کانال خشایارشا (یونانی:Διώρυγα του Ξέρξη) نام کانالی قابل کشتیرانی در پایهٔ کوه آتوس در خالکیدیکه در شمال یونان است. این کانال به فرمان خشایارشا در سدهٔ ۵ پیش از میلاد ساخته شد و از معدود آثار ایرانی باقی‌مانده در اروپا است.[1]
نقشهٔ شبه جزیرهٔ آتوس، کانال خشایارشا در نقشه مشخص شده‌است.نقشهٔ شبه جزیرهٔ آتوس. جهت کانال در این تصویر نشان داده شده‌است.
این کانال در نزدیکی روستای نیا رودا در شبه جزیرهٔ آتوس قرار دارد. از شرق روستا شروع می‌شود و تا غرب روستای تریپیتی ادامه می‌یابد.
در ۴۸۳ پیش از میلاد، خشایارشا که برای دومین تهاجم ایرانیان به یونان آماده می‌شد، دستور ساخت کانالی در شبه جزیره آتوس به منظور پیش گیری از رخ دادن حوادث مشابه را داد.[3] هرودوت گمان می‌کند که این افتخار برای روحیه دادن به سربازان هم بوده‌است.[4]
این کار توسط دو مهندس ایرانیآرتاخه و بوبراندا بودند. کار ساخت این کانال ۳ سال و به طول انجامید. در ساخت این کانال از کارگران محلی استخدام شده بودند همچنین مصریان و فنیقی‌ها استفاده شد.[5]
بنا به گفتهٔ هرودوت، طول کانال ۱۲ استادیا بود[3] و از هر دو طرف توسط جویهایی محدود شده بود. این کانال پس از مدتی به علت بی استفاده بودن پس از نبردهای آرتمیزیوم و سالامیس نیازمند تعمیرات گشت.
توسیدید ۸۰ سال بعد یعنی در سال ۴۰۰ پیش از میلاد از این کانال گذشت و از آن در کتاب تاریخ جنگ‌های پلوپونزی یادکرد.[2]
B. S. J. Isserlin, R. E. Jones, V. Karastathis, S. P. Papamarinopoulos, G. E. Syrides and J. Uren "The Canal of Xerxes: Summary of Investigations 1991-2001" The Annual of the British School at Athens Vol. 98 (2003), pp. 369-385 http://www.jstor.org/stable/30073214
B. S. J. Isserlin, R. E. Jones, V. Karastathis, S. P. Papamarinopoulos, G. E. Syrides and J. Uren "The Canal of Xerxes: Summary of Investigations 1991-2001" The Annual of the British School at Athens Vol. 98 (2003), pp.369–385 http://www.jstor.org/stable/30073214
B. S. J. Isserlin: The Canal of Xerxes: facts and problems. Annual of the British School at Athens 86 (1991), 83–91.
B. S. J. Isserlin, R. E. Jones, S. P. Papamarinopoulos, J. Uren: The Canal of Xerxes: preliminary investigations in 1991 and 1992. Annual of the British School at Athens 89 (1994), 277–284.
B. S. J. Isserlin, R. E. Jones, S. P. Papamarinopoulos, G. E. Syrides, Y. Maniatis, Y. Facorellis, J. Uren: The Canal of Xerxes: investigations in 1993–1994. Annual of the British School at Athens 91 (1996), 329–340.
B. S. J. Isserlin, R. E. Jones, V. Karastathis, S. P. Papamarinopoulos, G. E. Syrides and J. Uren "The Canal of Xerxes: Summary of Investigations 1991-2001" The Annual of the British School at Athens Vol. 98 (2003), pp.369–385 http://www.jstor.org/stable/30073214
R. E. Jones, B. S. J. Isserlin, V. K. Karastathis, S. P. Papamarinopoulos, G. E. Syrides, J. Uren, I. Balatsas, Ch. Kapopoulos, Y. Maniatis, Y. Facorellis: Exploration of the Canal of Xerxes, Northern Greece: the role of geophysical and other techniques. Archaeological Prospection 7 (2000), 147–170 (Abstract).
V. K. Karastathis, S. P. Papamarinopoulos: Preliminary results of the implementation of the shallow seismic techniques in order to detect the King Xerxes' Canal. Extended Abstract. Newsletter (European Geophysical Society) 53 (1994), 8–9.
V. K. Karastathis, S. P. Papamarinopoulos: The detection of the Xerxes Canal by the use of shallow reflection and refraction seismics - preliminary results. Geophysical Prospecting 45 (1997), 389–401 (Abstract[پیوند مرده]).
V. K. Karastathis, S. P. Papamarinopoulos, R. E. Jones: 2-D Velocity Structure of the Buried Ancient Canal of Xerxes: An Application of Seismic Methods in Archaeology. Journal of Applied Geophysics 47 (2001), 29–43.
Y. Bhattacharjee: Persian Canal Discovery Is Testament to Ancient Engineering Skills. New York Times, 13. نوامبر ۲۰۰۱ (Text).
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
