شیعیگری با نام دیگر بخوانند و داوری کنند کتابی نوشته شده از احمد کسروی است که به خرده‌گیری‌هایی به کیش شیعه می‌پردازد. شیعیگری یکی از سه‌کتاب کسروی (دو کتاب دیگر بهائیگری و صوفیگری) در خرده‌گیری بر آنچه که بددینی می‌خواند است. این کتاب در زمان زندگانی کسروی جنجال‌های فراوانی را برانگیخت و حتی کار به دادخواهی او در دادگاه کشید؛ ولی پیش از طی کامل مراتب قانونی و صدور حکم، چند تن از مراجع تقلید شیعه با فتاوا و حمایت‌های خویی، عبدالحسین امینی، حسین قمی[1] بروجردی، صدر پدر امام موسی صدر[2] و روح‌الله خمینی[3] (از روحانیون شیعه) در ابتدا به ترور ناموفق نواب صفوی و سپس با اقدام دو عضو دیگر علی‌محمد امامی و حسین امامی کسروی را به همراه منشی اش در کاخ دادگستری به قتل رسانیدند.[4] رسول جعفریان، ضمن «ورق‌پاره» خواندن «شیعه‌گری»، آن را یکی از تندترین و افراطی‌ترین نوشته‌ها ضدّ مذهب تشیع در ۵۰ سال پیش از دههٔ بیست شمسی می‌خواند. وی کسروی و سید علی‌محمد باب را شبیه به هم اما با تفاوت‌هایی در «فضا و هوا» و دارای برانگیختگی می‌داند. کتاب «بخوانید و داوری کنید» همان «شیعه‌گری» است که پس از ممنوعیت «شیعه‌گری» با افزودن تغییرات تحت نامی جدید به چاپ رسید. [5]
| نویسنده(ها) | احمد کسروی |
|---|---|
| کشور | تهران |
| زبان | پارسی |
تاریخ نشر | بهمن ۱۳۲۲ |
مضمون
شیعه‌گری کتابی نیست که فقط به اوایل تاریخ تشیع اشاره داشته باشد بلکه تاریخ صفویه تا قاجاریه ایران و... را شامل می‌شود [6] و این موارد فقط شامل بخش هایی از دیدگاه‌های کسروی که در این کتاب نگارش شده‌اند:
- وی پیدایش مذهب شیعه را از زمان بنی‌امیه می‌داند که علویان (پسران علی) علاوه بر عباسیان یکی از گروهایی بودند که به مخالفت با بنی امیه امیه برخواستند و معتقد بودند در زمان ابوبکر و عمر و نیز عثمان ،علی به خلافت سَزنده تر بود وهمچنین می گوید:«این شیعیگری نخست یک کوشش سیاسی بی آلایشی ،و شیعیان بیشترشان مردان ستوده نیکی میبودند و پاکدلانه و غیرتمندانه در آن راه میکوشیدند .چه بیگفتگوست که علویان به خلافت بهتر و سزنده تر بودند».[7][8]
- نخستین آلودگی مذهب شیعه را بدگویی تندروانشان از ابوبکر و عمر و عثمان به دلیل پیشی گرفتن بر علی در خلافت است. به عقیده وی جعفر امام ششم شیعیان اولین کسی بود که لفظ امام را ساخت، و برای گرفتن «خمس» و «مال امام» گفت که باید خلیفه از طرف خدا باشد و از ترس نام خلیفه را به امام تغییر داد.[9]
- امامان شیعه را در مورد اینکه «معنی قرآن را جز ما نداند و هر کس نداند باید از ما بپرسد» و «هر کس امام زمان خود را نشناسد بی‌دین از دنیا رفته‌است» را جز گزافه گویی نشمرده‌است؛ و گوینده‌اش را خدانشناس می‌داند.[10]
- به اعتقاد وی «در شیعیگری دلیل خواستن و چیزی را به داوری خرد سپردن از نخست نبوده و کنون هم نخواهد بود».[11]
- وی می‌گوید عثمان بن سعید چنین گفته و رابطه خود با امام زمان را چنین دانسته: «آن امام مرا میانه خود و مردم میانجی گردانده. شما هر سخنی می‌دارید به من بگوئید و هر پولی می‌دهید به من بدهید.»[11]
وی خرده‌هایی به شیعیگری می‌گیرد که گزیده‌ای از آنان را ما اینجا می‌آوریم، از جمله:
- «بنیاد شیعیگری بر آن است که خلیفه بایستی از سوی خدا برگزیده شود نه از سوی مردم. ما می‌پرسیم: دلیل این سخن چه بوده؟ کتاب اسلام «قرآن» بوده؟ در کجای قرآن چنین گفته‌ای هست؟ چگونه تواند بود که چنین چیزی باشد و در قرآن یادی از آن نباشد؟»[12]
- «چه شد که دلبستگی شیعیان قزوین به اسلام و دستورهای پیغمبر اسلام بیشتر از دلبستگی یاران پیغمبر گردید؟ آن مردانی که در راه پیغمبر و دین او از جان گذشته و آن همه گزندها دیده بودند، چه شد که به اندازه ملایان شکم پرست ایران به دستورهای پیغمبر ارج نمی‌گزارند؟!»[13]
انتشار کتاب
کتاب شیعیگری را کسروی در بهمن ماه ۱۳۲۲ منتشر ساخت. به دنبال آن، برخی افراد و نیز رجال مذهبی کشور، نسبت به مطالب آن، اعتراض کرده و علیه وی شکایت به دادگاه بردند و پخش کتاب را ممنوع اعلام نمودند. کسروی از پای ننشست و چهار ماه بعد، برای توجیه عقاید خویش درپیش مردم، کتاب فوق را با توضیحات بیشتر انتشار و به داوری مردم واگذار کرد. خود در این باره می‌نویسد: «ما چنان‌که خواهش کرده‌ایم دوست می‌داریم هر خواننده‌ای راستی را داور باشد. هیچ سخنی را بی‌دلیل از ما نپذیرد و از هیچ سخنی که با دلیلست چشم نپوشد چنان داند که یک دادگاه بزرگیست که او داورش می‌باشد و رفتاری کند که شایندهٔ چنان جایگاه باشد.»
کتاب صوتی شیعیگری با صدای قاسم قره‌داغی، در ۲۰۱۵ میلادی از طریق انتشارات آوای بوف منتشر شده و مدت آن ۵ ساعت و ۴۰ دقیقه است.[14]
واکنش‌ها
دعوت به کشتن احمد کسروی
سید روح‌الله خمینی در نامه‌ای سرگشاده ظاهراً خطاب به مردم و روحانیان با عنوان «بخوانید و به کار بندید» به تاریخ اردیبهشت ۱۳۲۳ خورشیدی،[15] در پاسخ به کتاب جنجالی «شیعیگری؛ بخوانند و داوری کنند» از احمد کسروی، وی را «یک نفر تبریزی بی‌سروپا» خطاب کرد[16] و از روحانیونی بود که «مسلمانان با غیرت» را به کشتن «این مرتد جاهل مفسدالارض» فراخواند.[17]
جستارهای وابسته
پانویس
پیوند به بیرون
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
