پیروز نهاوندی
قاتل عمر بن خطاب (درگذشته ۲۳ ه.ق) / From Wikipedia, the free encyclopedia
فیروز (پیروز) نهاوندی (د ۲۳ ه.ق - ۶۴۴ م) که بیشتر با کنیه ابولؤلؤ و همینطور به لقب باباشجاعالدین شناخته میشود، یکی از شخصیتهای تاریخی در صدر اسلام است که به سبب قتل عمر بن خطاب به شهرت رسیدهاست. منابع او را بردهای ایرانیتبار گزارش کردهاند که در شیوه اسارتش به دست سربازان عرب، اختلافهایی گزارش شدهاست. از زندگانی او اطلاعات چندانی در دست نیست. پیروز مورد ستایش اهل تشیع و نکوهش اهل سنت است.
پیروز نهاوندی | |
---|---|
زادهٔ | ایران، نهاوند (یا کاشان) |
ناپدیدشدن | ۶۴۴ میلادی مدینه |
درگذشت | مدینه (یا کاشان-قم) |
مدفن | مدینه یا کاشان ۳۳°۵۸′۱۱٫۰″ شمالی ۵۱°۲۴′۵۹٫۵″ شرقی |
ملیت | ایرانی |
دیگر نامها | پیروز |
پیشه | آهنگری، آسیابسازی، نقاشی |
دوران | صدر اسلام |
کارفرما | مغیرة بن شعبه |
شناختهشده برای | ترور عمر بن خطاب |
عنوان | ابولولو، باباشجاعالدین، نصرانی، مجوسی |
فرزندان | لؤلؤ |
با اینکه ورود غیر عرب به مدینه ممنوع بود، وی به صورت استثنایی اجازه ورود به این شهر را داشت. منابع اسلامی او را برده مغیرة بن شعبه گزارش کردهاند که پس از تهدیدی علیه عمر بن خطاب، در سال ۶۴۴ میلادی مصادف با ۲۳ ه. ق، در مسجدالنبی، عمر بن خطاب را با ضربات خنجر ترور کرد و گریخت. بنابر گزارشی، او پس از فرار از مسجد و بعد از زخمی کردن جمعی از دنبالکنندگانش، در نهایت دستگیر شد یا به نقلی قبل از دستگیری، خودکشی کرد. گزارشهایی از فرار و گریختن او به قم یا کاشان نقل شدهاست. گزارشهایی ادعا کردهاند که فیروز قبل از گریختن به سمت ایران، با علی بن ابیطالب دیداری داشتهاست. پس از قتل عمر، عبیدالله پسر عمر به انتقام از فیروز برآمد و علاوه بر فرزند و همسر فیروز، دو فرد دیگر را نیز به جرم همکاری با او به قتل رسانید.
علاوه بر مسئله چگونگی و علت ترور عمر بن خطاب و فرار یا دستگیری او، منابع در دین و مذهب او نیز دچار اختلافند. برخی او را مسیحی و گروهی او را زرتشتی میدانند و به باور جمعی او مسلمان بودهاست. در منابع شیعه، به شیعه خالص بودن او تأکید شدهاست. به باور برخی منابع متقدم، آرامگاه او در شهر کاشان واقع است که سالیانی است در مراسم عمرکشان، مورد توجه و اهتمام شیعیان کاشان قرار دارد.