From Wikipedia, the free encyclopedia
شبه بلور یا شبه کریستال ،(به انگلیسی: Quasicrystal)، نوعی شکل ساختاری منظم فاقد تناوب تکراری است. این ساختارها، الگوهایی را تشکیل می‌دهند که همه فضاهای شبکه بلوری را حتی در صورت وجود نقض تقارنی پر کنند.
تا سال ۱۹۸۴، مواد جامد به دو دستهٔ کریستالها و مواد آمورف دسته‌بندی می‌شد. اما در سال ۱۹۸۴ دانیل شختمن در آزمایشگاه استاندارد آمریکا واقع در واشینگتن در حین آزمایش بر روی آلیاژ آلومینیم منگنز سریع منجمد شده ساختاری را مشاهده نمود که نه کریستال - بود و نه جز مواد آمورف به‌شمار می‌رفت. این ساختار دارای فاز ایکازوهدرال (بیست وجهی) بود که دارای محورهای تقارن چرخشی از نوع ۳ و ۵ بود. در حالیکه محور تقارن چرخشی از نوع درجه ۵ در، درجه ۱ کریستالها وجود ندارد. از طرفی پراش الکترونی SAD که توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)از این فاز گرفته شده بود علاوه بر اثبات تقارن درجه ۵، نظم بلند دامنه اتمی را نیز آشکار ساخت. انجمن بین‌المللی کریستالوگرافی به‌طور رسمی در سال ۱۸۸۴ یعنی ۴۱ سال پس از مشاهده اولین شبه کریستال، تعریف خود را از کریستالها تغییر داد و شبه کریستالها هویت خود را بدست آوردند.[2]
شبه بلورها، ساختاری غیرمعمول از مواد جامد هستند که از دو گروه اتم که به دو آرایش مختلف در فواصل مختلف تکرار می‌شوند، ساخته شده‌اند؛ در حالی که در یک بلور معمولی، یک گروه اتم به شکل منظم تکرار می‌شوند. این تفاوت‌ها موجب می‌شود شبه بلورها از تقارن کروی بیشتری نسبت به بلورهای معمولی برخوردار باشند. جالب این که برخی از این تقارن‌ها محال است در یک بلور معمولی روی بدهد.
دانیل شختمن به پاس پژوهش‌هایش در زمینه شبه‌بلورها برنده جایزه نوبل شیمی در سال ۲۰۱۱ میلادی شد.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
