Leitir Ceanainn

Is í Leitir Ceanainn^[1] (Letterkenny as Béarla) an baile is mó i gContae Dhún na nGall. Tá an baile suite ar bhruacha an tSúiligh agus ag ceann Loch Súilí, an loch mara a ritheann an abhainn sin isteach inti. Croílár geilleagrach d'iarthuaisceart na hÉireann atá inti, in éineacht le Doire Cholm Cille.

Montáis d'áiteanna sa bhaile

Leitir Ceanainn
Letterkenny (en) Leitir Ceanainn (ga)
Suíomh
54° 57′ 24″ N, 7° 43′ 13″ O
Stát ceannasach	Éire
Cúige Éireannach	Cúige Uladh
Contae in Éirinn	Contae Dhún na nGall
Toghcheantar Dháil Éireann	Dún na nGall Thoir Thuaidh
Daonra
Iomlán	19,274 (2016)
• Dlús	403.56 hab./km²
Tíreolaíocht
Achar dromchla	47.76 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	An tSúileach
Airde	52 m
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00
Glaochód	74
Eile
Logainm.ie	1417285
Suíomh gréasáin	letterkenny.ie

Thosaigh Leitir Ceanainn a saol mar bhaile margaidh ag tús na 17ú haoise, le linn Phlandáil Uladh. Tráth dá raibh, bhí caisleán ina sheasamh san áit ina bhfuil Ardeaglais Naomh Adhamhnán agus Naomh Colm Cille ina seasamh inniu. Tá príomh-institiúd tríú leibhéil an chontae, Ollscoil Teicneolaíochta an Atlantaigh nó OTA (en), lonnaithe sa bhaile, chomh maith le Coláiste Naomh Adhamhnán; stiúideonna Highland Radio, príomhstáisiún raidió an chontae; agus teampall Hiondúch. Tá cáil ar an bhaile as a saol oíche, agus daoine móra idirnáisiúnta ag teacht go rialta go háiteanna ar nós Club Voodoo, The Grill, agus The Pulse. San Aura Complex, atá i ngar le Páirc Uí Domhnaill, tá linn snámha de chaighdeán Oilimpeach, agus raon lúthchleasaíochta Danny McDaid. Is i Leitir Ceanainn a leaindeáil Wolfe Tone, agus a gabhadh é, nuair a tháinig sé go hÉirinn i 1798.

Sa bhliain 2016, bhí 19,274 dhuine ina gcónaí i Leitir Ceanainn, ar fud achair 15.5km².^[2] Bhí an baile ar an 23ú baile is mó i bPoblacht na hÉireann.^[2]

Teangacha

Bhí 7,060 daoine ábalta Gaeilge a labhairt. Labhair 569 (3.1% don daonra) Gaeilge taobh amuigh den chóras oideachas. Labhair 2,952 daoine teanga eile seachas Béarla nó Gaeilge sa bhaile. Ba í an Pholainnis an teanga iasachta ba mhó cainteoirí, agus 942 cainteoirí aici.

Déimeagrafaic

Ainneoin go raibh traidisiún fada eisimirce ag an bhaile go dtí na 1990aidí, is glanimirce dheimhneach a bhíonn de ghnáth ag an bhaile sna laethanta atá inniu, cuid mhaith de dhaoine as Eoraip an Oirthir, an Afraic, agus an Áise i measc na ndaoine atá tagtha. Feictear é seo sa mhéid shuntasach de shiopaí agus bialanna de chultúir éagsúla, bialanna Síneacha agus Indiacha ina measc, chomh maith le siopaí speisialaithe á rith ag na comhphobail Afracacha, Áiseacha, Meiriceánacha Theas, agus Oir-Eorpacha. Tá teampall Hiondúch ag an bhaile fosta, rud atá neamhchoitianta in Éirinn.^[3][4]

Ceantair

• Baile Raithin
• Loch Súilí
• Páirc Baile Mhic Comhghaill, Páirc Baile Leitir Ceanainn, An Phríomhshráid
• An tSeanbhaile, An tSúileach

Naisc sheachtracha

• Suíomh gréasáin Ionad Comhphobail Leitir Ceanainn

Tagairtí

1. “Leitir Ceanainn/Letterkenny | logainm.ie” (ga). Bunachar Logainmneacha na hÉireann (Logainm.ie). An Coimisiún Logainmneacha. Dáta rochtana: 2023-06-22.
2. "Dlús Daonra agus Méid Limistéir 2016 de réir Bailte de réir Méide, BliainDaonáirimh agus Staitistic - StatBank - sonraí agus staitisticí". www.cso.ie. Dáta rochtana: 2018-11-07.
3. "From timber homes to god-house - National News - Independent.ie". archive.is (2012-08-03). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2012-08-03. Dáta rochtana: 2018-11-15.
4. "INDIAN COMMUNITY CENTRE - LETTERKENNY, Co. Donegal, Ireland." (2017-06-14). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2017-06-14. Dáta rochtana: 2018-11-15.

Léitheoireacht bhreise

• Coiste Líonra Leitir Ceanainn. (2020). Plean Teanga Líonra Leitir Ceanainn Baile Seirbhíse Gaeltachta 2020 – 2027. Líonra Leitir Ceanainn.