کلات
شهری در استان خراسان رضوی، ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
کلات یا کلات نادر مرکز شهرستان کلات نادری شهری است مرزی در شمال شرقی استان خراسان رضوی. کلات در لغت به معنی ارگ، بارو و قلعه است.[1] شهرت کلات مرهون نام نادر شاه افشار است که پسوند کلات نادر از نام این پادشاه دوره افشاریه گرفته شدهاست. کلات نادر در میان کوههای هزار مسجد قرار گرفته و از مشهد تا آن ۱۵۰ کیلومتر جاده کوهستانی است. این شهر، از شمال به وسیله تپه ماهورهای نسبتاً پست به طول ۱۸۰ کیلومتر با کشور ترکمنستان همجوار است. از جنوب به کوه هزارمسجد و شهرستان مشهد، از شرق به شهرستان سرخس و از سمت غرب به شهرستان درگز محدود میشود.
کلات نادری | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | خراسان رضوی |
شهرستان | کلات |
بخش | مرکزی |
مردم | |
جمعیت | ۷٬۶۸۷ نفر (۱۳۹۵) در ۲۱۱۰ خانوار |
رشد جمعیت | ۲٪+ (۵سال) |
اطلاعات شهری | |
شهردار | جواد فرزین پور |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۵۱ |
وبگاه | sh-kalatnader.ir |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۴۲ ی |
کد آماری | ۱۳۹۱ |
قلعهٔ طبیعی کلات محوطهای بیضی شکل است با طول بیش از ۳۰ کیلومتر و عرض ۲۵ کیلومتر که در میان رشته کوه هزار مسجد قرار گرفته و این رشته کوه از جانب جنوب غربی حائلی طبیعی است که این شهر را از مشهد و چناران جدا ساختهاست.[2]
هنگامی که نادرشاه افشار در خراسان به حکومت رسید، ایران با آسیب جدی ضعف حکومت مرکزی روبهرو بود، اما نادر نه تنها این اتحاد را برای ایرانیان به ارمغان آورد، بلکه مهاجمان ایران را نیز به عقب راند و کشورگشایی را تا هندوستان ادامه داد. در این خلال کلات به عنوان پایگاهی نظامی و دژی نفودناپذیر برای نادر دارای اهمیت بود. او پس از فتح هند و حدود سال ۱۱۲۰ خورشیدی دستور ساخت عمارتی را در کلات نادر داد که هماکنون به عمارت خورشید یا کاخ خورشید مشهور است. از شواهد پیدا است که این بنا با نیت آرامگاهی برای نادر ساخته میشدهاست و دلیل آن نوع سازه و استفاده از آیات سوره نَبَأْ قرآن در کتیبه ای که دور تا دور سالن اصلی داخل عمارت که دربارهٔ معاد و زندگی پس از مرگ میباشد است. این عمارت تا پایان عمر نادر تکمیل نشد؛ اما با همین شرایط در مدت زمان حکومت نادر و حتی پس از آن نیز مورد استفاده قرار میگرفت.