From Wikipedia, the free encyclopedia
Dream ársa na hÉireann ba ea na Soghain.
Dúirt Dubhaltach Mac Firbhisigh gur bhall desna Cruithne ba ea iad, agus "i measc Cruithne Éireann tá Dál Araí, seacht Loígis na Laighean, seacht Soghain na hÉireann, agus gach Conaille Muirtheimne in Éirinn".
Seo a leanas ceithre fán seacht Soghain:
Bhíodh Soghain na gConnacht ina gcónaí i dTír Sogháin, críocha suite i lár-oirthear Contae na Gaillimhe, agus thart orthu An tSuca ar an taobh thoir; Abhainn an Chláir ar an taobh thiar; Abhainn na Gráinsí agus An tSimhin ó thuaidh; agus An Dúghiortach agus Abhainn Bhaile an Iúir ó dheas. Tá dán i Leabhar Uí Mhaine, Cruas Connacht clanna Sogain, a leagann teorainneacha úd na ríochta amach:
Na Senchineoil (Nua-Ghaeilge Seanchineál) ab ainm don iardhream réamh-Ghaelach sa cheantar. Caomhnaítear ach fíorbheagán eolais fúthu.
Déantar cur síos ar na Soghain i ndán le Seán Mór Ó Dubhagáin, Triallam timcheall na Fodla, in deir sé:
Tugtar liosta le séghéag i Leabhar Mór Leacáin, mar atá Cinel Rechta, Cinel Trena, Cinel Luchta, Cinel Fergna, Cinel Domaingen agus Cinel Deigill.
Tugtar ginealach Naoimh Chairill mar:
Sinsear eapainmneach an Chineáil Threana ab ea Treana mac Fionnchada. Bhí siadsan ina gcónaí gar do Chnoc Meadha, i dTír Mhic Threana, ar theorainn iarthair de ríocht Shoghain na gConnacht.
I measc luath-soiscéalaí Críostaí na Soghan, tá Conainne, Meeting Connall agus Caireall. I measc a gcomharbaí, tá Naomhéid, Cuana Chill Chuanna, Dubhán, Felig, Íbar, Íomar Soghain, Laisren of Cloonkerrill, Maol Chosna, Modiúit, Menott agus Molua.
Seo a leanas paróistí a bhfuil a fhois gurbh i dTír Sogháin iad:
Tógadh Tír Sogháin faoi cheannas Uí Mhaine am éigin i rith na chéad mílaoise.
Faightear sliocht na Soghan fós go forleathan i gContae na Gaillimhe, le sloinnte sábháil is Ó Mainnín, Mac an Bhaird, Gill/Gillane, Ó Scurra, Ó Dubhagáin, Mac Annaidh, Ó Máirtín agus Ó Cassáin.[4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.