سالخوردگی
From Wikipedia, the free encyclopedia
پیر شدن یا پیرش[1] (به انگلیسی: aging)، فرایند مسنتر شدن میباشد. در مفهوم کوچک این واژه به پیری بیولوژیکی انسانها، جانوران و دیگر جانداران اشاره دارد. در مفهوم گستردهتر، سالمندی میتواند به سلولهای منفرد در بدن یک جاندار (پیری سلولی) یا به جمعیت یک گونه گفته شود. (پیری جمعیت).
در انسانها، سالمندی تجمع تغییرات در یک انسان در طول زمان را نشان میدهد که شامل تغییرات فیزیکی، روانشناختی و اجتماعی میباشد. برای مثال ممکن است زمان واکنش با افزایش سن کاهش یابد در حالی که ممکن است دانش حوادث جهان و خرد افزایش یابد. سالمندی در میان بزرگترین عوامل خطر شناخته شده برای بیشتر بیماریهای بشر قرار دارد. از تقریباً ۵۶ میلیون مرگی که هرساله در جهان اتفاق میافتد، دو سوم آن ناشی از دلائل مرتبط با سن میباشد.
دلایل سالمندی ناشناخته هستند. تئوریهای اخیر یا به مفهوم آسیب اختصاص داده شدهاند، با توجه به اینکه تجمع آسیبهای بیرونی القا شده (مانند جهشهای نقطهای DNA) شاید منجر به نقص سیستمهای زیستی گردند، یا به مفهوم پیری برنامهریزی شده که میگوید فرایندهای درونی (مانند کوتاهی تلومر DNA) باعث پیری میشوند. کشف سال ۱۹۳۴ که نشان میداد محدودیت دریافت کالری میتواند طول عمر خرگوشها را دو برابر بیشتر کند و وجود گونههایی با طول عمر قابل توجه و گونههای بالقوه فناناپذیر مانند هیدر، باعث برانگیختن تحقیقات در زمینه به تعویق انداختن و پیشگیری از سالمندی و بنابراین بیماریهای مرتبط با سن شدهاست.