میرزا کوچک خان جنگلی
مبارز سیاسی ایرانی (۱۲۵۹–۱۳۰۰) / From Wikipedia, the free encyclopedia
میرزا یونس استاد سرایی (۲۱ مهر ۱۲۵۹[5] – ۱۱ آذر ۱۳۰۰) که بهنام میرزا کوچک خان جنگلی شناخته میشود، کنشگر ملیگرای ایرانی[6][7] و یک مبارز چپگرا در دورهٔ انقلاب مشروطه بود. او رهبر انقلابی جنبش جنگل، رئیسجمهور جمهوری شورایی سوسیالیستی ایران و از سرداران معروف گیلان از اهالی رشت بود.[8][9][10]
میرزا کوچک خان | |
---|---|
دومین رئیس هیئت مدیره، کمیته انقلابی، جمهوری شورایی سوسیالیستی ایران[1] | |
دوره مسئولیت ۸ مه ۱۹۲۱ – سپتامبر ۱۹۲۱ | |
پس از | احسانالله خان دوستدار[1] |
پیش از | احسانالله خان دوستدار[1] |
رئیس شورای کمیساریای خلق جمهوری شورایی سوسیالیستی ایران[1] | |
دوره مسئولیت ۵ ژوئن ۱۹۲۰ – ۳۱ ژوئیه ۱۹۲۰ | |
پس از | مسئولیت بنیاد نهاده شد |
پیش از | مسئولیت بنیاد نهاده شد |
اطلاعات شخصی | |
زاده | یونس[2] ۱۲ اکتبر ۱۸۸۰ محله استادسرا، رشت، ایران |
درگذشته | ۲ دسامبر ۱۹۲۱ (۴۱ سال) ارتفاعات تالش-خلخال، ایران |
آرامگاه | سلیمان داراب، رشت، ایران |
حزب سیاسی | حزب وحدت اسلام[3] (۱۹۱۵–۱۹۱۸) |
دیگر عضویتهای سیاسی | حزب اجتماعیون اعتدالیون (دهه ۱۹۱۰)[4] |
پیشه | سوسیالیست، مبارز انقلابی |
امضا | |
لقب(ها) | میرزا کوچک خان، سردار جنگل، کوچک خان، کوچک جنگلی |
او که در جوانی به تحصیل دینی اشتغال داشت جزئی از نیروهای انقلابی بود که در جریان جنبش مشروطیت موفق به فتح تهران شدند. سپس به گیلان برگشت و رهبری نهضتی را بر عهده گرفت که قصدشان آزادسازی این ایالت ایران از اشغال روسیه بود؛ نهضتی که به نهضت جنگل مشهور شد. کوچک خان گروههای مختلفی از نیروهای سیاسی و طبقات ناراضی را گرد خود جمع کرد. او موفق شد که هدف انقلاب را از مشروطه خواهی ضداجنبی به جمهوریخواهی سوسیالیستی سوق دهد و در ژوئن ۱۹۲۰ یک جمهوری شورایی در گیلان به پا کرد. کمبود منابع مالی، اختلافات درونی و حمله نظامی نیروهای دولت مرکزی به رهبری رضاخان سردار سپه و بریتانیا منجر به سقوط این حکومت شد. مدتی بعد کوچک خان در حال عقبنشینی بر اثر یخزدگی در کوههای تالش درگذشت.