لئوپارد ۱
From Wikipedia, the free encyclopedia
لئوپارد ۱ نوعی تانک اصلی میدان نبرد است که در دهه ۱۹۶۰ در آلمان غربی طراحی و تولید شد. این تانک نخستین بار در سال ۱۹۶۳ توسط شرکت کراوس-مافای برای وزارت دفاع آلمان غربی تولید شد و بیش از ۶ هزار عراده از آن برای نه کشور عضو ناتو شامل آلمان، هلند، بلژیک، یونان، ترکیه، ایتالیا، کانادا، نروژ و همچنین استرالیا تولید شد.
لئوپارد ۱ | |
---|---|
نوع | تانک اصلی میدان نبرد |
خاستگاه | آلمان غربی |
تاریخچه خدمت | |
خدمت | ۱۹۶۵-اکنون |
جنگها | جنگ بوسنی، جنگ افغانستان |
تاریخچه تولید | |
تاریخ تولید | ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۷ |
ویژگیها | |
وزن | ۴۲٫۵ تن |
طول | ۹٫۵۴ متر (با لوله توپ) ۷٫۰۹ (بدنه) |
عرض | ۳٫۳۷ متر |
ارتفاع | ۲٫۶۲ متر |
خدمه | ۴ نفر (راننده، فرمانده، توپچی، گلولهگذار/بیسیمچی) |
تسلیحات اصلی | توپ ۱۰۵ مم ال۷ (با ۵۵ گلوله) |
تسلیحات ثانویه | ۲ مسلسل ۷٫۶۲مم امژ۳ یکی هممحور توپ و یکی روی برجک برای دفاع هوایی |
موتور | ۱۰ سیلندر چندگانهسوز (دیزل، بنزین، نفت سفید) ۸۳۰ اسب بخار |
ظرفیت سوخت | ۹۵۵ لیتر |
برد عملیاتی | ۶۰۰ کیلومتر (دوسوم مسیر در جاده) |
بیشینهٔ سرعت | جاده: ۶۵ کیلومتر بر ساعت |
سلاح اصلی این تانک یک قبضه توپ ۱۰۵ میلیمتری بود که با استفاده از یک پایدارکننده توپ و گردشنمای (ژیروسکوپی) الکترونیکی و هیدرولیکی از قابلیت شلیک دقیق در حال حرکت بهرهمند بود. لئوپارد ۱ همچنین به دو ردیف پرتابگر نارنجک دودزا بر روی برجک به عنوان یک ترفند دفاعی مجهز بود و قدرت حفاظت از خود در مقابل تشعشعات بمبهای شیمیایی-میکروبی و اتمی را داشت. این تانک با نصب لوازم اضافی و آمادهسازی کنارههای رودخانه توانایی حرکت در زیر آب و گذر از رودخانهها را هم داشت. لئوپارد ۱ به عنوان تانکی با حداقل نیاز به تعمیر طراحی شده و تعویض کامل موتور آن در صورت نقص فنی موتور فقط در سی دقیقه انجام میشد.[1]
لئوپارد ۲ در آغاز دهه ۱۹۸۰ جای لئوپارد ۱ را به عنوان تانک اصلی ارتش آلمان گرفت. از سال ۱۹۹۰ به بعد تانکهای لئوپارد ۱ در بیشتر ارتشها نقشهای فرعی را بر عهده گرفتهاند ضمن اینکه آلمان نیز بسیاری از لئوپاردهای دست دوم خود را به کشورهای دیگر فروخت. ارتش آلمان در سال ۲۰۰۳ این تانک را بهطور رسمی از خدمت نظامی خارج کرد تا لئوپارد ۲ تنها تانک اصلی میدان نبرد این ارتش باشد. البته خودروهای زرهی طراحی شده بر اساس لئوپارد ۱ هنوز مورد استفاده هستند.
طراحی این تانک به پروژه مشترک آلمان غربی و فرانسه در دهه ۱۹۵۰ میرسد. این همکاری ناموفق بود و با پایان آن لئوپارد ۱ در آلمان و آامایکس-۳۰ در فرانسه ساخته شد. طراحی لئوپارد ۱ در سال ۱۹۶۵ نهایی شده و به سفارش ارتش آلمان تولید انبوه آن شروع شد.
در مجموع ۶۴۸۵ عراده لئوپارد ۱ تولید شد که ۴۷۴۴ عراده آن تانک جنگی و بقیه خودروهای زرهی مشتق از آن مثل انواع ضدهوایی و تعمیر و بازیابی و مهندسی بود. علاوه بر این هشتاد پیشنمونه از مدلهای مختلف نیز ساخته شده و قبل از آغاز تولید انبوه هم تعدادی تانک ساخته شده بود. لئوپارد ۱ تا اواخر دهه ۱۹۷۰ در پنج مدل لئوپارد۱، لئوپارد۱آ۱، لئوپارد۱آ۲، لئوپارد۱آ۳، لئوپارد۱آ۴ تولید شد. از سال ۱۹۸۰ مطالعهای برای بهینهسازی این تانک آغاز شده و در سال ۱۹۸۷ اولین تانکهای بهینهسازی شده با استاندارد لئوپارد۱آ۵ تحویل داده شد و از آنجا که تقریباً تمام ارتشها بیشتر تانکهای لئوپارد ۱ خود را به استاندارد آ۵ ارتقا دادند، آ۵ مدل استاندارد لئوپارد ۱ محسوب میشود. تانکهای هلندی هم ارتقای مشابهی را انجام دادند که حاصل آن لئوپارد۱ وی نامیده میشد.
سیاستهای سختگیرانه صادرات سلاح آلمان غربی باعث شد تا برخی از کشورهای مشتری لئوپارد ۱ نتوانند این تانک را خریداری کنند. ایران که مشتری این تانک بود در پی رد درخواست خود تانک چیفتن انگلیسی را انتخاب کرده[2] و شیلی و اسپانیا هم آامایکس-۳۰ فرانسوی را به جای آن به خدمت گرفتند.