گورخر ایرانی (پارسی) زیرگونهای از گورخر آسیایی است. From Wikipedia, the free encyclopedia
گورخر ایرانی یا گور (نام علمی: Equus hemionus onager)، زیرگونهای از گورخر آسیایی است که در معرض خطر انقراض قرار دارد . در ایران بیشترین تعداد آن در منطقه حفاظت شده بهرام گور شهرستان نیریز استان فارس با ۱.۲۳۶ رأس در مردادماه ۱۴۰۳ [2] شمارش شده است و این تعداد جمعیت آن در این منطقه به پایداری رسیده است.
گورخر ایرانی | |
---|---|
وضعیت حفاظت | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پستانداران |
راسته: | تکسمان |
تیره: | اسبان |
سرده: | اسبها |
گونه: | گورخر آسیایی |
زیرگونه: | E. h. onager |
نام سهبخشی | |
Equus hemionus onager |
گور آسیایی در گذشته جمعیت فراوانی در خاورمیانه، آسیای میانه و چین داشته اما اکنون نسل آن در اغلب مناطق منقرضشده و از زیرگونهٔ ایرانی تنها یک جمعیت پایدار در منطقه حفاظتشده بهرام گور شهرستان نی ریز استان فارس و دو جمعیت کوچک در ذخیرهگاه زیستکره توران شاهرود و منطقه حفاظتشده کالمند شهرستان مهریز استان یزد حفاظت می شوند. همچنین حدود ۳۰ رأس از این جانور در مراکز تحقیقاتی در آمریکای شمالی نگهداری میشوند.
بیشترین گورخر ایران در مرداد ماه سال ۱۴۰۳ تعداد ۱,۲۳۶ رأس گور در منطقه حفاظت شده بهرام گور و پارک ملی قطرویه نی ریز سرشماری شد و جمعیت آن در استان فارس به پایداری رسیده است . در سال ۱۳۹۵ این تعداد ۵۳۶ رأس بودهاست.[3]
گور ایرانی از خر کمی بزرگتر است، در حدود ۶۰۰ کیلوگرم وزن دارد و درازای بدن و سر حدوداً ۲٫۱ متر است و نسبت به خر شباهت بیشتری به اسب دارد. این جانور نسبت به اسب، پاهای کوتاهتری دارد و رنگش در خلال فصلها تغییر میکند. در تابستان رنگش قهوهای مایل به سرخ و در زمستان قهوهای مایل به زرد است و بر پشتش نواری سیاه که با رنگ سفید احاطه شده، قرار دارد. گورها حدود ۴۰ سال عمر میکنند.[4]
از گور ایرانی در سومر باستان برای کشیدن ارابه استفاده میکردند.
نسل گور ایرانی در معرض انقراض قرار دارد و در سال ۱۳۹۳ تنها در دو استان فارس و سمنان دیده شدهاند. به همین دلیل گورها تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارند و شکار یا زندهگیری آنها ممنوع بوده و جریمه سنگینی در پی دارد. همچنین برخی از سازمانهای بینالمللی جهت مقابله با انقراض این جانور فعالیتهایی انجام میدهند و اقدام به تکثیر آن در اسارت و سپس رهاسازی در زیستگاههای تاریخی یا تازه میکنند. به عنوان مثال در کشورهای عربستان، اسرائیل و اوکراین گورهای ایرانی تکثیر شده در اسارت در زیستگاههای سابق گورر سوری رهاسازی شدهاند.
در سال ۱۹۶۸ میلادی تعداد ۱۱ گور ایرانی و گور ترکمنی با اسرائیل در برابر تعدادی غزال اسرائیلی مبادله شدند. این گورها در اسراییل تکثیر شد و گورهای دورگه حاصل شده در منطقه نگب رهاسازی شدند. امروزه جمعیتی پایدار شامل ۲۰۰ رأس از زادههای آن گورها در اسرائیل زندگی میکنند.[5]
مهمترین تهدیدات علیه جمعیت گورها، شامل شکار، خشکسالی و رقابت با سایر جانوران میباشد.[6] شکارگرهای طبیعی این حیوان پلنگ ایرانی، یوزپلنگ آسیایی و گرگ است و در سال ۱۳۸۴ در ایران موردی از شکار گور توسط پلنگ در پارک ملی توران دیده شد.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.