ماده سمی From Wikipedia, the free encyclopedia
اسید سیاندریک و سیانورها دستهای از نیتریلها هستند که از نظر شیمیایی جزء هیدروکربنهای ازتدار با فرمول R-CN هستند که عامل CN آنها به شدت سمی است. فرآوردههای سیانید در عکاسی، واکنشهای آزمایشگاهی، صنعت، حشرهکشها و جوندهکشها (HCN) استفاده میشوند و در برخی از میوهها، از قبیل بادام تلخ، دانه سیب، هسته هلو و آلو و اکثر دانههای تلخ وجود دارد.[1][2]
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
در صورت مسمومیت اگر اقدامات درمانی بسیار سریع انجام شود؛ فرد میتواند نجات پیدا کند و باید بدون تلف شدن وقت به مراکز درمانی فرستاده شود. سیانور پادزهری دارد که سم را سریع از بدن پس میزند. در مراکز درمانی این ترکیب وجود دارد.[3]
شایعترین علت مسمومیت با سیانید، استنشاق دود در آتش است. سیانید حتی یک محصول جانبی متابولیسم در بدن انسان است. با هر نفس به مقدار کم بازدم میشود.[4]
امروزه پادزهر این سم پیدا شده که میتواند از آن جلوگیری کند. سدیم نیتریت خودش نوعی سم قوی است که پادزهر این ماده به حساب میآید. سدیم نیتریت یک نوع از نمک سفیدرنگ و بلورهای ریز است که اکسیدکننده قوی است. این ماده برای محیط زیست بسیار خطرناک است و میتواند موجب آلودگی خاک و آب شود. در صورت مسمومیت با سدیم این ماده باید با تیوسولفات سدیم مصرف بشود.</ref>[5]
استفاده از پادزهر برای سیانور بستگی به دوز سیانور دارد. در دوز بسیار پایین آن میتوان تا ۱۵ دقیقه از پادزهر استفاده کرد.
سیانوری که به صورت طبیعی در اطراف وجود دارد نمیتواند تا سر حد مرگ مشکلی ایجاد کند اما ممکن است در بعضی موارد ایجاد مسمومیت و بعضی مشکلات فیزیولوژیکی کند.[6][7]
زمینههای کاری که ممکن است در معرض خطر مسمومیت سیانور قرار بگیرید:[8]
[9] مسمومیت با سیانور معمولاً در نتیجه استنشاق دود یا هنگام کار با سیانور اتفاق میافتد. برای جلوگیری از بروز انواع مسمومیت به واسطه این ماده، رعایت موارد ایمنی بسیار ضروری است.
</ref> Cyanogen, (CN)
2, is used to measure the temperature of interstellar gas clouds.[10]
سیانیدها با چند سازوکار باعث هیپوکسی بافتی میشوند:
بسیاری از سیانیدها بسیار سمی هستند. آنیون سیانید یک مهارکننده آنزیم سیتوکروم c اکسیداز (همچنین به عنوان aa3 شناخته میشود)، چهارمین کمپلکس از زنجیره انتقال الکترون موجود در غشای داخلی میتوکندری سلولهای یوکاریوتی است. به آهن موجود در این پروتئین میچسبد. اتصال سیانید به این آنزیم از انتقال الکترونها از سیتوکروم c به اکسیژن جلوگیری میکند. در نتیجه، زنجیره انتقال الکترون مختل میشود، به این معنی که سلول دیگر نمیتواند به صورت هوازی ATP برای انرژی تولید کند. بافتهایی که به شدت به تنفس هوازی وابسته هستند، مانند سیستم عصبی مرکزی و قلب، به ویژه تحت تأثیر قرار میگیرند. این نمونه ای از هیپوکسی هیستوتوکسیک است.
هنگام کار با هیدروژن سیانید باید از یک ماسک هوای تأمین شده توسط یک منبع اکسیژن خارجی استفاده کرد. محلولهای قلیایی سیانید برای استفاده ایمن تر هستند زیرا گاز سیانید هیدروژن تولید نمیکنند. هیدروژن سیانید ممکن است در احتراق پلی یورتانها تولید شود. به همین دلیل پلی یورتانها برای استفاده در مبلمان خانگی و هواپیما توصیه و استفاده نمیشود.[11][12][13]
سیانوژن گازی است بیرنگ با بوی بادام تلخ که در جنگها استفاده میشود. اسید سیاندریک مایعی است با بوی بادام تلخ و بیرنگ که به راحتی بخار میشود. سیانورها ترکیبات فلزی بنیان سیانید هستند و از همه خطرناکتر در بین آنها سیانور دو سدیم و سیانور دو پتاسیم (سیانور پتاس) که در مجاورت هوا یا در معده تحت اثر اسید کلریدریک باعث ایجاد اسید سیاندریک میشوند. یک عدد بادام تلخ دارای یک میلیگرم اسید سیاندریک است. مقدار سمی اسید سیاندریک ۰/۰۱ گرم و مقدار کشنده آن ۰/۰۵ گرم است. مسمومیت از راه تنفس شدیدتر بوده و علایم بالینی آن بستگی به راه تماس، مقدار مصرف و تأخیر در شروع درمان دارد.
تظاهرات اصلی مسمومیت با آن به شرح زیر است:</ref>[14]
علائم زودرس: تظاهرات CNS شامل کنفوزیون، سردرد، اضطراب، تاکیکاردی یا برادیکاردی، هیپرپنه، هیپرتانسیون خفیف و تپش قلب است.
علائم دیررس: شامل علائم گوارشی نظیر تهوع و استفراغ، تاکیکاردی یا برادی کاردی، هایپوتانسیون، تشنج ژنرالیزه، کما، آپنه، گشادی مردمک (میدریاز)، عدم پاسخ یا پاسخ کند مردمک به نور، ادم ریوی، ایسکمی، آریتمی و حتی آسیستول است.
درمان این مسمومیت باید به فوریت انجام شود:[15]
یکی از علائم برای تشخیص سریع مسمومیت با سیانور، بوی بد بادام تلخ است که از دهان مصدوم یا هوای بازدمی او به مشام میرسد.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.