Haem

Coimpléasc comhordanáidithe is ea haem d'ian iarainn comhordanáidithe le porfairin ag gníomhú mar liogann theitridhéadach, agus le ceann amháin nó dhá cheann de lioganna aiseacha. Tá an sainmhíniú scaoilte, agus fágann go leor léirithe na lioganna aiseacha a fhágáil ar lár.^[1] Tá go leor meitileapróitéiní a bhfuil porfairin iontu mar a ngrúpaí próistéiteacha ; tugtar haemaphroteiní orthu seo. Is gnách go n-aithnítear haeim mar chomhpháirteanna de haemaglóibin, an lí dearg san fhuil, ach tá siad le fáil freisin i roinnt haemapróitéiní eile atá tábhachtach ó thaobh na bitheolaíochta de amhail mióglóibin, cíteacróim, cataláisí, heme sárocsaíodáise, agus siontáis ocsaíde nítrí intéilí.^[2][3]

Móilín ocsaigine ag ceangal le haemghrúpa próistéiteach.

Faightear an focal haem ón nGréigis αἷμα haima a chiallaíonn "fuil".

Múnla líonta spáis den fho-aonad Fe-prótaphorfairin IX de heme B. lioganna aiseacha fágtha ar lár. Scéim dathanna: liath = iarann, gorm = nítrigin, dubh = carbón, bán = hidrigin, dearg = ocsaigin

Feidhm

An haemghrúpa de sucsainéit dihidrigionáise atá ceangailte le histidín, iompróir leictreon sa slabhra iompar leictreon mhiteacoindrigh. Léiríonn an sféar mór leath-trédhearcach suíomh an ian iarainn.

Tagairtí

1. A standard biochemistry text defines heme as the "iron-porphyrin prosthetic group of heme proteins"(Nelson, D. L.; Cox, M. M. "Lehninger, Principles of Biochemistry" 3rd Ed. Worth Publishing: New York, 2000. ISBN 1-57259-153-6.)
2. Paoli (2002). "Structure-function relationships in heme-proteins.". DNA Cell Biol. 21 (4): 271–280. doi:10.1089/104454902753759690. PMID 12042067.
3. Alderton (2001). "Nitric oxide synthases: structure, function and inhibition.". Biochem. J. 357 (3): 593–615. doi:10.1042/bj3570593. PMID 11463332.