From Wikipedia, the free encyclopedia
جامعهٔ بهائی طبقهٔ روحانیون و مجتهدان دینی ندارد و امور جامعهٔ خود را از طریق نظامی از مؤسسات که بر پایهٔ تصمیمگیری جمعی و مشورت عمل میکند، اداره میکند.[1] اصول این نظام در آثار بهاءالله مؤسس آئین بهائی آمدهاست. عبدالبهاء و شوقی افندی جزئیات اصول این نظام را تشریح کردند و به مرحلهٔ اجرا درآوردند. مجموع این نظام با عنوان نظم اداری شناخته میشود.[1][2]
شخصیتهای اصلی | |
نوشتهها | |
کتابشناسی بهاءالله - آثار و گفتار عبدالبهاء | |
آموزهها | |
مؤسسات | |
بیتالعدل اعظم | |
تاریخچه | |
بهائیان ایرانی | |
شخصیتهای برجسته | |
نخستین پیروان بهاءالله | |
بیشتر | |
نشانهها |
بیتالعدل اعظم، شورای بینالمللی مرکزی حاکم بر نظم اداری است که اعضای آن هر پنج سال توسط جوامع بهائی سراسر دنیا انتخاب میشوند.[3] امور جوامع محلی و ملی از طریق شوراهای انتخابی ۹ نفره که تحت هدایت بیتالعدل اعظم فعالیت میکنند اداره میشود.[4] شوراهای محلی که در سطح شهر یا روستا فعالیت میکنند، محفل روحانی محلی، و شوراهای ملی که در سطح کشور فعالیت میکنند، محفل روحانی ملی نام دارند.[4] مؤسسهٔ مشاورین قارهای که مؤسسهای انتصابی است بخش دیگری از نظم اداری بهائی را تشکیل میدهد. مشاورین قارهای با ارائهٔ نظرات مشورتی به محافل روحانی و تشویق و پرورش ابتکارات فردی بر پویایی جامعه میافزاید.[5] اعضای این مؤسسه توسط بیتالعدل اعظم منصوب میگردند.[5]
نظم اداری آئین بهائی که در رأس آن بیتالعدل اعظم قرار دارد بر دو پایهٔ مؤسسات انتخابی و انتصابی استوار است. مؤسسات انتخابی در حوزهٔ عملکرد خود، اختیارات تقنینی، اجرایی و قضایی دارند[4] و مؤسسات انتصابی نقش مشاورهای داشته و با تشویق و پرورش ابتکارات فردی بر پویایی جامعه میافزایند.[5]
مؤسسات انتخابی آن دسته از مؤسساتی هستند که اعضاء آن توسط انتخاب افراد جامعهٔ بهائی تعیین میگردند. محفل روحانی ملی و محفل روحانی محلی و بیتالعدل اعظم از این دسته از مؤسسات بهائی است.[6] مؤسسات انتخابی در حوزهٔ عملکرد خود اختیارات تقنینی، اجرایی و قضایی دارند.[4]
انتخابات بهائی به شیوههای دور از رقابت و تفرقه برگزار میشود.[7] طبق احکام منصوص آئین بهائی، در انتخاب مؤسسات بهائی از جمله انتخابات بیتالعدل اعظم هرگونه تبلیغات، کاندیداتوری، نامزد شدن و نامزد کردن، حزبگرایی، و مبارزات و کمپینهای انتخاباتی مطلقاً ممنوع است.[8] هر کدام از رأیدهندگان در حالت دعا و توجه و با در نظر گرفتن معیارهای اخلاقی و معنوی مطرح در آثار بهائی، به حکم وجدان خود شایستهترین افراد را برای عضویت در این مؤسسه انتخاب میکنند.[8] در تمامی انتخابات بهائی، در سطح محلی، ملی و بینالمللی، رأیدهندگان نام افراد مورد نظر خود را روی برگهٔ رأی مینویسند.[9][8] رأیگیری در سطح محلی امور جامعهٔ بهائی توسط محفل روحانی محلی اداره میشود. در هر شهر و روستایی که تعداد بهائیان ۲۱ سال به بالای آن حداقل ۹ نفر باشد هر سال انتخاباتی برگزار میگردد که در جریان آن ۹ فرد مستقیماً از جانب بهائیان آن محل با رعایت موازین انتخابات بهائی به عضویت محفل محلی در میآیند.[4] رأیگیری از طریق برگهٔ رأی مخفی است یعنی کسی از رأی دیگران اطلاع ندارد. این موضوع باعث میشود که رأیدهندگان بتوانند آزادانه و فارغ از فشارهای بیرونی به هر آنکه خود صلاح میدانند رأی دهند.[9]
در سطح محلی امور جامعهٔ بهائی توسط محفل روحانی محلی اداره میشود. در هر شهر و روستایی که تعداد بهائیان ۲۱ سال به بالای آن حداقل ۹ نفر باشد هر سال انتخاباتی برگزار میگردد که در جریان آن ۹ فرد مستقیماً از جانب بهائیان آن محل با رعایت موازین انتخابات بهائی به عضویت محفل محلی در میآیند.[4]
اعضای محفل روحانی ملی که امور جامعهٔ بهائی را در سطح کشور اداره میکند سالانه از طریق نمایندگان منتخب محافل روحانی محلیِ سراسر کشور انتخاب میشوند.[10] نمایندگان محافل محلی، اعضای محفل روحانی ملی را از بین کلیهٔ اعضای جامعهٔ بهائی آن کشور با رعایت موازین انتخابات بهائی انتخاب میکنند.[4] ۹ نفری که از دیگران بیشتر رأی بیاورند به عضویت محفل ملی در میآیند.[10][4]
بیتالعدل اعظم، بالاترین مقام تصمیمگیری در جامعهٔ جهانی بهائی، متشکل از ۹ عضو است که اعضای آن هر ۵ سال یک بار توسط اعضای تمامی محفلهای ملی بهائی سراسر جهان انتخاب میشوند.[11][12] نخستین انتخابات بیتالعدل اعظم در سال ۱۹۶۳ برگزار شد.[11][13] مقر بیتالعدل اعظم بر دامنهٔ کوه کرمل در بندر حیفا است که بهاءالله این مکان را در سال ۱۸۹۰ میلادی و در لوح کرمل انتخاب کرده بود.[14][15]
در آثار بهائی اعضای بیتالعدل اعظم که از طریق انتخابات تعیین میشوند با عباراتی چون امینان خداوند در میان بندگانش[16] توصیف میشوند. در متون بهائی ذکر شده آنها باید مظهر تقوا و سرچشمهٔ علم و دانایی و خیرخواه تمامی نوع بشر باشند.[17] در میان برخی از وظایفی که بهاءالله برای بیتالعدل اعظم تعیین کرده میتوان به مواردی همچون تعلیم و تربیت معنوی انسانها، ایجاد رفاه، آموزش کودکان، مراقبت از ضعیفان و فقرا اشاره کرد.[18] از دیگر وظایف بیتالعدل اعظم ترویج صلح جهانی است.[18] بر اساس آثار بهائی، این هیئت باید برای پایداری و حفاظت از مقام دین تلاش کند[17] و در راه تعلیم و تربیت مردم، توسعه و آبادی ملتها و حفاظت از شرافت انسانها بکوشد.[19]
بیتالعدل اعظم در سال ۱۹۷۲ میلادی اساسنامهٔ خود را تنظیم کرد و در آن جنبههای مختلف نحوهٔ عملکرد و اختیارات و وظایف را خود مشخص نمود.[20] بر مبنای این اساسنامه این وظایف و اختیارات را میتوان به صورت زیر خلاصه کرد: ادارهٔ امور جامعه بهائی در سطح جهانی، هدایت، سازماندهی و هماهنگسازی فعالیتهای بهائی در سطح جهانی، محافظت از متون بهائی، محافظت از جامعهٔ بهائی در برابر آزار و اذیت و سرکوب؛ انتشار آئین بهائی، گسترش و تقویت نظم اداری بهائی؛ ترویج خصلتهای معنوی در جامعهٔ بهائی و دوستی و صلح میان ملتها؛ پیادهسازی، لغو یا تغییر آن دسته دستورها و احکام که به وضوح در متون بهائی مطرح نشدهاست؛ تضمین حقوق، آزادی و اقدامات افراد؛ بهکار بستن اصول و احکام بهائی؛ هدایت و هماهنگی فعالیتهای بهائیان در سراسر جهان.[21][18]
بهاءالله و عبدالبهاء در آثار و متون بهائی تأکید کردهاند که بیتالعدل اعظم تحت حمایت و مراقبت بهاءالله خواهد بود و بیتالعدل اعظم با الهام و تأیید الهی تصمیمگیری و وضع حکم میکند و تصمیمات آن عاری از خطا هستند و منشأ خیر خواهند بود.[21][22] در آئین بهائی طبقهٔ روحانیون و مجتهدان دینی وجود ندارد و هیچکدام از اعضای بیتالعدل اعظم به تنهایی دارای مقام ویژه یا مرجعیت و اقتدار نیستند. مرجعیت و اقتدار در آئین بهائی منحصراً در اختیار مؤسسات و شوراهایی است که بهصورت جمعی تصمیمگیری میکنند ولی تکتک افراد عضو این شوراها مرجعیت و امتیازی ندارند.[22][23]
مشاورین قارهای هیئتی متشکل از ۸۱ نفر است که اعضای آن هر پنج سال توسط بیتالعدل اعظم منصوب میشوند.[10] مشاورین به محافل روحانی مشاوره میدهند، مشوق اقدامات و ابتکارات فردی هستند و به رشد و سرزندگی جوامع بهائی کمک میکنند.[10] برخلاف مؤسسات انتخابی، هیئت مشاورین قارهای اختیارات تقنینی، اجرایی و قضایی ندارد.[10] مشاورین قارهای افرادی را برای کمک با عنوان هیئت معاونین منصوب میکنند و معاونین نیز دستیارانی برای خود از جامعهٔ بهائی برمیگزینند.[5] در حالی که مشاورین قارهای در هر دو سطح قارهای و کشوری فعال هستند، معاونین و دستیاران ایشان در سطوح منطقهای و محلی فعالیت میکنند.[5] برای هماهنگی و هدایت فعالیتهای مشاورین قارهای، بیتالعدل اعظم هیئتی تحت عنوان دارالتبلیغ بینالمللی برای ۵ سال منصوب میکند که متشکل از ۹ نفر است.[5][10]
به گفتهٔ شوقی افندی کتاب اقدس، لوح کرمل و کتاب عهدی از آثار بهاءالله و الواح وصایا، وصیتنامهٔ عبدالبهاء، منشور نظم اداری بهائی را تشکیل میدهند.[24] بهاءالله در کتاب اقدس اصول و قوانین نظم اداری را بیان میکند، در لوح کرمل، کوه کرمل را در حیفا مرکز اداری و روحانی آئین بهائی قرار میدهد و در کتاب عهدی اصل «عهد و میثاق» را برای حفظ وحدت جامعهٔ بهائی و هدایت و مساعدت بهائیان برای بنای نظم اداری تأسیس میکند و پسر ارشد خود عبدالبهاء را بهعنوان مرکز عهد و میثاق و جانشین خود برمیگزیند.[24] عبدالبهاء در الواح وصایا ویژگیهای نظم اداری بهائی، وظایف ایادیان امرالله و همچنین مقام ولی امر را مشخص میکند و شوقی افندی را بهعنوان جانشین خویش در مقام ولی امرالله برمیگزیند[25][2] و نظامی برای انتخابات بیتالعدل اعظم مشخص مینماید.[26] نوشتههای شوقی افندی، به ویژه دو اثر Baha'i Administration (نظم اداری بهائی) و World Order of Baha'u'llah (نظم جهانی بهائی) جزئیاتِ اجرائی نظم اداری بهائی را مفصلاً شرح و بسط میدهند.[2]
بهاءالله برای تضمین این که بعد از درگذشتش و در گذر زمان جامعهٔ بهائی بتواند به صورت هماهنگ و متحد در مسیر به اجرا درآوردن تعالیمش پیش رود اساسی را تأسیس نمود که به عنوان «عهد و میثاق» شناخته میشود. به این ترتیب او چگونگی تداوم جریان هدایت، مسئلهٔ جانشینی و نیز توضیح و تبیین آثارش را با دستورالعملهای روشن، واضح و کتبی مشخص نمود.[27] بر اساس این عهد و میثاق، مسئولیت هدایت و رهبری جامعه پس از بهاءالله، به پسر ارشدش، عبدالبهاء، سپس به شوقی افندی، نوهٔ عبدالبهاء، و در نهایت همانگونه که بهاءالله تعیین نموده بود به بیتالعدل اعظم مُحوّل شدهاست.[27] اصل عهد و میثاق وحدت جامعه را تضمین میکند و آن را از اختلاف و تفرقه حفظ میکند.[27] در دورههای مختلف، برخی تلاشهای ناموفق در راستای به چالش کشیدن عهد و میثاق صورت پذیرفتهاست.[28] به عنوان نمونه میرزا محمدعلی، برادر ناتنی عبدالبهاء، بر خلاف وصیتنامهٔ پدرش بهاءالله، مرجعیّت عبدالبهاء را انکار کرد و در ابتدا بهصورت پنهان و سپس آشکار به مخالفت با او پرداخت.[29] این مخالفتها نتوانست در وفاداری تودهٔ بهائیان به عبدالبهاء خللی وارد کند، امّا باعث بروز مشکلات برای عبدالبهاء از جانب مقامات عثمانی شد.[30] همچنین پس از درگذشت عبدالبهاء، احمد سهراب و چندی از مبلغان بهائی نظیر عبدالحسین آواره به امید عضویت در بیتالعدل اعظم اصرار داشتند که این نهاد، بلافاصله تشکیل شود و از این رو از در مخالفت با شوقی افندی، رهبر وقت جامعهٔ بهائی درآمدند.[31] شوقی افندی به این نتیجه رسیده بود که برای انتخاب بیتالعدل اعظم ابتدا باید نهادهای انتخابی بهائی در سطح محلی و ملی تشکیل شود تا زمینه برای انتخاب بیتالعدل اعظم که یک نهاد بینالمللی است فراهم آید.[32][33] در حال حاضر بر پایهٔ اصل عهد و میثاق بیتالعدل اعظم وظیفهٔ حفظ اتحاد جامعه بهائی را بر عهده دارد.[19]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.