Echte mûzen

De echte mûzen (wittenskiplike namme: Mus) foarmje in skaai fan 'e klasse fan 'e sûchdieren (Mammalia), it skift fan 'e kjifdieren (Rodentia), de famylje fan 'e mûseftigen (Muridae) en de ûnderfamylje fan de mûzen en rotten fan de Alde Wrâld (Murinae). Ta dit skaai hearre 41 soarten mûzen, wêrfan't de bekendste en meast fersprate sûnder mis de hûsmûs (Mus musculus) is. In protte soarten kjifdieren dêr't men by it hearren fan it wurd "mûs" ek faak oan tinkt, lykas de fjildmûs, de boskmûs en de dwerchmûs, hearre lykwols net ta dit skaai.

Echte mûzen
In hûsmûs.
Taksonomy
ryk:	dieren (Animalia)
stamme:	rêchstringdieren (Chordata)
ûnderstamme:	wringedieren (Vertebrata)
klasse:	sûchdieren (Mammalia)
skift:	kjifdieren (Rodentia)
ûnderskift:	mûzen en jerboä's (Myomorpha)
boppefamylje:	mûzen en rotten (Muroidea)
famylje:	mûseftigen (Muridae)
ûnderfamylje:	mûzen en rotten fan de Alde Wrâld (Murinae)
skaai:	echte mûzen (Mus)
Linnaeus, 1758

mûs wiist troch nei dizze side. Foar oare betsjuttings fan dat begryp, sjoch: mûs (betsjuttingsside).

Mûzen binne yn 'e regel lytse bistkes mei in lange keale of hast keale sturt, lytse rûne earen en in spjochtich snútsje. Se wurde faak beskôge as skealik ûngedierte, mei't se lânbougewaaksen en rispingen oanfrette kinne en troch harren parasiten en kjitte sykten ferspriede kinne. Oan de oare kant wurde mûzen ek holden as hûsdieren en as proefdieren yn laboratoaria. Behalven troch de hûskat, dêr't se in sprekwurdlik minne relaasje mei hawwe, wurdt der ek in soad op harren jage troch oare kateftigen, party hûneftigen en fierders troch foksen, rôffûgels, slangen en sels guon lidpoatigen. Fanwegen harren opmerklike fermogen ta oanpassing oan hast elts soarte fan biotoop en klimaat, binne mûzen guon fan 'e súksesfolste sûchdieren dy't ea bestien hawwe.

Soarten

Domestisearre mûzen.

skaai echte mûzen (Mus) ûnderskaai Afrikaanske mûzen (Nannomys) Afrikaanske dwerchmûs (Mus minutoides) baoulémûs of Baoulé's mûs (Mus baoulei) callewaertmûs of Callewaerts mûs (Mus callewaerti) Frijsteatske dwerchmûs (Mus orangiae) Goundamûs (Mus goundae) griisbúkdwerchmûs (Mus triton) Hausamûs (Mus haussa) Mahometmûs (Mus mahomet) mattheymûs of Matthey's mûs (Mus mattheyi) neavemûs of Neave's mûs (Mus neavei) petersmûs of Peters' mûs (Mus setulosus) podmûs (Mus bufo) setzerdwerchmûs of Setzers mûs (Mus setzeri) teare mûs (Mus tenellus) temminckmûs of Temmincks mûs (Mus musculoides) thomasdwerchmûs of Thomas' dwerchmûs (Mus sorella) Ubangymûs (Mus oubanguii) woastyndwerchmûs (Mus indutus) ûnderskaai Aziatyske mûzen (Coelomys) fulkaanmûs (Mus vulcani) mayormûs of Mayors mûs (Mus mayori) Pahaarske mûs (Mus pahari) Sumatraanske pipermûseftige mûs (Mus crociduroides) ûnderskaai echte mûzen (Mus) Algerynske mûs (Mus spretus) Birmeeske mûs (Mus nitidulus) cookmûs of Cooks mûs (Mus cookii) hartkleurige mûs (Mus cervicolor) hûsmûs (Mus musculus) ierdkleurige mûs (Mus terricolor) lytse Yndyske fjildmûs (Mus booduga) Masedoanyske hûsmûs (Mus macedonicus) Mus bateae † (op Kreta) Mus minotaurus † (op Kreta) Rjûkjûaanske mûs (Mus caroli) Syprioatyske mûs (Mus cypriacus) skiesturtmûs (Mus fragilicauda) steppemûs (Mus spicilegus) tsjinstfeintmûs (Mus famulus) ûnderskaai Yndyske mûzen (Pyromys) phillipsmûs of Phillips' mûs (Mus phillipsi) plathiermûs (Mus platythrix) rotsleavjende mûs (Mus saxicola) Seylonstikelmûs (Mus fernandoni) shortridgemûs of Shortridge's mûs (Mus shortridgei) ûnderskaai lytse Yndyske oerwâldmûzen (Lepidomys) lytse Yndyske oerwâldmûs (Mus lepidoides)

Boarnen, noaten en referinsjes