علیقلی بیگ گورکان شاملو
From Wikipedia, the free encyclopedia
علیقلیبیگ گورکان شاملو (درگذشت: ۹۶۸ خورشیدی، ۱۵۸۹ میلادی) فرزند سلطان حسینخان شاملو و خانیخان خانم، از رجال سیاسی نظامی دوره صفوی بود. وی از امرای قزلباش طایفه شاملو در دوره شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده و شاه عباس یکم بود. پدر بزرگش دورمیشخان شاملو به هنگام سلطنت شاه اسماعیل اول صفوی مقام سپهسالاری داشت و علیقلیبیگ گورکان شاملو همچون جدش در حکومت شاه طهماسب اول صفوی از نظامیان ارشد سپاه وی بود. وی با زینببیگم خواهر شاه اسماعیل دوم وصلت کرد. شاه اسماعیل دوم وی را امیرالامرای هرات کرده بود و به او فرمان داده بود به محض رسیدن به هرات شاهزاده عباس میرزا (بعداً «شاه عباس یکم) را به قتل برساند ولی وی تمایلی به کشتن عباس میرزا نداشت، زیرا مادرش خانیخان خانم مدتها در حرمسرای سلطان محمد میرزا به عنوان قابله و دایه حمزه میرزا و سایر فرزندان وی، خدمت کرده بود، به همین دلیل چند روز پیش از قتل شاه اسماعیل دوم، از قزوین عازم خراسان شد و سفر را بدون شتاب رفت و ۲۶ روز مسافت را طول داد. بعداً با قتل شاه اسماعیل دوم این امر محقق نشد و شاهزاده عباس میرزا زنده ماند.[1] سرانجام وی طی منازعات سیاسی با رقیبان خود، خصوصاً مرشد قلی خان استاجلو، جان خود را از دست داد. وی نقش مهمی را در به سلطنت رساندن شاه عباس یکم داشت.
علیقلیبیگ گورکان شاملو | |
---|---|
درگذشت | ۱۵۸۹ میلادی |
محل زندگی | هرات و قزوین |
ملیت | ایرانی |
پیشه | سردار نظامی و حاکم هرات، لله و نایب السلطنه شاهزاده عباس میرزا (در هرات) و خانلرخان خراسان |
سالهای فعالیت | اواسط سده ۱۶ میلادی |
کارهای برجسته | سردار قزلباش از طایفه شاملو و از هواداران سلطنت شاه عباس یکم |
دوره | شاه طهماسب اول صفوی، شاه اسماعیل دوم، شاه محمد خدابنده و شاه عباس یکم |
همسر(ها) | زینببیگم |
والدین | سلطان حسینخان شاملو و خانیخان خانم |
عباس میرزا (شاه عباس یکم) به همراه علیقلیبیگ گورکان شاملو در جنگهای خراسان،[2][3][4][5] محاصره قلعه نیشابور، محاصره قلعه تربت و نبرد تیرپل علیه پدرش شاه محمد خدابنده (شاه وقت) جنگید.[6] علیقلی بیگ گورکان شاملو بعد از ۱۱ ماه محاصره در قلعه هرات توسط ازبکها، تسلیم و در اواخر ربیع الاول ۹۹۷ قمری (فوریه ۱۵۸۹) کشته شد.