نادر گلچین
خوانندهٔ ایرانی (۱۳۱۵–۱۳۹۶) / From Wikipedia, the free encyclopedia
نادر گلچین (۱۰ آذر ۱۳۱۵[1]– ۳۱ شهریور ۱۳۹۶) خواننده آواز سنتی ایرانی بود. وی پدر نادیا دلدارگلچین و عموی منیژه دلدار گلچین و مرجانه گلچین از بازیگران سینما، تئاتر و تلویزیون، می باشد. [2]
نادر گلچین | |
---|---|
![]() نادر گلچین (سمت چپ) در سومین جشن سالانه موسیقی ما | |
اطلاعات پسزمینه | |
نام تولد | نادر دلدار گلچین |
زاده | ۱۰ آذر ۱۳۱۵ رشت ، ایران |
درگذشته | ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ (۸۰ سال) تهران ، ایران |
ژانر | موسیقی سنتی ایرانی |
ساز(ها) | تار، سنتور، تنبک |
سالهای فعالیت | ۱۳۲۷–۱۳۵۷ و یک آلبوم بعد از انقلاب (۱۳۸۵) |
نوع صوت | تِنور |
علت سرشناسی | صدایی خاص با سوزی پنهانی و نیز پخته و پرورده دارد که با ساختار ارکستری هماهنگی زیادی دارد. |
آلبوم پرآوازه | سه گاه زند (با سنتور فضل الله توکل) (با تنبک محمود رفیعیان) |
نادر گلچین از جمله خوانندگان صاحب سبک و دارای صدایی خاص خود بود. بیشتر آثار او به سالهای پیش از انقلاب بازمیگردد. از آثار مهم او در آن دوران میتوان 《تشنه》 «یوسف گمگشته»، «مرغ سحر»، «کوچه باغ راز» (با شعری از قدمعلی سرامی که توسط معین، غلامحسین مختاباد و محمد اصفهانی بازخوانی شدهاست)، «ناوک مژگان»، «نوای کاروان»، «قصه شهر عشق»، «مسبب» (با ملودی نادر گلچین و شعری از رحیم معینی کرمانشاهی که توسط الهه و داریوش بازخوانی شدهاست)، «من دیگه بچه نمیشم» و آلبومهای «گریز»، «نفس باد صبا» و «زلف بنفشه» یاد کرد.
گلچین صدایی خاص با سوزی پنهانی و نیز پخته و پرورده داشت که با ساختار ارکستری هماهنگی زیادی دارد. او همچنین از تحریرهای شمرده و پخته آوازی برخوردار بود و سعی میکرد که محدوده صدایش را بشناسد و در همان محدوده از تمامی ظرفیتهای صدایش بهره ببرد. وی شعر را به خوبی میشناخت و به همان خوبی و شمردگی در آوازهایش ادا میکرد.[3]
نادر گلچین با گوش سپردن به صفحههای گرامافون از اساتیدی چون رضاقلیمیرزا ظلی، ادیب خوانساری، تاج اصفهانی و … با دستگاهها، نغمهها و گوشههای موسیقی اصیل ایرانی آشنا شده و در واقع بدون استفاده از استاد خاصی، سبک آوازی خاص خود را ساخته بود. نادر گلچین در اسفند سال ۱۳۹۱ در گفتگو با مجله «نگاه» در ونکوور در این باره چنین گفته بود: «به خاطر علاقه ای که به شعر داشتم به موسیقی کشش پیدا کردم. من از نواهایی که از رادیو پخش میشد بسیار کسب فیض کردم. از مدرسه به قهوه خانه محل میرفتم و از رادیو به آوای خوانندگان مورد علاقه ام همچون ادیب خوانساری، بنان و منوچهر همایون پور گوش میدادم. از مجموع این شنیدهها به سبکی رسیدم که از خصوصیات آن، تلفیق مناسب شعر و موسیقی بود؛ یعنی وقتی ابوعطا میخواندم شعری را انتخاب میکردم که با حالات ابوعطا تطابق داشته باشد تا آواز و شعر مکمل یکدیگر باشند. از خصوصیات دیگر سبک من تحریرهایی بود که بر روی کلام میساختم.»[4]
او با آهنگسازان و هنرمندان زیادی از جمله فریدون شهبازیان، عماد رام، مجتبی میرزاده، حسن یوسفزمانی، عبدالکریم مهرافشان، عباس خوشدل، همایون خرم، مهدی خالدی، محمد حیدری، فرامرز پایور و دیگران همکاری داشت.[5]
بازخوانی و غبار رویی از ترانه (تصنیف) مرغ سحر ساخته مرتضی نی داود مدیون فرامرز پایور میباشد و خواندن آن نیز به نادر گلچین که در آن زمان با گروه پایور همکاری میکرد سپرده شده بود. نادر گلچین درباره این اجرا چنین گفته بود: " من از آقای پایور سوال کردم، آیا این آهنگ دقیقا منطبق بر ساخته اصلی آهنگساز است؟ وی گفت، نت این کار را در اختیار دارد و تمام حالات تحریرها و جملات، همه درست است. این باعث دلگرمی من شد که در اصالت قطعه تردیدی نیست. برای ادای احترام و کسب اجازه با برادرزاده مرتضی نی داوود تماس گرفتم. وی تایید کرد، نی داوود از اجرای این آهنگ توسط آقای پایور و من اطلاع دارد و خیلی هم اظهار علاقه کردهاست. این آهنگ را در " ماهور فا ماژور" اجرا کردم." بازخوانی مرغ سحر در سال ۱۳۵۴ انجام شد و این ترانه دوباره در مرکز توجه عمومی قرار گرفت و بعد از آن، خوانندگان دیگری همچون عبدالوهاب شهیدی، محمد رضا شجریان و … نیز آن را خواندند.[6]
از بستگان وی میتوان به دخترش نادیا دلدار گلچین و برادرزادههایش منیژه دلدار گلچین و مرجانه گلچین اشاره کرد.[7] نادر گلچین در ۳۱ شهریور ۱۳۹۶، درگذشت.