علوم زیستمحیطی
شاخه ای میان-رشتهای که به مطالعه برهمکنشهای میان انسان و محیطش می پردازد. / From Wikipedia, the free encyclopedia
علوم زیستمحیطی یا علوم محیطی (به انگلیسی: Environmental science)، دانشی است، میانرشتهای و برگرفته از شاخههایی مانند فیزیک، زیستشناسی، دانش اطلاعات، بومشناسی، شیمی، جانورشناسی، کانیشناسی، اقیانوسنگاری، لیمنولوژی، علوم خاک، زمینشناسی، علوم جوی و ژئودوزی.[1][2] هدف از ایجاد این رشته، مطالعه محیطی و یافتن راهحلهایی برای معضلات زیستمحیطی است. تاریخچه شکلگیری علوم محیطی به عصر روشنگری و اختلاط دو شاخه تاریخ طبیعی و پزشکی برمیگردد. به هر روی امروزه دامنه فراگیری این رشته بسیار وسعت یافته و دربرگیرنده تمامی پژوهشهای کمی، بینرشتهای و جامع مرتبط با سیستمهای زیستمحیطی میباشد.[3]
مطالعات زیستمحیطی، علوم اجتماعی بیشتری برای درک روابط انسانی، ادراکات و جهتگیریهای سیاسی محیط زیست را در بر میگیرد. مهندسی محیط زیست از هر نظر بر روی طراحی و فناوری جهت بهبود کیفیت محیط تمرکز دارد.
دانشمندان محیط زیست موضوعاتی مانند درک فعل انفعالات زمین، ارزیابی سیستمهای انرژی جایگزین، کنترل و کاهش آلودگی محیط، مدیریت منابع طبیعی و اثرات تغییرات آب و هوایی جهانی را مطالعه میکنند. مسائل زیستمحیطی تقریباً همیشه شامل تعامل فعل و انفعالات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است. دانشمندان محیط زیست رویکردی سیستماتیک برای تحلیل مشکلات زیستمحیطی ارائه میدهند. کلید توانمندی یک دانشمند محیط زیست مؤثر، عبارت است از توانایی ارتباط فضا و روابط زمانی و همچنین تجزیه و تحلیل کمی پدیدههای مربوط به آن.
ازآنجا که علوم محیطی دارای زمینههای تحقیقاتی علمی و اساسی است، از دهه ۱۹۶۰ و۱۹۷۰، ورود به یک رویکرد تحقیقاتی چند رشتهای با پروتکلهای خاص برای تجزیه و تحلیل و شناخت مشکلات پیچیده مربوط به این علم، مورد نیازقرارگرفت.[4] با شروع این کار بود که علوم محیطی زنده شد، بطوریکه این تحقیقات برای افزایش آگاهی عمومی جهت رسیدگی به مشکلات زیستمحیطی به امری ضروری تبدیل گردید. وقایعی که به این تحول شتاب بخشید، عبارت است از: انتشار کتاب برجسته زیستمحیطی راشل کارسون به نام «بهار خاموش» که درآن عمده موضوعات زیستمحیطی عمومی شد.[5] همچنین کتابهایی مانند «نشت روغن» در سال ۱۹۶۹ توسط سانتا باربارا،[6] و همچنین رودخانه کیویا هوگا کلیولند، اوهایوو و آتشسوزی، به افزایش دید عموم، نسبت به مسائل زیستمحیطی و ایجاد زمینههای جدید مطالعاتی این علم کمک کرد.