یخچال میرفتاح در ملایر، بلوار پانزده خرداد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۲۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[1]
این اثر تاریخی به دلیل بارش‌های شدید در روز ۱۲ فروردین ۱۳۹۸ فرو ریخت.[2]
یخچال میرفتاح از آثار دوره قاجاریه در شهر ملایر است که توسط شخصی به نام میرفتاح ساخته شده‌است. این بنا به شکل گنبد بوده و از آجر ساخته شده‌است و در مسیر بلوار پانزده خرداد ملایر قرار دارد.
ارتفاع بنا از کف تا گنبد ۱۲ متر و از سطح تا منبع ذخیره یخ ۴ متر است. این یخچال دارای دو ورودی می‌باشد. یکی به شکل دهلیز بوده که مخصوص ریزش و تخلیه یخ و دیگری که محل رفت‌وآمد بوده‌است، با پلکانی به قسمت انتهایی یخدان و محل برداشت یخ منتهی می‌شود. ضخامت دیوارهای گنبد در قسمت تحتانی ۹۲ سانتی‌متر و در بالا به سه ردیف آجر ۲۰ سانتی‌متری می‌رسد. تنها عامل تزئینی بنا دو ردیف آجرکاری است که به شکل کمربندی و به ضخامت ۲۲۰ سانتی‌متر، داخل بنا را پوشانده‌است. در قسمت بیرونی و داخلی یخدان دو ردیف خشت به کار رفته‌است که نقش عایق را داشته و در فصل تابستان مانع از نفوذ گرما و ذوب شدن یخ‌ها می‌شده‌است.[3]
یخچال میرفتاح پس از بارش‌های فروردین ۱۳۹۸، به دلیل شدت بارش‌ها دچار آسیب جدی شد. بخش فوقانی این بنا که خشتی بود، به دلیل جذب و نفوذ باران و برف سنگین شده و موجب ریزش این بنا در ۱۲ فروردین ۱۳۹۸ شد. پس از این اتفاق میراث فرهنگی استان همدان اعلام کرد، تخریب یخچال میرفتاح مستندسازی شده و پس از تخصیص اعتبار بازسازی می‌شود.[4] در ابتدای سال ۱۴۰۳ کار بازسازی این بنا به سبکی متفاوت از معماری اصلی آن (چیزی شبیه به گنبد مساجد) به پایان رسید.[5]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
