فولاد تندبر
From Wikipedia, the free encyclopedia
فولاد تندبُر (به انگلیسی: High-speed steel) که در اصطلاح و به اختصار HSS خوانده میشود، زیر مجموعه ای از فولادهای ابزاری است که معمولاً جهت ساخت ابزارهای برشی از آن استفاده میشود. این فولاد معمولاً در ساخت مته و تیغههای صفحه اره گردبُر کاربرد دارد. طبق تعریف استاندارد ASTM A600-92a:[1] فولادهای تندبر به دلیل قابلیتشان در ماشینکاری مواد در سرعتهای نسبتاً بالا به این طریق نامگذاری شدهاند. این فولادها، آلیاژهای پایه آهن پیچیدهای از کربن، کروم، مولیبدن یا تنگستن یا هر دو هستند و ممکن است در بعضی موارد درصد بالایی از کبالت نیز داشته باشند.
این فولادها نسبت به فولادهای کربن-بالایی که تا دهه ۱۹۴۰ استفاده میشد برتری داشته و سختی خود را در دماهای بالاتری حفظ میکنند.[2] این ویژگی باعث شده تا ابزارهای برشی ساخته شده از جنس HSS قابلیت کار در سرعتهای بالاتری نسبت به فولادهای کربن-بالا داشته باشد و به همین دلیل فولاد تندبر نامگذاری شدهاست.
از جمله ویژگیهای شناخته شده فولادهای تندبر داشتن سختی (معمولاً بالای ۶۰ راکوِل) و مقاومت به سایش بالا است که معمولاً به میزان تنگستن و وانادیوم به کار رفته در ساخت آنها ارتباط دارد.
کاربرد اصلی فولادهای تندبر ساخت ابزارهای برشی مانند: متهها، قلاویز، فرز انگشتی (End mill)، تیغچه تراشکاری، هاب چرخدنده تراشی و تیغههای اره گردبر است.