نایبالسلطنه
From Wikipedia, the free encyclopedia
نایبالسلطنه مقامی است که به برخی از ملکه ها ملکه مادر ها یا شاهزادگان و یا درباریان میدهند تا در غیاب شاه یا در روزگار خردسالی شاه امور پادشاهی را اداره کند. گهگاه نیز این عنوان صرفاً جنبهٔ تشریفاتی داشتهاست.
امپراتور و امپراتریس | |
پادشاه و ملکه | |
نایبالسلطنه | |
آرشیدوک و آرشیدوشس | |
شاهزاده بزرگ و شاهدخت بزرگ دوک بزرگ و دوشس بزرگ | |
پرنس و پرنسس
| |
انفان و انفانت | |
دوک و دوشس | |
مارکی و مارکیز | |
مارگراف و مارگرِفین | |
کنت و کنتس ارل و کنتس | |
ویکنت و ویکنتس | |
بارون و بارونس | |
بارونت و بارونتس | |
شوالیه و دام | |
جنتلمن و الدر | |
در ایران و در دورهٔ صفوی گاهی واژهٔ «وکیلالدوله» برای این مقام به کار میرفت. در اواخر دورهٔ پهلوی، محمدرضا شاه همسر خود شهبانو فرح پهلوی را برای این سمت در نظر گرفت. معنای نایبالسلطنه در تاریخ ایران نزدیک به واژهٔ Regent در زبان انگلیسی میباشد. با این حال در نوشتههای فارسی گاهی این واژه را همسنگ Viceroy در زبان انگلیسی به کار میبرند؛ یعنی کسی که مستعمره، شهر، استان یا دولتی را به نمایندگی از پادشاه اداره میکند. برای نمونه جرج کرزن را نایبالسلطنهٔ هندوستان از سوی ملکه ویکتوریا ، کوسم سلطان را نایبالسلطنه عثمانی از سوی مراد چهارم ، ابراهیم یکم و محمدچهارم مینامند. در انگلیسی واژهٔ Viceregent هر دو مفهوم را پوشش میدهد.