مستوره اردلان
شاعر، نویسنده و تاریخنگار کرد ایرانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
ماهشرف خانم مستوره کردستانی ، (زادهٔ ۱۱۸۴ در سنندج – درگذشتهٔ ۱۲۲۷ در سلیمانیه) در زمره نخستین زنان تاریخنگار ایران و جهان،[1] شاعر و نویسنده کرد ایرانی بود.
مستوره کردستانی | |
---|---|
نام اصلی | ماهشرف خانم درگزینی، مشهور به مستوره |
زاده | ۱۱۸۴ خورشیدی ۱۸۰۵ میلادی سنندج |
محل زندگی | سنندج |
درگذشته | ۱۲۲۷ خورشیدی ۱۸۴۸ (۴۲−۴۳ سال) سلیمانیه |
لقب | مستوره |
تخلص | مستوره |
پیشه | شاعر، نویسنده و تاریخنگار |
زمینه کاری | تاریخنویسی |
ملیت | ایرانی، |
کتابها | تاریخ اردلان - دیوان اشعار مستوره |
دیوان اشعار | دیوان مستوره |
دلیل سرشناسی | از اولین زنان تاریخنویس |
همسر(ها) | خسروخان اردلان |
پدر و مادر | ابوالحسن بیگ (ابوالحسن بئگ درگزینی) |
مستوره در شهر سنندج در غرب ایران چشم به جهان گشود. زبانهای کردی، فارسی و عربی را نزد پدرش ابوالحسن بیگ قادری آموخت. همسرش خسروخان اردلان حاکم امارت اردلان بود و با مرگ وی امارت اردلان دچار دخالتهای قاجار شد. با هجوم قاجار به امارت اردلان در سده ۱۹، مستوره همراه با خانوادهاش به امارت بابان در سلیمانیه به اجبار به خاطر امنیت جانی کوچ کردند. پسرش رضا قلیخان، جانشین خسروخان اردلان پس از شکنجه و تجاوز و گرداندن بر روی الاغ در مسیر شهرهای ایران به علت عدم تابعیت از دولت مرکزی ایران و رابطه پنهانی با روسها و دولت عثمانی توسط حکومت قاجار به زندان افتاد.
دویستمین سالگرد وی در اربیل در طی جشنوارهای به یاد وی برگزار شد.[2] علاوه بر نوشتههای تاریخی و مذهبیاش، از وی شعرهایی به کردی و فارسی به جا ماندهاست.[3]