«سپیده» که معمولاً به نام «ایران، ای سرای امید» هم شناخته می‌شود، عنوان یکی از تصنیف‌های ساختهٔ محمدرضا لطفی است. سبک آهنگسازی آن کاملاً برگرفته از خوی تند نوازی و مضراب کشی بر روی سیم‌های محمدرضا لطفی است. نخست، درّاب‌هایی تند بر روی نت دو سیم زرد و سپس خیزش‌ها و ملودی‌های گسترشی سریع و دلنشین. آهنگ در دستگاه ماهور ساخته شده است. شاعر این تصنیف هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه) و خوانندهٔ آن محمدرضا شجریان است. این تصنیف، در همان روزهای نخست انقلاب ۱۳۵۷ ایران ساخته شده و بنابر گفتهٔ مسئولان وقت، لطفی آن را در شب پیروزی انقلاب ایران به رادیو برد و آن را پخش کرد، در صورتی که آنها پیش از آن این تصنیف را ابتهاج به صداوسیمای وقت برده و پیشنهاد همکاری نیز مطرح شده بود ولی با تکبر مسئولان آنها از آنجا رانده شدند و چندی بعد در زمان ورود سیدروح‌الله خمینی به ایران این تصنیف را دوباره طلب می‌کنند و لطفی آن را به دستشان می‌رساند. این تصنیف در آلبوم چاووش ۶ پخش شد و آن آلبوم امروزه با نام سپیده در دسترس می‌باشد.[1]
| «سپیده (ایران ای سرای امید)» | |
|---|---|
| ترانه گروه شیدا و محمدرضا شجریان، آهنگ از محمدرضا لطفی | |
| از آلبوم چاووش ۷ | |
| ژانر | موسیقی سنتی ایرانی |
| زمان | ۴ دقیقه و ۳۳ ثانیه |
| آهنگساز(ها) | محمدرضا لطفی |
| ترانه‌سرا(ها) | هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه) |
| این اثر با صدای شهرام ناظری و محمد معتمدی نیز اجرا شده است و در همهٔ آنها محمدرضا لطفی به عنوان آهنگساز و نوازنده حضور داشته است | |
ساخت
لطفی دربارهٔ ساخت این قطعه می‌گوید: «تصنیف سپیده دیرتر از مقدمهٔ آن ساخته شده است. چند ماه پیش از نخستین کنسرت این اثر، وقتی به منزل سایه رفتم و با سه‌تار، آهنگ تصنیف را برای او نواختم علاقه‌مند شد که شعر آن را بسراید. خواهش کردم هر چه زودتر اقدام کند چون کنسرت در راه بود و بدون این تصنیف، کارمان ناقص می‌ماند. کار سرودن شعر طولانی شد و من نگران بودم، تا این که یک هفته مانده به اجرای کنسرت شعر آماده شد و من آن را نزد شجریان بردم.[2]»
متن ترانه
| ۱) ایران ای سرای امید، بر بامت سپیده دمید | بنگر کزین رَهِ پُرخون، خورشیدی خجسته رسید | |
| ۲) اگرچه دل‌ها پُرخون است، شکوهِ شادی افزون است | سپیدهٔ ما گلگون است وای گلگون است، که دستِ دشمن درخون است | |
| ۳) ای ایران غمت مَرِساد | جاویدان شکوهِ تو باد | |
| ۴) راه ما، راه حق، راه بهروزی است | اتحاد، اتحاد، رمز پیروزی است | |
| ۵) صلح و آزادی، جاوِدانه در همه جهان خوش باد | یادِگارِ خونِ عاشقان، ای بهار |
۶) ای بهارِ تازه جاوِدان در این چمن شکفته باد[3]
نسخه‌های دیگر
در دهه هشتاد، لطفی به عنوان آهنگ ساز اثر، آن را در یکی از کنسرت‌هایش با صدای محمد معتمدی اجرا و در قالب آلبومی تصویری منتشر کرد.[1]
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
