سلاریان
From Wikipedia, the free encyclopedia
سلّاریان، سالاریان، آل مسافر، مسافریان، لنکریان، کنگریان یا غیره، یک خاندان دیلمی و شیعهٔ اسماعیلی در قرن چهارم و پنجم هجری بود که در دیلم تأسیس شد و حاکمیت خود را بهسمت شمال غرب ایران توسعه داد و بر آران و آذربایجان و بخشهایی از ارمنستان و دربند سلطه یافت.
سلّاریان | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۳۰۶ ه.ق–۴۸۳ ه.ق | |||||||||||||||||||||
وضعیت | پادشاهی | ||||||||||||||||||||
پایتخت | شمیران، طارم[1] اردبیل | ||||||||||||||||||||
زبان(های) رایج | فارسی دیلمی | ||||||||||||||||||||
دین(ها) | قرمطی | ||||||||||||||||||||
• ۳۰۶–۳۳۰ | محمد بن مسافر | ||||||||||||||||||||
• ۳۳۰–۳۴۶ | مرزبان بن محمد | ||||||||||||||||||||
• ۳۳۰_؟ | وهسودان بن محمد | ||||||||||||||||||||
• ۳۴۶–۳۵۰ | جستان بن مرزبان | ||||||||||||||||||||
• ۳۵۰_۳۶۹ | ابراهیم بن مرزبان | ||||||||||||||||||||
• | نوح بن وهسودان | ||||||||||||||||||||
• | جستان بن نوح | ||||||||||||||||||||
• | سالار ابراهیم | ||||||||||||||||||||
• | جستان بن ابراهیم | ||||||||||||||||||||
• | مسافر بن ابراهیم دوم | ||||||||||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||||||||||
• بنیانگذاری | ۳۰۶ ه.ق | ||||||||||||||||||||
• فروپاشی | ۴۸۳ ه.ق | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
امروز بخشی از | ایران جمهوری آذربایجان ارمنستان روسیه |
طایفهای در دیلم که سلاریان جزئی از ان بودند، رابطه نزدیک و تنگاتنگی با جستانیان داشت و تحت نفوذ آنها بود. در سال ۳۰۶ ه. ق، شرایط مناسبی برای به قدرت رسیدن محمد بن مسافر بهوجود آمد و او سلسله جستانی را کنار زده و حکومت خودش را تأسیس کرد. درپی شورش فرزندان محمد در سال ۳۳۰، یعنی مرزبان و وهسودان، محمد از قدرت برکنار شد. وهسودان حکومت دیلمستان را بهدست گرفت و مرزبان آران و آذربایجان را فتح کرد و در آنجا به حکومت میپرداخت. اوج قدرت سلاریان در دوران مرزبان بود و پس از او، براثر اختلاف بر سر جانشینیاش، حکومت سلاریان بهصورت دو شاخه مجزای «آذربایجان و آران و ارمنستان» (که توسط فرزندان مرزبان اداره میشد) و «طارم» (که توسط وهسودان اداره میشد) تقسیم شد. درگیریهای شدید میان طرفین، و ضعف مدیریتی فرزندان مرزبان، سلاریان را تضعیف کرد و سرانجام آنها آران و آذربایجان و ارمنستان را از دست دادند. پسازاین، حکومت آنها در دیلمستان و طارم و شمیران ادامه یافت. مدت حضور آنها در قفقاز چندان طولانی نبود و حکومت سلاری عمدهٔ حیاتش را در طارم و قلعههای دیلمستان گذراند. سلاریان احتمالاً بهدست اسماعیلیان الموت منقرض شدند.