Húshâldskoalle

De húshâldskoalle wie in skoaltype yn Nederlân en Flaanderen. Yn Nederlân hiet dizze skoalsoarte op it lêst offisjeel de Legere Húshâld- en Niverheidsskoalle (Nederlânsk: Lagere Huishoud- en Nijverheidsschool, LHNO). Yn de stêden wiene yndustry- en húshâldskoallen, op it plattelân lânbou-húshâldskoallen.^[1]

Twadde nasjonale itensiederswedstriid foar húshâldskoallen yn de Houtrusthallen yn De Haach (1954)

De Nederlânske húshâldskoalle of itensierdersskoalle hearde ta it leger beropsûnderwiis en late op foar húshâldster of tsjinstfaam of woe froulju tariede op harren klassike rol as húsfrou. Op dizze skoallen learden allinnich famkes itensieden, húshâlden, fiedingslear en oare húshâldlike feardichheden sa as it byhâlden fan in húshâldboekje en hantwurkjen.

Skiednis

It húshâldûnderwiis is yn 1888 úteinset mei de Haagsche Kookschool. De húshâldskoalle waard ek wol smeulend de spinaazje-akademy of pudding-akademy neamd. Mei de ynfiering fan de mammoetwet fan 1968 krige it de namme Leger Húshâld- en Nijverheidsûnderwiis (LHNU) en is it ek foar jonges tagonklik wurden, dy't oant dan ta allinne nei de Ambachtsskoalle koenen. Yn 1992 is it LHNU mei oare foarmen fan leger beropsûnderwiis opgien yn it tariedend beropsûnderwiis (TBU). Mei it mafû (mavo) en in grut part fan it fuortset spesjaal ûnderwiis waard it tbû yn 1999 gearfoege ta it TMBU (VMBO).

Lykas oare maatskiplike organisaasjes wie ek it húshâldûnderwiis tige ferpyldere.

List fan legere húshâldskoallen yn Fryslân

Plak	Fan	Oant	Adres	Bysûnderheden
Akkrum			Lange Miente/Feansterdyk
Aldeberkeap			Wolvegeasterwei
Bakkefean		1973		Allardseach
Balk	1930	1992	Wilhelminastrjitte	[2]
Beetstersweach
Berltsum	1955			kristlik; nijbou De Fûgelsang yn 1963
Boalsert	1931	1987	Twibaksdyk	kristlik niverheidsûnderwiis Nijenhove begûn yn 1931 as naaikursus, groeide út ta in skoalle op trije nivo's mei mear as 500 learlingen ynklusyf in learare-oplieding en in eigen ynternaat.[3]
Burgum				kristlik ; De Twadde Hikke
Dokkum	1940 [4]		Us Hiem	neutraal, tusken 1940 en 1957 mei de kristlike húshâldskoalle yn ien gebou oan de Ieleane
Dokkum	1940?		Wiekslag, Ieleane	kristlik
Donkerbroek
Drachten	1961	1990	Maria Louise Skoalle; 1e Parallelstrjitte / sûnt 1964 Brouwerssingel (kristlik)
Droegeham	1956	1988	Slotstrjitte	kristlik; Koningin Juliana; Het Anker, yn 1988 fúzje mei mafû Surhústerfean
Easterwâlde	1955			lânbou- en húshâldskoalle, fúzje yn 1973 mei LTS
Frjentsjer			Willem de Swijerleane 7 [5]	nije fleugel yn 1952
Garyp	1956		Westerein	kristlik
De Gordyk	1955	1989	Dûbele Strjitte	fúzje yn 1968 ga Harmsmaskoalle
Harns			Julianastrjitte	Yndustry- en Húshâldskoalle
It Hearrenfean			Anjelierstrjitte	S.K. Hornstraskoalle, yn 1984 fusearre mei de technyske skoalle
De Jouwer	1957		Skien	kristlik, lânbouhúshâldskoalle
Kollum			Eyso de WendtstrJitte
Koudum			Binnendyk
De Lemmer			Strjitwei	yn 1980 fúzje mei Mulo
Ljouwert (1e LHNO)	1906		Skrok	earste Ljouwerter Yndustry- en Húshâldskoalle, yn 1983 fusearre mei 2e LHNO ta de Esken [6]
Ljouwert (2e LHNO)			Speelmanstrjitte 13, Cornelis Trooststrjitte (1964)	twadde Ljouwerter Yndustry- en Húshâldskoalle, letter de Wikel
Ljouwert (3)	1932		hoeke Ruysch- en Kochstrjitte	kristlik; Prinses Marijkeskoalle, begûn oan de Heerestrjitte
Mantgum			His van Botnialeane
Marrum	1956		De Tille	kristlik; yn de tachtiger jierren fierder gien as skoallemienskip Noard West Fryslân
Mûntsebuorren	1943			earst mei de reidflechtskoalle yn ien gebou
Noardwâlde			Hoofdstraat	earst mei de reidflechtskoalle yn ien gebou
Sânhuzen	1962
Sint Anne				lânbouhúshâldskoalle ‘Kinkhoorn’
Sint Nyk
Snits	1925		Oude Koemarkt 20/Ooievaarslaan 13
Wolvegea	1943		Sickengastrjitte

Boarnen, noaten en referinsjes