ریزپردازنده
پردازنده کامپیوتری سوار بر یک تراشه مدار مجتمع / From Wikipedia, the free encyclopedia
ریزپرداز،[1] یا ریزپردازنده یا میکروپرسسور (به انگلیسی: Microprocessor) تراشه کوچکی است که میتواند عملیات حسابی و منطقی را انجام دهد. این تراشهها از تعداد بسیار زیادی ترانزیستور ساخته شدهاند. که بر روی یک مدار مجتمع (یا بیشتر) پیادهسازی میشوند.[2][3]
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
ریزپردازنده قلب هر رایانه دستی یا رومیزی است که به عنوان واحد پردازشگر مرکزی شناخته شدهاست. یک دستگاه محاسبهای کامل است که روی یک تراشه واحد ساخته میشود و مجموع دستورهای دستگاه را اجرا میکند. سه کار مهم را انجام میدهد: یکی اینکه از واحد همبستگی منطقی/ حساب، استفاده میکند یعنی کارهای وابسته به ریاضی چون جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را انجام میدهد، دوم میتواند اطلاعات را از مکان یک حافظه به حافظه دیگر انتقال دهد و سوم اینکه میتواند تصمیم بگیرد و به یک سری از دستورهای جدید که بر اساس آن تصمیمات است جهش کند.
فناوری پردازندهها بر پایه حداقل طول کانال ترانزیستورهای آنها که معمولاً "mosfet" هستند، سنجیده میشوند.
در واحدهای پردازش مرکزی P۴ عادی این مقدار ۰٫۱۸ میکرون است. در پردازندههای جدید این مقدار به ۱۲ نانومتر کاهش پیدا کردهاست و هماکنون نیز سعی بر کاهش آن است.
یکی دیگر از معیارهای فناوری پردازندهها حداکثر بسامد پالس ساعت (Clock Pulse) است. هرچه این مقدار بیشتر باشد واحدهای منطقی داخلی سریعتر به ورودیها واکنش میدهند.
یکی از مسایل مهم در طراحی ریزپردازندهها، کنترل دمای CPU است. به دلیل افزایش روزافزون سرعت CPU، دمای داخلی هم زیاد میشود و احتمال سوختن پردازنده هست. یکی از راهکارهای کاهش گرما نصب گرماخور (Heatsink) روی سطح خارجی CPU و همچنین قرار دادن لولههای نازک دارای آب در داخل آن از این قبیل هستند.