![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Persian_warriors_from_Berlin_Museum.jpg/640px-Persian_warriors_from_Berlin_Museum.jpg&w=640&q=50)
گارد جاویدان (هخامنشی)
From Wikipedia, the free encyclopedia
گارد جاویدان (به انگلیسی: Immortals) و (ثبت شده در نوشتههای یونانی به شکل: Athánatoi) یا جاویدانان ایرانی نامی است که هرودوت، تاریخنگار شهیر یونانی، به لشکر نخبه ده هزار نفری پیادهنظام سنگین اسلحه ارتش هخامنشی دادهاست. یونانیان از این جهت آنان را «جاویدان» میخواندند که برخلاف روال معمول در جهان باستان، این لشکر، یک سپاه همیشگی (به انگلیسی: Standing Army) بود. به دلیل نبود منابع کافی، نام واقعی (اسپاد) این بخش از نیروهای ارتش شاهنشاهی هخامنشی به دست ما نرسیدهاست.[1]
گارد جاویدان شاهنشاهی هخامنشی | |
---|---|
![]() | |
شاخهها | پیاده نظام سوارهنظام |
ستاد | هگمتانه شوش تخت جمشید پاسارگاد |
رهبری | |
فرمانده کل قوا | شاهنشاهان هخامنشی |
از زمان داریوش بزرگ هخامنشیان دارای سپاه ثابتی به نام «جاویدانها» بودهاند، که متشکل از ده هزار نفر بودهاست. این گارد از این رو گارد جاویدان نامیده میشد که در صورت بیماری، زخمی شدن یا مرگ یکی از اعضا، بیدرنگ کسی از ذخیرهها جای او را میگرفت. افراد گارد ده هزار نفری جاویدان و هنگ گارد سواره تشکیل نخبگان سپاه هخامنشی را میدادند. گارد جاویدان علاوه بر وظیفه محافظت از پادشاه و خانواده سلطنتی در تمامی جنگها بهعنوان گروه پیشقراول ارتش پارس پیشاپیش پیاده نظام حضوری مؤثر داشتند. گروه هزار نفریِ نخست، یعنی هنگی که نیزههایش به انار زرین ختم میشد، «هنگ محافظان» بود. اینها همه پارسی بودند و بسیار مشهور و هراسانگیز. محافظت از شاهنشاه به هنگ محافظ سپرده شده بود و از این رو به هنگام نبرد، درست در جلو و کنار فرمانروا قرار میگرفتند. به هنگام بار در دربار نیز افراد این گارد نزدیکتر از دیگر سپاهیان به شاه میایستادند؛ چون پاسداری از شاه وظیفهٔ اصلی آنها بود، فقط هنگی که قبضهٔ نیزههایشان زرین بود مجهز به سپر بودند. در عوض باید از تیر و کمان و ترکش صرف نظر میکردند، اما دشنهٔ کوتاه ایلامی داشتند.
فرمانده هنگ محافظ شاه، همزمان فرمانده گارد ده هزار نفری جاویدان هم بود. احتمالاً او مافوق فرمانده گارد سوار نیز بوده است. او از قدرتمندترین شخصیتهای شاهنشاهی بهشمار میآمد و در اواخر عهد هخامنشی رسماً «نایب السلطنه شاه» بود و به فارسی باستان «حاکم دوم» نامیده میشد.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Archers_frieze_Darius_1st_Palace_Suse_Louvre_AOD_488_a.jpg/640px-Archers_frieze_Darius_1st_Palace_Suse_Louvre_AOD_488_a.jpg)