ریزپرده
From Wikipedia, the free encyclopedia
ریزپرده یا میکروتون (به فرانسوی: microtone) اصطلاحی است که برای توصیف فواصل کوچکتر از نیمپرده در موسیقی به کار میرود. موسیقی ریزپردهای یا موسیقی میکروتونال (به فرانسوی: microtonal) نوعی از موسیقی است که در آن از ریزپردهها استفاده میشود.
اندازهٔ ریزپردهها در انواع مختلف موسیقی تفاوت دارد؛ همچنین در موسیقی نقاط مختلف دنیا از نامها و نشانههای مختلفی برای نامیدن و نمایش ریزپردهها استفاده میشود. موسیقی سنتی ایران و موسیقی عربی و ترکی از جمله رایجترین انواع موسیقی ریزپردهای هستند، اما کاربرد ریزپردهها در موسیقی اندونزی، هندوستان، ونزوئلا، ژاپن یونان باستان و موسیقی معاصر غرب نیز گزارش شدهاست.
مفهوم ریزپرده در موسیقی با مفهوم ربع پرده ارتباطی تنگاتنگ دارد. در موسیقی مبتنی بر اعتدال مساوی، ریزپردههایی که دقیقاً نصف یک نیمپرده باشند را میتوان به درستی ربع پرده نامید. در تئوری معاصر موسیقی عربی، ریزپردهها به صورت ربع پرده تعریف میشوند. برخی از نظریهپردازان تئوری موسیقی ایرانی هم اصطلاح ربع پرده را برای توصیف فواصل ریزپردهای به کار میبرند؛ اما برخی دیگر از صاحبنظران معتقدند از آنجا که فواصل ریزپردهای در موسیقی ایرانی دقیقاً نصف یک نیمپرده نیستند و کوک سازهای ایرانی هم به روش اعتدال مساوی انجام نمیشود، استفاده از لفظ ربع پرده برای توصیف این فواصل نامناسب است.