Wâldsein

	Wâldsein
	Emblemen
	Polityk
Lân	Nederlân
provinsje	Fryslân
gemeente	Súdwest-Fryslân
	Sifers
Ynwennertal	1.435 (2022)
Oerflak	9,55 km² ; lân: 7,76 km² ; wetter: 1,80 km²
Befolkingsticht.	185 ynw./km²
	Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	52° 56'N 5° 37'E
	Offisjele webside
	Side Wâldsein
	Kaart
	;

Wâldsein (Nederlânsk: Woudsend) is in doarp yn de gemeente Súdwest-Fryslân, súd fan Snits. Oant 2011 lei Wâldsein yn de eardere gemeente Wymbritseradiel.

Fluch de feiten

Slute

Skiednis

Wâldsein wurdt foar it earst neamd yn 1337 as it kleaster fan de paters fan de Karmeliten stifte wurdt. Om't de Ie yn de tiid fan de Middelsee ferbining hie mei Drylts, Snits en Ljouwert ûntstie hannel en skipfeart yn in goa mei in soad boeren. Om de skipfeart te beskermjen waard yn 1523 in blokhûs boud by it kleaster. Letter kamen der wenten oan de Midstrjitte en by de mole. Doe't yn 1710 de Sontfeart begûn waard Wâldsein hieltyd mear in haven. Yn 1762 waard der ek oan de oare kant fan de Ie boud.

Ferskillende nammen fan Wâldsein binne: Woldesende (1337), Woldensend (1446), Waldeseende (1447), Woldseinde 1492, Wolseyndt (1505), Walseyndt (1516), thoe waldzein (1520) en Waldsem (1579). Wâldsein ûnstie op in sânrêch, mar de namme bestjut dat it plak oan it ein fan in bosk lei.

Beskerme doarpsgesicht

In part fan it doarp is in beskerme doarpsgesicht. Karakteristyk foar it doarp binne de njoggentjin stegen dy 't it sintrum fan east nei west trochkruse en dêr't de langste fan sa'n hûndert meter lang is. Fierders binne der yn it doarp ferskate ryksmonuminten.

Sport en rekreaasje

Troch de geunstige lizzing fan Wâldsein tusken de Sleattemer Mar en de Hegemer Mar, net fier fan de Gaasterlânske bosken, lûkt it doarp in soad wettersporters.

Wâldsein leit oan de rûte fan de Alvestêdetocht.

Mienskip

It doarp hat fjouwer buertferienings: Markant, It Fuottenein, Oer de Brêge en Oer de Weisleat. De Bonifatiusskoalle en M. van der Brugskoalle binne de basisskoallen, De Beltsjeblom is it pjutteboartersplak.

Ferienings

Fertier - toaniel
Om 'e Nocht / Reinbôge - sjongen
De Pôlesjongers - shantykoar
De Poedelaar, BBC, Libre 1, Libre 2, Hy rint troch, DDOS, KET, KOT - biljerten
WSV - gymnastyk
Eensgezindheid - damjen
WISKY - follybal
Fuotbalferiening Wâldsein

Tsjerken

PKN: De Karmel
Roomsk-katolyk: Sint-Michaeltsjerke
De grifformearde tsjerke waar yn it ramt fan de foarming fan ien gemeente mei de herfoarmen yn 1998 ôfstjitten en is ferboud as appartemintekompleks.
De Fermanje waard yn 1967 ferkocht en is tsjintwurdich in restaurant

Befolking

In bekende ynwenner wie arsjitekt Hindrik Hindriks Kramer (1850-1934).

Befolkingsferrin

Mear ynformaasje Jier ...

Jier	1840	1890	1954	1959	1964	1969	1973	2006	2011	2021
Ynwenners	1.200	1.400	1.100	1.049	1.034	1.116	1.074	1.308	1.390	1.380

Slute

Ferkear en ferfier

Simmerdeis foarmet de brêge oer de Ie yn de buorren fan Wâldsein in knelpunt foar it wei- as wetterferkear. Troch de bou fan in rûnwei mei it Ie-Akwadukt besuden it doarp kaam yn 2007 in ein oan de oerlêst fan it ferkear.

Busline 47 (Connexxion): Snits – Jutryp – De Hommerts – Wâldsein – Ypekolsgea – Harich – Balk – Sondel – De Lemmer.

It besjen wurdich

Strjitten

Alle strjitten yn Wâldsein.

Ferneamde persoanen

Jan Couperus (1755-1833), regint en folksfertsjintwurdiger
Lieuwe Annes Buma (1796-1876), klassikus en filantroop
Hendrik Hendriks Kramer (1850-1934), arsjitekt
Hylke Michiel Tromp (1866-1935), boargemaster
Wybe Jelles van der Meer, (1883-1948), arsjitekt
Willem Pot (1888-1963), NSB-boargemaster

Sjoch ek

Boarnen, noaten en referinsjes

[1]