دوقطبی (مدار الکتریکی)
شبکه الکتریکی (مدار) یا افزارهای با دو جفت پایانه برای اتصال به مدارهای خارجی / From Wikipedia, the free encyclopedia
در مدارهای الکتریکی به هر زوج از سرهای یک بخش از مدار که جریان رفت یکی از سرها با جریان برگشت سر دیگر برابر باشد یک قطب میگویند.[1] از اصطلاح یکقطبی برای اشاره به یک شبکهٔ دوسر،[2] و از دوقطبی یا دودرگاهی یا دودَهانه یا دودریچهای برای اشاره به یک شبکهٔ چهارسر که سرهای آن از دو جفت تشکیل شدهاند استفاده میشود. منظور از جفت بودن سرها در اینجا این است که اگر سر ۱ و ۱' با هم جفت باشند، آنگاه در هر لحظه و برای هر نوع اتصال خارجیای، جریان داخلشده به سر ۱ با جریان خارجشده از سر ۱' برابر است. این موضوع برای سرهای ۲ و ۲' هم صادق است.[3]
در دوقطبیها معمولاً قطب سمت چپ را قطب ورودی (v۱ و i۱) و قطبی که در سمت راست قرار دارد را قطب خروجی در نظر میگیرند (v۲ و i۲).[4]
علاوه بر دستگاههای دوقطبی رایج مانند ترانسفورماتورها سلفهای تزویجشده و ژیراتورها، بسیاری از دستگاههای سهسر مانند ترانزیستورها و لامپهای خلاء نیز به عنوان دوقطبی در نظر گرفته میشوند. آرایشهای امیتر مشترک، کُلکتور مشترک و بیس مشترک در ترانزیستورها از این جمله هستند که برای به دست آمدن آنها به ترتیب پایههای بیس، امیتر و کلکتور به عنوان پایهٔ مشترک بین دو قطب در نظر گرفته میشود.[5]