Leathar

Seithe mamaigh, reiptíle nó éin, coirtithe chun í a chaomhnú is a dhéanamh solúbtha crua, is ea leathar. Bíonn leathar frithsheasmhach i gcoinne meathlaithe, fiú nuair a fhliuchtar is a thriomaítear arís is arís eile é, tréith a bhraitheann ar a struchtúr snáithíneach póiriúil.

Déantús

Sa phróiseas coirtithe, baintear an ghruaig den tseithe ar dtús, coirtítear í le tainnin, cróm nó alúm, déantar solúbtha í le geir,.Ar deireadh críochnaítear an dromchla le glónrú, dathú, laicearú, cabhradh is/nó svaeidiú. Scoiltear an tseithe le meaisín ina dhá chiseal, ciseal colainne is ciseal seachtrach, chun tiús cuí leathair a fháil.

Sóirt

Déantar leathar Mharacó as seithe gabhair, a shnastar go críochnaithe.

Dhéantaí leathar seamaí as seithe fiaghabhair, ach anois úsáidtear seithí eile a scoiltear is a choirtítear chun a mboige a fheabhsú.

Green Alley Award 2019 Gelatex

Déantar ábhair shaorga anois le struchtúr póiriúil cosúil le leathar. Mar shampla, cruthaíonn Gelatex Technologies^[1] ábhar as geilitín atá cosúil le leathar traidisiúnta. Is féidir an t-ábhar a úsáid in éadaí, bróga, agus taobh istigh de charranna. Tá an t-ábhar seo níos fearr don timpeallacht toisc go mbaineann siad úsáid as ábhar nádúrtha ó phróisealú feoil. Is ábhar orgánach é freisin.^[2][3]

Tagairtí

1. gelatex.com (2020-11-02). "Is as an Eastóin é an comhlacht Gelatex Technologies. Sa bhliain 2019, bhuaigh an comhlacht duais. Fuair siad an Green Alley Award toisc go bhfuil an t-ábhar nua agus níos fearr don timpeallacht." (en). Gelatex. Dáta rochtana: 2020-11-02.
2. Hussey, Matt (2011). "Leathar". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 401.
3. Maynooth University. "Eleathanach 363". www.maynoothuniversity.ie. Dáta rochtana: 2020-11-02.

Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.

Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.