Oanslach

In oanslach of moardoanslach (ta ûnderskie fan bgl. in bomoansloch of in terroristyske oanslach) is in misdriuw yn 'e foarm fan in oanfal op in wichtich persoan mei de bedoeling om dyselde te fermoardzjen of yn elts slim te ferwûnjen. Yn 'e juridyske sin kin mei in 'oanslach' sawol in súksesfol útfierde oanslach as in feridele of mislearre oanslach bedoeld wêze. Faak tsjinnet in moardoanslach in polityk of ideologysk doel, mar dat hoecht net.

Yllústraasje fan 'e moard op 'e Amerikaanske presidint Abraham Lincoln troch John Wilkes Booth, op 14 april 1865 te Washington, D.C.

Dizze side giet oer it misdriuw. Foar oare betsjuttings, sjoch: oanslach (betsjuttingsside).

Yn it Nederlânske Wetboek fan Strafrjocht binne oangeande oanslaggen de folgjende bepalings opnommen:

• kêst 92: oanslach tsjin 'e kening (fan Nederlân). Hjirop stiet 30 jier oant libbenslange finzenisstraf of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory.
• kêst 93: oanslach tsjin it ryk (fan Nederlân). Hjirop stiet 30 jier oant libbenslange finzenisstraf of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory.
• kêst 94: oanslach tsjin 'e regearingsfoarm (fan Nederlân). Hjirop stiet 30 jier oant libbenslange finzenisstraf of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory.
• kêst 108: oanslach op 'e oarehelte fan 'e kening, de kroanprins(esse) of de oarehelte fan 'e kroanprins(esse). Hjirop stiet (1) in finzenisstraf oant 15 jier of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory, of (2) as de oanslach de dea ta gefolch hat, 30 jier oant libbenslange finzenisstraf of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory.
• kêst 115: oanslach op in befreone steatshaad. Hjirop stiet (1) in finzenisstraf oant 15 jier of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory, of (2) as de oanslach de dea ta gefolch hat, 30 jier oant libbenslange finzenisstraf of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory.
• kêst 117: oanslach op in ynternasjonaal beskerme persoan. Hjirop stiet (1) in finzenisstraf oant 15 jier of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory, of (2) as de oanslach de dea ta gefolch hat, 30 jier oant libbenslange finzenisstraf of in boete fan 'e fyfde (swierste) kategory.

Ferneamde oanslaggen

jier	slachtoffer	resultaat	dieder(s)
44 f.Kr.	Julius Caesar, Romeinsk politikus	omkommen	û.o. Gajus Kassius en Markus Junius Brutus
1582	Willem fan Oranje, Nederlânsk politikus en rebellelieder	oerlibbe	Jean Jaureguy
1584	Willem fan Oranje, Nederlânsk politikus en rebellelieder	omkommen	Balthasar Gerards
1589	kening Hindrik III fan Frankryk	omkommen	Jacques Clément
1610	kening Hindrik IV fan Frankryk	omkommen	François Ravaillac
1865	Abraham Lincoln, presidint fan de Feriene Steaten	omkommen	John Wilkes Booth
1881	James Garfield, presidint fan de Feriene Steaten	omkommen	Charles J. Guiteau
1898	Elizabeth yn Beieren ("Sissi"), keizerinne fan Eastenryk	omkommen	Luigi Lucheni
1901	William McKinley, presidint fan de Feriene Steaten	omkommen	Leon Czolgosz
1914	aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk	omkommen	Gavrilo Princip
1922	Michael Collins, Iersk politikus	omkommen	Ierske rebellen (presize dieder ûnbekend)
1934	kening Aleksander I fan Joegoslaavje	omkommen	Vlado Černozemski
1939	Adolf Hitler, führer fan nazy-Dútslân	oerlibbe	Georg Elser
1940	Leon Trotski, Sovjet-politikus yn ballingskip	omkommen	Ramón Mercader
1942	Reinhard Heydrich, Dútsk SS-ofsier	omkommen	Jan Kubiš en Jozef Gabčík
1944	Adolf Hitler, führer fan nazy-Dútslân	oerlibbe	greve Claus Schenk von Stauffenberg
1948	Mahatma Gandhi, Yndiaask minskerjochte-aktivist	omkommen	Naturam V. Godse
1963	John F. Kennedy, presidint fan de Feriene Steaten	omkommen	Lee Harvey Oswald (?)
1963	Lee Harvey Oswald, fermoedlike moardner fan John F. Kennedy	omkommen	Jack Ruby
1965	Malcolm X, Amerikaansk minskerjochte-aktivist	omkommen	Talmadge Hayer, Norman 3X Butler en Thomas 15X Johnson
1966	Hendrik Verwoerd, Súdafrikaansk politikus	omkommen	Dimitri Tsafendas
1968	Martin Luther King, Amerikaansk minskerjochte-aktivist	omkommen	James Earl Ray
1968	Robert Kennedy, Amerikaansk politikus	omkommen	Sirhan Sirhan
1972	Abeid Karume, Tanzaniaansk politikus	omkommen	ûnoplost
1975 (5 sept.)	Gerald Ford, presidint fan de Feriene Steaten	oerlibbe	Lynette Fromme
1975 (22 sept.)	Gerald Ford, presidint fan de Feriene Steaten	oerlibbe	Sarah Jane Moore
1980	John Lennon, Ingelsk muzikant	omkommen	Mark David Chapman
1981	Ronald Reagan, presidint fan de Feriene Steaten	oerlibbe	John Hinckley jr.
1981	paus Jehannes Paulus II	oerlibbe	Mehmet Ali Ağca
1981	Anwar al-Sadat, presidint fan Egypte	omkommen	Khalyd Islambûly en 3 meistanners
1982	paus Jehannes Paulus II	oerlibbe	Juan María Fernández y Krohn
1984	Indira Gandhi, premier fan Yndia	omkommen	har beide Sikh-liifwachten Beant Singh en Satwant Singh
1986	Olof Palme, premier fan Sweden	omkommen	ûnoplost
1991	Rajiv Gandhi, premier fan Yndia	omkommen	in nammeleaze Tamyl-frou
1995	Yitzchak Rabin, premier fan Israel	omkommen	Yigal Amir
2002	Pim Fortuyn, Nederlânsk politikus	omkommen	Volkert van der Graaf
2004	Theo van Gogh, Nederlânsk filmmakker en kollumnist	omkommen	Mohammed Bouyeri
2006	Anna Politkovskaja, Russysk sjoernaliste	omkommen	ûnoplost
2007	Benazir Bhutto, Pakistaansk politika	omkommen	ûnoplost
2011	Gabrielle Giffords, Amerikaansk politika	oerlibbe	Jared Lee Loughner
2012	Malala Yousafzai, Pakistaansk minskerjochte-aktiviste	oerlibbe	Atta Ulla Khan
2015	Boris Nemtsov, Russysk politikus	omkommen	ûnoplost
2016	Jo Cox, Ingelsk politika	omkommen	Thomas Mair

Boarnen, noaten en referinsjes