Ailig Salmond

B' e neach poileataigs a bha ann an Ailig Salmond (31 an Dùbhlachd 1954–12 an Dàmhair 2024) (Beurla: Alex Salmond).

Ailig Salmond
Guth
ball 50mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 11 dhen Ògmhios 1987 - 16 dhen Mhàrt 1992 Sgìre: Banbh is Buchan Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 1987 ball 51mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 9 dhen Ghiblean 1992 - 8 dhen Ghiblean 1997 Sgìre: Banbh is Buchan Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 1992 ball 52mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 1 dhen Chèitean 1997 - 14 dhen Chèitean 2001 Sgìre: Banbh is Buchan Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 1997 Ball 1mh Phàrlamaid na h-Alba 6 dhen Chèitean 1999 - 14 dhen Chèitean 2001 Sgìre: Banbh is Buchan Taghadh: Taghadh Albannach 1999 Ceannard nan Dùbhlanach (Alba) 12 dhen Chèitean 1999 - 26 dhen t-Sultain 1999 - Iain MacShuibhne → ball 53mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 7 dhen Ògmhios 2001 - 11 dhen Ghiblean 2005 Sgìre: Banbh is Buchan Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 2001 ball 54mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 5 dhen Chèitean 2005 - 12 dhen Ghiblean 2010 Sgìre: Banbh is Buchan Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 2005 Ball de Chomhairle Dhìomhair na Rìoghachd Aonaichte 2007 - Ball 3mh Pàrlamaid na h-Alba 3 dhen Chèitean 2007 - 22 dhen Mhàrt 2011 Sgìre: Gòrdan Taghadh: Taghadh Albannach 2007 4. Prìomh-mhinistear na h-Alba 16 dhen Chèitean 2007 - 19 dhen t-Samhain 2014 ← Seac MacDhòmhnaill - Nicola Sturgeon → Ball 4mh Pàrlamaid na h-Alba 5 dhen Chèitean 2011 - 24 dhen Mhàrt 2016 Sgìre: Siorrachd Obar Dheathain an Ear Taghadh: Taghadh Albannach 2011 Ball 56mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 7 dhen Chèitean 2015 - 3 dhen Chèitean 2017 Sgìre: Gòrdan Taghadh: Taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 2015 Riochdaire Cruinneachadh Pàrlamaideach Comhairle na Roinne Eòrpa 27 dhen t-Samhain 2015 - 23 dhen t-Samhain 2017
Beatha
Breith	Gleann Iucha, 31 dhen Dùbhlachd 1954
Dùthaich	Alba
Ciad chànan	Beurla
Bàs	Ohrid (en) agus Poblachd na Masadoine, 12 dhen Dàmhair 2024
Nàdar a’ bhàis	adhbharan nàdarra
Teaghlach
Màthair	Mary Stewart Salmond
Cèile	Moira Salmond (en)  (1981 -  2024)
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Chill Rìmhinn Maighstir nan Ealan : eaconomachd, medieval history (en) Linlithgow Academy (en)
Cànain	Beurla
Dreuchd
Dreuchd	eaconamaiche, neach-poileataigs agus fèin-bheatha-eachdraiche
Àitichean-obrach	Lunnainn
Ballrachd	79 Group (en)
Creideamh
Creideamh	Eaglais na h-Alba
Pàrtaidh poileataigeach	Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba Pàrtaidh Alba 79 Group (en)
IMDb	nm1510173
alexsalmond.scot

Bha e 'na Phrìomh-Mhinistear ann an Riaghaltas na h-Alba, bhon Chèitein 2007 gu ruige 19 an t-Samhain 2014.

Beatha

Rugadh agus thogadh e ann an Gleann Iucha agus bha e na oileanach aig Oilthigh Chill Rìmhinn far an do dh'ionnsaich e eaconomachd agus eachdraidh meadhan-aoiseil. An dèidh an oilthigh dh'obair e mar eaconomaiche ann an seirbheis chatharra agus airson Banca Rìoghail na h-Alba. Ghabh e mar bhall ann am Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba nuair a bha e na oileanach.

Ann an 1987 chaidh e a thaghadh mar Bhall Pàrlamaid airson Banbh agus Buchan. Chaidh e na cheannard air an SNP ann an 1990. Chaidh a thaghadh mar Bhall Pàrlamaid na h-Alba ann an 1999 agus leig e dheth ceannardas an SNP ann an 2000. Thill e air ais gu ceannardas ann an 2004. Ann an 2007 B' e an SNP am pàrtaidh a bu mhotha ann am Pàrlamaid na h-Alba agus dh'ainmicheadh e mar Phrìomh-Mhinistear. An dèidh don SNP an taghadh 2011 a bhuannachadh, dh'eagraich Riaghaltas na h-Alba reifreann air neo-eisimeileachd. Às déidh dhan bhòt san reifreann a dhol ’na aghaidh, thuirt e gum biodh e a' leigeil dheth a dhreuchd mar cheannard a' Phàrtaidh Nàiseanta san t-Samhain, agus às déidh sin a dhreuchd mar Phrìomh-Mhinistear na h-Alba.

Bha e 'na Bhall Pàrlamaid airson Gòrdan eadar 2015 agus 2017.^[1] Mar BhPA riochdaich e Siorrachd Obar Dheathain an Ear agus Gòrdan.

Chaidh Ailig Salmond na cheannard am Pàrtaidh Alba ann an 2021.^[2]

Phòs e Moira McGlashan, àrd-sheirbheiseach catharra, ann an 1981. Chaochail e ann am Masadoinia a Tuath ann an 2024 an dèidh do òraid a thoirt aig co-labhairt eadar-nàiseanta.^[3]

Connspaid is casaidean

Chaidh a shaoradh bho 13 casaidean drabastachd ann an 2020 ach tha eòlaichean air rabhadh gun robh "buaidh fhuarail" air mnathan a dh'fhulaing sàrachadh.^[4]

Ceanglaichean a-mach

• BBC Naidheachdan: Sùil air: Ailig Salmond
• BBC Naidheachdan: Salmond a’ falbh an dèidh bhòt an aghaidh neo-eisimeileachd, 2014-09-22
• BBC Naidheachdan: Mar a chaidh gabhail ri brath Mhgr Salmond, 2014-09-22
• They Work for You (Beurla)
• “Parliamentary career for Alex Salmond - MPs and Lords”. Pàrlamaid Westminster. Air a thogail 14mh dhen Dàmhair 2024.
• “Alex Salmond”. Pàrlamaid na h-Alba. Air a thogail 14mh dhen Dàmhair 2024.
• MacNèill, Mìcheal: “Ailig Salmond: choilion e rudan "do-dhèante"”, Naidheachdan a' BhBC. 13mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 14mh dhen Dàmhair 2024. 
• “"Fuamhaire" Salmond air caochladh”, Naidheachdan a' BhBC. 13mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 14mh dhen Dàmhair 2024. 
• “A' cuimhneachadh air Ailig Salmond”, Naidheachdan a' BhBC. 13mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 14mh dhen Dàmhair 2024. 
• “Ailig Salmond 1954-2024”, Naidheachdan a' BhBC. 13mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 14mh dhen Dàmhair 2024. 
• “Dust Ailig Salmond air tilleadh a dh'Alba”, Naidheachdan a' BhBC. 18mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 29mh dhen Dàmhair 2024. 
• “Bheir tìodhlacadh Ailig Salmond "urram mar bu chòir dha"”, Naidheachdan a' BhBC. 29mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 29mh dhen Dàmhair 2024. 

Iomraidhean

1. “General election 2017: Former SNP leader Alex Salmond loses seat”, BBC. 9mh dhen Ògmhios 2017. Air a thogail 6mh dhen Iuchar 2017. 
2. Wilson, Louise: “Salmond announces plan to stand for Holyrood as he launches Alba Party”, Holyrood Magazine. 26mh dhen Mhàrt 2021. Air a thogail 4mh dhen Chèitean 2021. 
3. “Luaidh ga dhèanamh air Ailig Salmond”, Naidheachdan a' BhBC. 12mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 14mh dhen Dàmhair 2024. 
4. Brooks, Libby: “Salmond inquiry having 'chilling effect' on women, say experts”, The Guardian. 5mh dhen Mhàrt 2021. Air a thogail 4mh dhen Chèitean 2021. 

Prìomh Mhinistearan na h-Alba

Dòmhnall Mac an Deòir (1999–2000) • Eanraig MacGillÌosa (2000–2001) • Seac MacConaill (2001–2007) • Ailig Salmond (2007–2014) • Nicola Sturgeon (2014–2023) • Humza Yousaf (2023–2024) • Iain MacShuibhne (2024–)

 

Ceannardan Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba

Alexander MacEwen (1934–1936) • Andrew Dewar Gibb (1936–1940) • William Power (1940–1942) • Douglas Young (1942–1945) • Bruce Watson (1945–1947) • Robert McIntyre (1947–1956) • Jimmy Halliday (1956–1960) • Arthur Donaldson (1960–1969) • William Wolfe (1969–1979) • Gordon Wilson (1979–1990) • Ailig Salmond (1990–2000) • Iain MacShuibhne (2000–2004) • Ailig Salmond (2004–2014) • Nicola Sturgeon (2014–2023) • Humza Yousaf (2023–2024) • Iain MacShuibhne (2024–)