گاهشماری هجری قمری
یک گاهشمار بر پایهٔ وضعیت ماه نسبت به زمین / From Wikipedia, the free encyclopedia
گاهشماری هجری قمری یا تقویم اسلامی یک گاهشماری قمری است که توسط مسلمانان و در بسیاری از کشورهای اسلامی بهعنوان سالنامهٔ مذهبی یا در مواردی سالنامهٔ مدنی استفاده میشود. از این سالنامه در بسیاری از مناسبتهای اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماه حرام، و عزاداری کاربرد دارد. در زمان خلافت عمر بن خطاب، خلیفهٔ دوم برای اداره ممالک مفتوحه با کمک دبیران ایرانی اقدام به تأسیس دیوانخانه به سبک ساسانی نمود و از اولین اقدامات دبیران ایجاد مبدأ گاهشماری برای سررسید باج و خراج و جزیه به تقلید از مبدأ تاریخ یزدگردی بود، برای همین تاریخ هجرت پیامبر اسلام جایگزین تاریخ تاجگذاری شاه ساسانی شد که ۱۶ سال با هم اختلاف داشتند. گاه اجمالاً از آن به عنوان تقویم قمری نیز یاد میشود.
قبل از جهانی شدن گاهشماری میلادی، در بسیاری از کشورهای اسلامی و رسمی شدن گاهشماری هجری خورشیدی در ایران و افغانستان، سالنامهٔ هجری قمری، سالنامهٔ اصلی کشورهای اسلامی بود و وقایع تاریخی در اکثر قریب به اتفاق موارد با این گاهشماری ثبت میشد. عربستان آخرین کشوری بود که از این تقویم استفاده میکرد تا این که تقویم خود را به میلادی تغییر داد. امروز هیچ کشوری از این تقویم استفاده نمیکند.[1]
در تقویم قمری اسلامی، شروع یک شبانه-روز از اذان مغرب آغاز میشود و با اذان مغرب بعدی تمام میگردد.[2][3][4][5]