![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/BitingMidge.jpg/640px-BitingMidge.jpg&w=640&q=50)
Ceratopogonidae
fine feithidí / From Wikipedia, the free encyclopedia
Cuileoga bídeacha a bheireann greim ar veirteabraigh agus a ólann an fhuil uathu is ea na Ceratopogonidae ar a dtugtar go coitianta míoltóga géara, a bhíonn de ghnáth 1–3 milliméadar ar fad. Áirítear san fhine níos mó ná 5,000 speiceas,[1] dáilte ar fud an domhain, seachas an tAntartach agus an tArtach.
![]() Culicoides sonorensis ![]() | |
Tacsanomaíocht | |
---|---|
For-ríocht | Holozoa |
Ríocht | Animalia |
Fíleam | Arthropoda |
Aicme | Insecta |
Ord | Diptera |
Forfhine | Chironomoidea |
Fine | Ceratopogonidae ![]() Newman, 1834 |
Tá Ceratopogonidae ina fheithidí hoilmheiteabólacha, rud a chiallaíonn go bhfuil ceithre chéim bheatha san áireamh ina bhforbairt: ubh, larbha, pupa, agus íomhách (nó an chéim a sroicheann an feithid aibíoch).[2] Na speicis is coitianta in aeráidí teo, tógfaidh siad thart ar dhá nó sé seachtaine chun saolré a chríochnú. Olann fireannaigh agus baineannaigh fásta neachtar. Ólann formhór na mbaineannach freisin fuil veirteabrach, lena n-áirítear daoine, chun próitéin a fháil le haghaidh ubh-bhreithe. Bíonn a gcuid greamanna pianmhar, agus d'fhéadfadh siad loit an-tochasach a chur ar bun.[3] Bíonn baill a gcuid béil dea-fhorbartha chun craiceann a óstach a ghearradh. Creachann roinnt speiceas feithidí eile.
Teastaíonn cion taise ó larbhaí chun forbairt a dhéanamh, ach freisin aer agus bia. Níl siad de réir na céille is beaichte go docht uisceach nó talmhaí amháin.
Ceaptar go bhfuil roinnt speiceas laistigh de na míoltóga creiche ar fheithidí beaga eile. Táthar tar éis imscrúdú a dhéanamh go háirithe ar larbhaí muiscítí mar chreiche choitianta do mhíoltóga sa ghéineas Bezzia. Mar shampla, rinneadh turgnaimh ar an speiceas Bezzia nobilis a thugann le tuiscint go bhfuil siad ag brath ar larbhaí muiscítí mar fhoinse creiche amháin. Is féidir leo a bheith ina seadáin haemaiteofagach a seadánaíonn inveirteabraigh freisin, ag brath ar cibé an raibh an diúl fola marfach.
Cosúil le súmairí fola eile, is féidir leis na speicis Culicoides a bheith ina veicteoirí de phataiginí gur cúis leo galair. I measc na ngalar a tharchuirtear tá na néimeatóidí seadánacha Mansonella, an galar gormtheanga, an tinneas Afracach eachaí, an galar fuilreatha eipeasótach, arbaivíris,[4] agus pataiginí ainmhithe neamhvíreasacha.[5]