خوآنای یکم
دختر فردیناند دوم و ایزابلای کاستیا و همسر فیلیپ زیبا / From Wikipedia, the free encyclopedia
خوآنای یکم کاستیا معروف به خوآنای دیوانه (اسپانیایی: Juana la Loca؛ (زادهٔ ۶ نوامبر ۱۴۷۹ – درگذشتهٔ ۱۲ آوریل ۱۵۵۵)، ملکه حاکم تاج کاستیا بین سالهای ۱۵۰۴ تا ۱۵۵۵ بود. او همسر فیلیپ زیبا و مادر کارل پنجم، امپراتور مقدس روم بود.
خوآنای یکم کاستیا | |
---|---|
ملکه کاستیا | |
سلطنت | ۲۶ نوامبر ۱۵۰۴ – ۱۲ آوریل ۱۵۵۵ |
پیشین | فرناندوی پنجم کاستیا و ایزابل یکم، ملکه کاستیا |
جانشین | کارلوس یکم |
شریک حاکمان | فلیپه یکم کاستیا کارلوس یکم (شارلکن) |
ملکه آرگون | |
سلطنت | ۲۳ ژانویه ۱۵۱۶ – ۱۲ آوریل ۱۵۵۵ |
پیشین | فرناندوی دوم، پادشاه آراگون و ایزابل یکم |
جانشین | کارلوس یکم |
شریک حاکمان | کارلوس یکم (شارلکن) |
زاده | ۶ نوامبر ۱۴۷۹ تولدو، اسپانیا |
درگذشته | ۱۲ آوریل ۱۵۵۵ (۷۵ سال) تردسییاس، اسپانیا |
آرامگاه | |
همسر | فلیپه یکم کاستیل |
فرزند(ان) | الینور اتریش، ملکه فرانسه و پرتغال کارل پنجم، امپراتور مقدس روم و پادشاه اسپانیا ایزابل، ملکه دانمارک فردیناند یکم، امپراتور مقدس روم ماری، ملکه مجارستان کاترین اتریش، ملکه پرتغال |
خاندان | خاندان تراستامارا (نسبی) دودمان هابسبورگ (سببی) |
پدر | فرناندوی دوم، پادشاه آراگون |
مادر | ایزابل یکم، ملکه کاستیا |
والدین او، ایزابلای کاتولیک شهبانوی تاج کاستیا و فردیناند کاتولیک، فرمانروای تاج آراگون، توانسته بودند با فتح غرناطه، اخراج یهودیان و مسلمانان از شبهجزیره ایبری،[1] و کشف اتفاقی قارهٔ آمریکا با حمایت مالی از کریستف کلمب اسپانیای واحد را پایهگذاری کنند. خوانا به شکلی اتفاقی [2] و پس از مرگ ناگهانی برادرش خوان در ۱۴۹۷، خواهر بزرگش ایزابلای آراگون در ۱۴۹۸، و خواهرزادهاش میگل دا پاز در ژوئیه ۱۵۰۰ (تنها چند ماه پس از تولد کارل) به ولیعهدی کاستیا رسید.
ایزابلای کاتولیک در سال ۱۵۰۴ درگذشت و خوآنا فرمانروای کاستیا شد. نبردی بر سر تاجوتخت کاستیا درگرفت. پدر خوآنا، فردیناند کاتولیک، و شوهر او، فیلیپ زیبا، هر یک به نام خود و خوآنا سکه ضرب کردند. در این میان شایعاتی مبنی بر دیوانه بودن خوآنا پخش شد. خوآنا اتهام دیوانگی را رد کرد و در نامهای نوشت که تنها «کمی حسود است و آن را از مادرش به ارث برده.» در نهایت فلیپه و فرناندو به توافق رسیدند و با امضای بیانیهای خوآنا را دیوانه اعلام کردند.[3] فیلیپ به عنوان نایبالسلطنه همسرش به حکومت اسپانیا رسید، ولی این حکومت دیر نپایید. در ۰۱۵۰۶−۰۹−۲۵ ۲۵ سپتامبر ۱۵۰۶، فیلیپ به ناگاه در ۲۸ سالگی درگذشت. خوآنا که پیش از مرگ مادرش نیز نشانههایی را از جنون به نمایش گذارده بود،[4] نمیتوانست و خودش هم نمیخواست که به تنهایی حکومت بر کاستیا ادامه دهد.[یادداشت] خوآنا به قلعهٔ تردسییاس فرستاده شد و تا زمان مرگش در سال ۱۵۵۵ (شش سال پیش از مرگ پسرش کارل) در آنجا ماند. فردیناند کاتولیک به عنوان نایبالسلطنهٔ دخترش کنترل اسپانیا را در دست گرفت.[5]
برخی مورخان بر این باورند که خوآنا دیوانه نبود و قربانی توطئه اشرافی شد که میخواستند او را برکنار کنند.[6][4] دیگر مورخان میگویند مستنداتی که از رفتار خوآنا در نهان و آشکار در دست است نشان میدهد که او به افسردگی حاد و احتمالاً اسکیزوفرنی مبتلا بودهاست.[4]