ادیان ابراهیمی

ادیان ابراهیمی یا ابراهیمیسم یا ادیان سامی در مطالعه تطبیقی، به دین‌هایی گفته می‌شود که از سنت باستانی ابراهیم در نوشته‌های سامی الهام می‌گیرند. یهودیت، مسیحیت، اسلام، بابیه و بهائیت در این طبقه قرار می‌گیرند.^[1] در عین حال، ممکن است خود پیروان این دین‌ها باورهای متفاوتی داشته باشند.

  دین‌های هندی

  دین‌های ابراهیمی

از بالا به پایین، ماه و ستاره نشان اسلام، صلیب نشان مسیحیت، ستاره داوود نماد یهودیت

ابراهیم یکی از پدر سالاران بنی اسرائیل (یا پیامبری در منابع اسلامی) است که داستان او سفر پیدایش، اولین کتاب تنخ، روایت شده و قرآن نیز به او پرداخته است.

گفته می‌شود بیش از ۵۴ درصد از جمعیت جهان پیرو یکی از ادیان ابراهیمی می‌باشند. بزرگ‌ترین ادیان ابراهیمی به ترتیب زمان شکل‌گیری عبارتند از یهودیت (قرون نهم تا ششم قبل از میلاد)، مسیحیت (قرن یکم میلادی)، اسلام (قرن هفتم میلادی)، بابیه و بهائیت (۱۲۶۰ هجری قمری یا ۱۸۴۴ میلادی)^[2][3][4]

امروزه ادیان ابراهیمی در کنار ادیان هندی و ادیان آسیای شرقی، یکی از بزرگ‌ترین شاخه‌ها در مقایسهٔ ادیان هستند.^[5] مسیحیت، اسلام و یهودیت از پیروان زیاد در ادیان ابراهیمی برخوردار هستند.^[6] از جمله ادیان ابراهیمی می‌توان به دین بهایی،^[7] آیین دروز،^[7][8] سامری‌گرایی،^[7] راستافاریان^[9] و بابیه اشاره کرد.

ریشه‌شناسی

گفته می‌شود عبارت دین ابراهیمی به سادگی نشان می‌دهد که تمام این ادیان یک منبع معنوی مشترک دارند.^[10] دین یهود خود را دنبال‌کننده ابراهیم و پیروان ابراهیم می‌داند و از ابراهیم به عنوان اولین شه پدر یاد می‌کند. مسیحیان ابراهیم را به عنوان پدر ایمان می‌شناسند.^[Rom. ۴] در اسلام و کتاب آن قرآن، بارها به ایمان ابراهیم اشاره شده و در آیه ۱۲۵ سوره نساء دین راستین را در پیروی از آیین ابراهیم یکتاپرست می‌داند.^{[قرآن نساء ۱۲۵][11][12]}

تمام ادیان بزرگ ابراهیمی ادعای نسب مستقیم به ابراهیم را دارند:

• در تورات (کتاب یهودیت)، ابراهیم به عنوان جد بنی اسرائیل و پدر اسحاق شناخته می‌شود، در کتاب پیدایش آمده است که تولد اسحاق به ابراهیم وعده داده شده بود.^{[Gen. 17:16][13]}
• قسمت اول کتاب مقدس مسیحیان یا همان انجیل نیز از کتاب عهد عتیق مشتق شده و ادعای مشابه یهودیان را مطرح می‌کند. مسیحیان نیز تحت میثاق جدید خود را امت‌هایی پیوند زده شده به ابراهیم می‌دانند.
• مسلمانان نیز محمد را از نسل ابراهیم و فرزندش اسماعیل می‌دانند.^[14]

منشأ و تاریخ

بالا از راست به چپ:
ابراهیم - موسی
عیسی - محمد

میرزا حسین‌علی نوری (بهاءالله) بنیان‌گذار دین بهائیت

مقالهٔ اصلی: یهودیت

یهودیت خود را پیرو دین فرزندان یعقوب (نوه ابراهیم) می‌داند. دین یهودیت دیدگاهی به‌شدت توحیدی به خدا دارد. کتاب عهد عتیق را کتاب مرکزی تمام فرقه‌های یهودی می‌دانند و در قالب تورات تشریح شده است.

مقالهٔ اصلی: مسیحیت

مسیحیت در ابتدا فرقه‌ای از یهودیت شناخته می‌شد و سپس در قالب یک دین جداگانه تکامل یافت. عیسی شخصیت محوری این دین است و کتاب‌های مقدس مسیحیان با عنوان انجیل شناخته می‌شود. چندین نگارش مختلف از انجیل وجود دارد.

مقالهٔ اصلی: اسلام

اسلام در قرن هفتم میلادی با دیدگاهی به‌شدت توحیدی به خدا ظهور یافت. محمد پیامبر این دین است. تمام مسلمانان قرآن را کتاب مقدس خود می‌دانند. مسلمانان معتقدند همه پیامبران، از آدم تا محمد، هدف مشترکی داشته‌اند و پیام‌آور توحید و یکتاپرستی بوده‌اند. در قرآن، سوره احزاب آیه ۴۰، از محمد به‌عنوان آخرین پیامبر یاد شده است.^{[قرآن احزاب ۴۰]}

مقالهٔ اصلی: بابیه

بابیت یا آیین بابی (بیانی)، به دینی گفته می‌شود که در سال ۱۲۶۰ قمری توسط سید علی‌محمد شیرازی ملقب به باب، در ایران پدید آمد و پیروانی از تمامی قشرها و اصناف جامعه و از مناطق مختلف ایران به خود جذب کرد. سید علی‌محمد باب خود را پیامبری جدید و بشارت دهندهٔ دینی که قرار است پس از او توسط «من یُظهِره‌الله» (آنکه خداوند او را ظاهر خواهد ساخت)، ظاهر شود خواند و بارها در آثار خود به ظهور او اشاره کرد.

مقالهٔ اصلی: بهائیت

بهائیت توسط بهاءالله، در سده ۱۹ میلادی بنیان گذاشته شد. برخی از منابع علمی از این دین به عنوان دینی ابراهیمی نام برده‌اند.^{[15][16][17][18][19][20][21][22]: 48–49} به باور بهائیان، بهاءالله از طریق قطوره، همسر سوم ابراهیم، به وی منسوب است.^[17][23] دین بهائی دارای اشتراکات زیادی با یهودیت، مسیحیت و اسلام است،^[24][25][26] بر توحید تأکید می‌کند، به یک خدای متعالی ابدی باور دارد،^[27][28]مقام ابراهیم و سایر پیامبران ادیان ابراهیمی را تأیید می‌کند و آنان را جزو مظاهر ظهور الهی می‌داند.^[29][30] البته دین بهائی پیامبران ادیان غیر ابراهیمی را نیز (مانند کریشنا، زرتشت و بودا) به رسمیت می‌شناسد و مانند پیامبران ادیان ابراهیمی آنان نیز را جزو مظاهر ظهور الهی می‌داند.^[31][32][33]

طبق آموزه‌های بهائی پیامبران از طریقِ فرایندِ «ظهور تدریجی وحی» به هم پیوند می‌خورند. طبق این فرایند خداوند آموزه‌های خود را به صورت پیاپی و تدریجی و با توجه به مقتضیات زمان و ظرفیت فهم بشر به او ارائه می‌کند؛ از همین رو، ادیان، سیری تکاملی می‌پیمایند و ظهور ادیان را پایانی نیست.^[34][35]

اشتراکات

ادیان ابراهیمی از بسیاری جهات اشتراک دارند. در تمامی این ادیان "انسان‌دوستی و دوری از گناهان، با تکیه بر اعتماد به خالق یکتا" اصل اساسی است. همهٔ این ادیان خداوند را خالق و منشأ قانون اخلاقی می‌شناسند و به زندگی پس از مرگ و حساب رسی (قیامت) معتقدند. در متون مذهبی آن‌ها، شخصیت‌ها و مکان‌ها و روایت‌های تاریخی گاه با اختلافات و گاه مشابه وجود دارند. دیدگاه‌ها و قوانین ذکر شده در متون مذهبی این ادیان نیز غالباً جهت‌گیری و کیفیت یکسانی دارند.^[36]

در زیر به‌شماری از این اشتراکات اشاره شده است.

یکتاپرستی

تمامی ادیان ابراهیمی ادعای یکتاپرستی دارند و به گفتار و قدرت خالق یگانه باور دارند، هر چند دارای نام‌های مختلفی (خدا، الله، یهوه، GOD) می‌باشد.^[37] تمامی آن‌ها معتقدند خداوند تمام جهان را خلق کرده، یکتاست و کلیه قوانین هستی از طرف اوست. البته مسیحیت ادعا نمی‌کند که به سه خدا اعتقاد دارد، ولی اعتقاد آن‌ها به خدای سه‌گانه (متحد در یک ذات) یا همان تثلیث، که اعتقاد تعداد بسیاری از مسیحیان است، سبب شده تا با مفاهیم یهودیان و مسلمانان در مورد یکتاپرستی اختلافاتی داشته باشند.

پیامبری

ادیان ابراهیمی همگی معتقد به تئوری پیامبری هستند، و بر این باورند که خداوند به منظور هدایت بشر افرادی را انتخاب می‌کند و برای آن‌ها پیغام‌هایی را می‌فرستد. پیامبران این ادیان با اختلاف اندکی مشترکند. مسیحیان به تمامی پیامبران یهود به اضافه عیسی معتقدند. مسلمانان نیز به تمامی پیامبران یهود و مسیحیت به اضافه محمد معتقدند. اگرچه در مورد عیسی میان مسلمان و مسیحیان اختلافاتی وجود دارد. مسیحیان عیسی را پسر خدا می‌دانند در حالی که مسلمانان معتقدند او یکی از پیامبران الهی است.

بهائیان علاوه بر پیامبران یهود و عیسی و محمد، به پیامبری کریشنا، زرتشت، بودا، باب و بهاءالله نیز باور دارند.^[23]

کتاب مقدس

تمامی ادیان ابراهیمی معتقدند که خداوند بشر را از طریق پیامبران راهنمایی می‌کند؛ بنابراین هر دین سخنان و دستورالعمل‌های پیامبرش را در قالب کتاب‌های مقدس جمع‌آوری کرده است. هر دین جدید به کتب ادیان قبل از خود نیز معتقد است. یهودیان تورات و تنخ را دارند. درحالی که در مسیحیت انجیل، و در اسلام قرآن وجود دارد. بهائیان نیز کتاب اقدس را دارند.

گرایش اخلاقی

تمامی ادیان ابراهیمی به انتخاب بین خیر و شر معتقدند. همچنین قوانین الهی را مبنای اخلاق و ضامن تعهد اخلاقی می‌دانند. در قرآن، کتاب آسمانی مسلمانان، بر لزوم میانه‌روی، فروتنی و دوری از اسراف باورمندان تأکید شده است.^{[38][39][40][41]}

رستاخیز

تمامی ادیان ابراهیمی معتقدند پس از مرگ، رستاخیز صورت خواهد گرفت، انسان‌ها داوری و قضاوت خواهند شد و وارد جهان ابدی می‌شوند.^[42] تمامی این ادیان به بهشت و جهنم معتقدند و اعتقاد دارند که پس از قضاوت، افراد خوب وارد بهشت و افراد بد وارد جهنم می‌شوند.

جمعیت‌شناسی

<div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;

درصد پیروان ادیان ابراهیمی در سراسر جهان , تا تاریخ ۲۰۱۵^{[بروزرسانی][43]}

  مسیحیت (۳۱٫۲٪)

  اسلام (۲۴٫۱٪)

  یهودیت (۰٫۲٪)

  سایر (غیرابراهیمی) (۴۴٫۵٪)

مسیحیت بزرگ‌ترین دین ابراهیمی با حدود ۲٫۳ میلیارد پیرو است که حدود ۳۱٫۱٪ از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد.^[44] اسلام دومین دین بزرگ ابراهیمی و همچنین دین ابراهیمی است که سریع‌ترین رشد را دارد.^[45]حدود ۱٫۹ میلیارد پیرو به نام مسلمانان دارد که حدود ۲۴٫۱٪ از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. سومین دین بزرگ ابراهیمی، یهودیت با حدود ۱۴٫۱ میلیون پیرو به نام یهودی است.^[46]دیانت بهائی حدود ۷ میلیون پیرو دارد که آن را چهارمین دین بزرگ ابراهیمی می‌کند. دین دروزی بین یک میلیون تا نزدیک به دو میلیون طرفدار دارد.

منابع

1. "Lubar Institute for the Study of Abrahamic Religions" (به انگلیسی). Why Abrahamic?. ۲۰۰۵–۲۰۰۷. Archived from the original on 8 September 2007.
2. Hunter, Preston. "Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents". Adherents.com. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 4 October 2015.
3. "Worldwide Adherents of All Religions by Six Continental Areas, Mid-2002". Encyclopædia Britannica. 2002. Archived from the original on 12 March 2007. Retrieved 15 September 2014.
4. • "Why "Abrahamic"?". Lubar Institute for Religious Studies at U of Wisconsin. Retrieved 3 March 2012.
   • Lawson, Todd (December 13, 2012). Cusack, Carole M.; Hartney, Christopher (eds.). "Baha'i Religious History". Journal of Religious History. 36 (4): 463–470. doi:10.1111/j.1467-9809.2012.01224.x. ISSN 1467-9809. Retrieved September 5, 2013.
   • Collins, William P. , reviewer (September 1, 2004). "Review of: The Children of Abraham: Judaism, Christianity, Islam / F. E. Peters. -- New ed. -- Princeton, NJ: Princeton University Press, 2004". Library Journal. New York. 129 (14): 157, 160. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved Sep 13, 2013.
5. "classification of religions | Principles & Significance | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). Retrieved 2022-01-28.
6. Smith, Jonathan Z. (1998). "Religion, Religions, Religious". In Taylor, Mark C. (ed.). Critical Terms for Religious Studies. University of Chicago Press. p. 276. ISBN 978-0-226-79156-2.
7. «British Library». www.bl.uk. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۸.
8. Obeid, Anis (2006). The Druze & Their Faith in Tawhid. Syracuse University Press. p. 1. ISBN 978-0-8156-5257-1.
9. «Christianity / abrahamic religion». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۹-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۸.
10. (Massignon 1949، صص. 20–23)
11. (Smith 1998، ص. 276)
12. (Derrida 2002، ص. 3)
13. Scherman, pp.  34–35.
14. Saheeh al-Bukharee, Book 55, hadith no. 584; Book 56, hadith no. 710
15. Anna Sapir Abulafia (2019-09-23). "The Abrahamic religions". www.bl.uk (به انگلیسی). Archived from the original on 12 July 2020. Retrieved 2021-11-01.
16. Flow, Christian B.; Nolan, Rachel B. (16 November 2006). "Go Forth From Your Country" (PDF). The Harvard Crimson. Archived from the original (PDF) on 7 January 2009. Retrieved 23 August 2016.
17. "Abrahamic Religion". Christianity: Details about... Christianity Guide. Archived from the original on 30 September 2008. Retrieved 19 September 2009.
18. Buck، Paradise and Paradigm، 326.
19. "Why 'Abrahamic'?". Lubar Institute for Religious Studies at University of Wisconsin - Madison. 2007. Archived from the original on 9 August 2014. Retrieved 15 September 2014.
20. Cairo Institute for Human Rights Studies (29 August 2008). "Racism, Racial Discrimination, Xenophobia and related forms of Intolerance, follow-up and implementation of the Durhan Declaration and Programme of Action" (PDF). Human Rights Council; Ninth session; Agenda item 9. United Nations. Archived (PDF) from the original on 16 July 2011. Retrieved 19 September 2009.
21. Lawson, Todd (13 December 2012). Cusack, Carole M.; Hartney, Christopher (eds.). "Baha'i (sic) Religious History". Journal of Religious History. 36 (4): 463–470. doi:10.1111/j.1467-9809.2012.01224.x. ISSN 1467-9809. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved 5 September 2013 – via Baháʼí Library Online.
22. Beit-Hallahmi, Benjamin (28 December 1992). Rosen, Roger (ed.). The illustrated encyclopedia of active new religions, sects, and cults (1st ed.). New York: Rosen Pub. Group. ISBN 978-0-8239-1505-7.
23. Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Baháʼí Faith: The Emerging Global Religion. Wilmette, Illinois: US Baháʼí Publishing Trust. ISBN 978-0-87743-264-7.
24. May, Dann J (December 1993). The Baháʼí Principle of Religious Unity and the Challenge of Radical Pluralism (Thesis). University of North Texas, Denton, Texas. p. 102. OCLC 31313812. Archived from the original on 7 July 2011. Retrieved 2 January 2010 – via Baháʼí Library Online.
25. Stockman, Robert H. (2006). Gallagher, Eugene V.; Ashcraft, W. Michael (eds.). Introduction to New and Alternative Religions in America. Greenwood Publishing. pp. 185–218. ISBN 978-0-275-98712-1.
26. Buck, Christopher (1999). Paradise and Paradigm: Key Symbols in Persian Christianity and the Baháʼí Faith. State University of New York Press. p. 326. ISBN 978-0-7914-4061-2 – via Google Books.
27. "Baháʼí Faith". Britannica Micropaedia. Chicago: Encyclopædia Britannica. 2005. p. 797. ISBN 978-1-59339-236-9.
28. Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Baháʼí Faith: The Emerging Global Religion. San Francisco: Harper & Row. p. 74. ISBN 0-87743-264-3.
29. May, Dann J (December 1993). The Baháʼí Principle of Religious Unity and the Challenge of Radical Pluralism (Thesis). University of North Texas, Denton, Texas. p. 102. OCLC 31313812. Archived from the original on 7 July 2011. Retrieved 2 January 2010 – via Baháʼí Library Online.
30. Flow, Christian B.; Nolan, Rachel B. (16 November 2006). "Go Forth From Your Country" (PDF). The Harvard Crimson. Archived from the original (PDF) on 7 January 2009. Retrieved 23 August 2016.
31. Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Baháʼí Faith: The Emerging Global Religion. San Francisco: Harper & Row. p. 2. ISBN 0-87743-264-3.
32. Smith, Peter (2000). "Manifestations of God". A Concise Encyclopedia of the Baháʼí Faith (illustrated, reprint ed.). Oxford: Oneworld Publications. p. 231. ISBN 1-85168-184-1 – via Internet Archive.
33. Hatcher, W.S.; Martin, J.D. (1998). The Baháʼí Faith: The Emerging Global Religion. San Francisco: Harper & Row. p. 3. ISBN 0-87743-264-3.
34. Smith, Peter (2008). An introduction to the Baha'i faith (به انگلیسی). Cambridge; New York: Cambridge University Press. pp. 108–109.
35. Lawson, Todd (13 December 2012). Cusack, Carole M.; Hartney, Christopher (eds.). "Baha'i (sic) Religious History". Journal of Religious History. 36 (4): 463–470. doi:10.1111/j.1467-9809.2012.01224.x. ISSN 1467-9809. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved 5 September 2013 – via Baháʼí Library Online.
36. Kunst, J. R. , & Thomsen, L. (2014). Prodigal sons: Dual Abrahamic categorization mediates the detrimental effects of religious fundamentalism on Christian-Muslim relations. The International Journal for the Psychology of Religion. doi: 10.1080/10508619.2014.93796 https://www.academia.edu/7455300/Prodigal_sons_Dual_Abrahamic_categorization_mediates_the_detrimental_effects_of_religious_fundamentalism_on_Christian-Muslim_relations
37. Peters, Francis E.; Esposito, John L. (2006). The children of Abraham: Judaism, Christianity, Islam. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-12769-9.^{[پیوند مرده]}
38. بقره/143
39. لقمان/19
40. فرقان/63
41. اعراف/31
42. Wiener, Philip P. Dictionary of the History of Ideas. Charles Scribner's Sons, 1973–74. The Electronic Text Center at the University of Virginia Library. Retrieved 4 August 2009.
43. Hackett, Conrad; Mcclendon, David (2015). "Christians remain world's largest religious group, but they are declining in Europe". Pew Research Center.
44. NW، 1615 L. St؛ Suite 800Washington؛ Inquiries، DC 20036USA202-419-4300 | Main202-857-8562 | Fax[phone] | Media (۲۰۱۵-۰۴-۰۲). «Religious Composition by Country, 2010-2050». Pew Research Center's Religion & Public Life Project (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۱۲.
45. NW، 1615 L. St؛ Suite 800Washington؛ Inquiries، DC 20036USA202-419-4300 | Main202-857-8562 | Fax[phone] | Media (۲۰۱۱-۰۱-۲۷). «The Future of the Global Muslim Population». Pew Research Center's Religion & Public Life Project (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۱۲.
46. NW، 1615 L. St؛ Suite 800Washington؛ Inquiries، DC 20036USA202-419-4300 | Main202-857-8562 | Fax[phone] | Media (۲۰۱۵-۰۴-۰۲). «Religious Composition by Country, 2010-2050». Pew Research Center's Religion & Public Life Project (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۱۲.

• Buck, Christopher (1999). Paradise and Paradigm: Key Symbols in Persian Christianity and the Baha'i Faith (Studies in the Babi and Baha'i Religions, V. 10). State University of New York Press.