پهلوان اکبر میمیرد
نمایشنامه / From Wikipedia, the free encyclopedia
پهلوان اکبر میمیرد نخستین نمایشنامهٔ بلندِ بهرام بیضایی است، در چهار پرده، نوشته به سالِ ۱۳۴۲، که نخستین بار در پاییزِ ۱۳۴۴ در تالارِ ۲۵ شهریورِ تهران با بازی و کارگردانیِ عبّاس جوانمرد به نمایش درآمد.
پهلوان اکبر میمیرد | |
---|---|
نویسنده | بهرام بیضایی |
شخصیتها |
|
خاموشان | سیاهپوش |
تاریخ نخستین نمایش | ۳۰ مهرِ ۱۳۴۴ |
جای نخستین نمایش | تماشاخانهٔ سنگلج (تالارِ ۲۵ شهریورِ وقت)، تهران |
زبان اصلی | فارسی |
فضا | شهری در ایران، پیش از دورهٔ پهلوی و پس از روزگارِ پوریای ولی |
نمایش داستانی همانندِ داستانِ پوریای ولی دارد: پهلوان اکبر، به قولِ موجزِ بهمن شعلهور، «جان خودش را به خاطر قولی که به پیرزنی داده بود فدا میکند.»[1] در پردهٔ نخست پیمیبَرد که حریفش، حیدر، دلدادهٔ دختری است که وصلتش با او مشروط به پیروزیِ حیدر در کُشتی با پهلوان اکبر است. پهلوان به مادرِ حریفش، بی آن که خود را به زن بشناساند، قول میدهد که حیدر نمیبازد. و سرانجام، پس از شبی دشوار که به اندیشهها و دیدارها و می خوردنها میگذرد، چنین نیز میشود؛ ولی نه در زمینِ کُشتی.
بیضایی خود این نمایشنامه را بر صحنه نبرده است؛ ولی نخستین اجرای همگانیِ آن در زمستانِ ۱۳۴۴ قبولِ چشمگیری یافت و محمّدرضا شاه را هم مجذوبِ تماشا کرد. قطعهٔ «نوایی نوایی» موسیقیِ برگزیده برای این نمایش بود که سپستر آوازهٔ بلند یافت. احسان یارشاطر و آذر رهنما از ستایندگانِ این اثر بودهاند، و جلال آل احمد و اکبر رادی نکتههایی هم بدان گرفتهاند. بنا بر یک روایت، از این اجرا فیلم نیز برداشتهاند؛ اگرچه این خبر مشکوک است. همچنین قرار بود فیلمی از این نمایشنامه در سالِ ۱۳۴۹ ساخته شود که، سرانجام، نشد.