Greonterp
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Greonterp is in terpdoarp yn it westen fan de gemeente Súdwest-Fryslân.
| Greonterp | |
|---|---|
 Doarpssicht | |
| Flagge | Wapen |
 |
 |
| Polityk | |
| Lân |  Nederlân |
| Provinsje |  Fryslân |
| Gemeente |  Súdwest Fryslân |
| Sifers | |
| Ynwennertal | 74 (2022) [1] |
| Oerflak | 4,04 km² werfan lân: 4,01 km² werfan wetter 0,03 km² |
| Befolkingstichtens | 18,3 ynw./km² |
| Oar | |
| Tiidsône | UTC +1 |
| Simmertiid | UTC +2 |
| Koördinaten | 53° 00' N 5° 31' E |
| Webside | FB-side Greonterp |
Greonterp waard yn it ferline ek Grewingdorp (1275), Greontrep (1448), Grouendorp (1482), Gronterp (1543) neamd. Oare, 17e-iuwske fariaasjes op de kaarten wiene Griounterp en Greunterp (1664) en Grjonterp (1700). Yn de 19e iuw wurdt it doarp yn 'e regel as Greonterp skreaun. It earste diel soe mooglik ôflaat wêze fan it Aldfryske 'greva' (fan it tiidwurd 'grave'). Sa soe der in ferbining lein wurde kinne mei de turfgraverij, dy't yn 'e midsiuwen yn it gebiet plakfûn. It twadde diel is fan it Aldfryske 'therp', dat hjir doarp betsjut.[2]
Greonterp is in midsiuwsk terpdoarp dat al yn it jier 1275 neamd waard. It plak lei isolearre tusken puollen en marren en de bewenners libben fan de fiskerij. Oan de noardlike kant fan it doarp waard yn 1633 de Sinsmar drûchlein. Oan de súdwestlike kant fan it doarp folge dêrnei de Uylkemar. Oer in smel paad kaam der in ferbining oer lân mei it letter doarp Blauhûs.
Yn 1580 gyng de tsjerke yn it ramt fan de reformaasje oer yn protestantske hannen, mar de bewenners fan Greonterp bleaune katolyk en tsjerkten yn Blauhûs. De âlde tsjerke waard dêrfandinne jimmeroan minder brûkt en rekke op 't lêst brekfallich. Yn 1780 folge de ôfbraak fan de tsjerke en de bou fan in klokketoer, dy't yn 1822 op 'e nij ferfongen waard troch de hjoeddeiske klokhûs. Yn it tuorke hinget in klok út de âlde tsjerke dy't yn 1465 getten waard troch Steven Butendic.
It klokhûs is yn 1999 restaurearre en wie eigendom fan de roomske parochy fan Blauhûs, mar de bewenners fan Greonterp fûnen dat it klokhûs by Greonterp hearde en stiften de Stifting Klokketoer Greonterp, dy't it klokhûs no besit. It bouwurk hat wat fan in omklaaide klokkestoel mei in punt en hat wol wat fan de klokkestuollen fan Hartwert en Hinnaard. Op it tsjerkhôf binne 19e iuwske pastoarsgrêven.
De bern fan Greonterp gyngen eartiids nei skoalle yn Dedzjum, no yn 'e regel nei Blauhûs.
Foar de gemeentlike weryndieling fan 1984 wie Greonterp part fan Wûnseradiel. Dêrnei lei it doarp oant de opheffing dêrfan yn 2011 yn de gemeente Wymbritseradiel.
It doarpke krige bekendheid bûten Fryslân troch't de skriuwer Gerard Reve dêr yn de jierren 1964-1971 mei Willem Bruno van Albada en wat letter ek mei Henk van Manen yn in arbeidershúske wenne en wurke ("Huize Het Gras"). Yn it doarp fynt alle jierren in betinking fan de skriuwer plak op it hôf fan Greonterp mei oanslutend in misse yn de Fitustsjerke fan Blauhûs en in neisit yn it kafee fan Blauhûs. De skriuwer wurdt dêrnjonken ek mei in pear glêsmonuminten yn it doarp betocht.
Reve mocht graach wêze yn Greonterp en hy koe it fierder wol aardich fine mei de minsken dêr, al fûnen de ynwenners him doe al wat nuver.[3]
| Jier | 1954 | 1959 | 1964 | 1969 | 1974 | 2006 | 2022 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ynwenners | 212 | 204 | 165 | 155 | 132 | 93 | 74 |
Blauhústerleane, De Ryp, Doarpswei, Mardyk, Snakkepôle.
