سالچینه
From Wikipedia, the free encyclopedia
در زمینشناسی، به لایههای ریز رسوبی که در هر سال در یک تودهٔ آب نهشته میشود سالچینه[1] (انگلیسی: Varve) گفته میشود. سالچینه یک لایه رسوبی است که در طول یک سال در دریاچهها یا دریاهای آرام تشکیل میشود. هر سالچینه از دو لایه تشکیل شده است: یک لایه روشنتر و ضخیمتر که در طول فصل گرم و پربارش سال تشکیل میشود و یک لایه تیرهتر و نازکتر که در طول فصل سرد و کمبارش سال تشکیل میشود. این لایهها به دلیل تفاوت در اندازه ذرات، ترکیب مواد آلی و معدنی و سرعت رسوبگذاری از یکدیگر متمایز میشوند.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Varve1.gif/300px-Varve1.gif)
سالچینهها میتوانند اطلاعات ارزشمندی در مورد شرایط محیطی گذشته، مانند تغییرات دما، بارش، فعالیتهای زیستشناختی و رویدادهای زمینشناسی مانند فورانهای آتشفشانی یا زمینلرزهها، ارائه دهند. با شمارش سالچینهها در یک توالی رسوبی، میتوان سن نسبی رسوبات را تعیین کرد و تغییرات محیطی در طول زمان را بازسازی کرد.
مطالعه سالچینهها در زمینههای مختلفی مانند دیریناقلیمشناسی، زمینشناسی، باستانشناسی و حتی پزشکی قانونی کاربرد دارد.
از میان سنگهای موزون متعددی که در پروندههای زمینشناسی وجود دارد، سالچینهها یکی از مهمترین و روشنگرترینها در مطالعات مربوط به تغییرپذیری و تغییر اقلیم گذشته هستند. سالچینهها در میان کوچکترین مقیاس رویدادهایی هستند که در چینهشناسی تشخیص داده میشوند.
یک لایه سالانه میتواند بسیار مشهود باشد زیرا ذراتی که در بهار به دلیل قدرت جریان بیشتر وارد لایه میشوند بسیار درشتتر از ذراتی هستند که در اواخر سال رسوب میکنند. این یک جفت لایه - یکی درشت و یکی ریز - برای هر چرخه سالانه تشکیل میدهد. سالچینهها فقط در آب شیرین یا آب لبشور تشکیل میشوند، زیرا سطح بالای نمک در آب دریا معمولی باعث لختهسازی رس به دانههای درشت میشود. از آنجایی که آبهای شور در تمام طول سال ذرات درشت را به جا میگذارند، تشخیص لایههای منفرد در آبهای شور تقریباً غیرممکن است. در واقع، لختهسازی رس در قدرت یونی بالا به دلیل فروپاشی لایه الکتریکی مضاعف (EDL) رس رخ میدهد، که الکترواستاتیک بین ذرات رس با بار منفی را کاهش میدهد.
در زمینشناسی، شمارش سالهای رسوبگذاری دریاچه که برای گاهشماری نهشته شدن رسوبات به کار میرود، سنیابی سالچینهای[2] نام دارد. به لایههای ریز رسوبی که در هر سال توسط یخسار نهشته میشود «سالچینهٔ یخساری»[3] گفته میشود.[4]