تاریخ‌نگار ایرانی (۱۳۱۷–۱۴۰۰) From Wikipedia, the free encyclopedia
حبیب لاجوردی (۸ فروردین ۱۳۱۷ در تهران – ۳ مرداد ۱۴۰۰ در واشینگتن، دی.سی.)[1] مدیر پروژه تاریخ شفاهی ایران در مرکز پژوهش‌های خاورمیانه دانشگاه هاروارد بود. لاجوردی دارای کارشناسی از دانشگاه ییل، کارشناسی ارشد مدیریت ارشد کسب‌وکار از دانشگاه هاروارد و دکترای اقتصاد از دانشگاه آکسفورد بود.
حبیب لاجوردی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۸ فروردین ۱۳۱۷ |
| درگذشت | ۳ مرداد ۱۴۰۰ (۸۳ سال) |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات | دانشگاه ییل دانشگاه هاروارد دانشگاه آکسفورد |
| پیشه | تاریخ پژوه |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۴۸ تا ۱۴۰۰ |
| شناخته‌شده برای | پروژه تاریخ شفاهی ایران |
حبیب لاجوردی دوران نوجوانی و جوانی را در نیویورک گذراند. پس از پایان تحصیلاتش به ایران بازگشت و در سال ۱۳۴۲ به کار در پیشه خانوادگی‌اش یعنی گروه صنعتی بهشهر پرداخت.[2] وی در سال ۱۳۴۸ با همکاری شماری از اعضای هیئت علمی دانشکده بازرگانی و مدیریت دانشگاه هاروارد، نمونه مشابه آن را در تهران با نام "مرکز مطالعات مدیریت" شعبه ایران دانشگاه هاروارد بنیان گذاشت.[3] او تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در همان‌جا به آموزش سیاست‌گذاری عمومی مشغول بود.
پس از انقلاب، در جریان مصادره اموال و دارایی‌ها، این شرکت به همراه دیگر کارخانه‌ها و شرکت‌های خاندان لاجوردی مصادره شد. با این حال، حبیب لاجوردی قصد ترک ایران را نداشت. اما ترور مشکوک برادرزاده‌اش و اعلام نام او و دیگر اعضای خانواده لاجوردی به عنوان مفسد فی الارض دلایل ترک او از ایران شدند.[4]
اکبر لاجوردیان از اقوام حبیب لاجوردی یکی از بنیانگذاران شرکت توسعه صنعتی بهشهر که در زمان وقوع انقلاب مدیرعامل این شرکت بود در کتاب ۱۱۰ سال پیدایش و گسترش گروه صنعتی بهشهر ذکر می‌کند که «اکبر لاجوردیان از خویشاوندان حبیب لاجوردی تلاش کرد تا گروه صنعتی بهشهر را حفظ کند. او پس از دیدار با مهدی بازرگان دریافت که ممکن است دولت وی نتواند جلوی مصادره اموال خانوادگی آنها را بگیرد. برای همین دیداری با ابوالحسن بنی‌صدر در خانه خواهر بنی‌صدر ترتیب داد تا او را با گروه صنعتی بهشهر بیشتر آشنا کند. او می‌گوید که آنها را به یک اتاق کوچک راهنمایی کردند و ابوالحسن بنی‌صدر با پیژامه و صورت نتراشیده وارد شد. بنی‌صدر پس از سلام بلافاصله گفت که همه صنایع ایران مونتاژی هستند و برای کشور مفید نیستند. او در هنگام گفتگو توجهی به حرف‌های اکبر لاجوردیان نکرد و یکباره از جای خود بلند شد و گفت که برای سخنرانی باید برود و جلسه را ترک کرد.»[3]
مرکز مطالعات مدیریت شعبه ایران دانشگاه هاروارد آمریکا نیز با نام دانشگاه امام صادق به محمدرضا مهدوی کنی سپرده شد.[3]
حبیب لاجوردی به فاصله کوتاهی پس از خروج از ایران پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشکده مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد را راه‌اندازی کرد.[3]
لاجوردی کتاب اتحادیه‌های کارگری و خودکامگی در ایران (انتشارات دانشگاه سیراکیوز، ۱۹۸۵ سیراکوس) نوشته که ترجمه‌ای از آن در ایران منتشر شده‌است.[2]
تاسیس مرکز مطالعات مدیریت ایران
با سرعت گرفتن توسعه اقتصادی ایران در اواخر دهه ۴۰ شمسی ، جامعه صنعتی ایران به مدیران تحصیل کرده و آگاه نیاز بیشتری پیدا می نمود . صاحبان صنایع بزرگ نیاز مند مدیرانی بودند که علاوه به دانش روز دوره های مدیریت را سپری کرده باشند . حبیب لاجوردی باسابقه ای که در دوران تحصیل در دانشگاه هاروارد کسب کرده بود و از سویی خودش در کسب و کار خانوادگی اش در گروه صنعتی بهشهر نیاز به مدیران میانی با دانش را حس کرده بود بهترین فرد برای این پروژه بود. دوستان حبیب لاجوردی و برخی دانشگاهیان مسئولیت تاسیس مرکزی برای تربیت مدیران را به او سپرده دند . او با سفر و مکاتبه با هاروارد نظر مثبت این دانشگاه معبر را جلب کرد و حمایت معنوی را به عهده گرفتند که تا زمان انقلاب اسلامی ریاست این مرکز خصوصی دانشگاهی با هاروارد بود.
تحصیل حبیب لاجوردی در رشته MBA دانشگاه هاروارد در سطح کارشناسی ارشد موجب گردید مسئولیت تاسیس مرکز مطالعات مدیریت ایران را به او بسپارند. تاسیس مدرسه مدیریت نیاز اساسی صنعت و مورد علاقه شخصی حبیب لاجوردی بود . دولت وقت زمین این مرکز را به آنها واگذار کرد و ساخت مدرسه با هزینه شخصی حبیب لاجوردی ، صنایع بزرگ و برخی متولین منجمله محمد تقی برخوردار نهایی گردید . دوازده نفر از افراد برجسته اقتصادی ایران از جمله سیاوش ارجمند (گروه صنعتی ارج)، هدایت‌الله بهبهانی (شرکت صنعتی جنرال)، حسن خسروشاهی (گروه صنعتی مینو)، محمود رضایی (شرکت مس سرچشمه)، عبدالعلی فرمانفرماییان (نفت پارس) عضو هیئت امنای این دانشگاه بودند. در این مرکز و بر اساس برنامه درسی فشرده، بر روی ۶۰۰ موضوع در حوزه‌های مختلف مدیریتی با حضور استادان ایرانی و استادان دانشگاه هاروارد بحث می‌شد. بیشتر این بحث‌های به زبان انگلیسی بود. دانشگاه هاروارد با اعزام مدیر تا سال 1357 شمسی حمایت خود را از این مرکز به انجام رسانید همچنین شخصی به نام دکتر جی بی کاسارجیان کمک شایانی در راه اندازی این مدرسه مدیریت نمود. او استاد رفتار سازمانی مرکز مطالعات مدیریت ایران بود .
معمولا دوره مدیریت مرکز ۱۱ ماه بود و از زمان تاسیس تا وقوع انقلاب اسلامی هشت دوره مدیریت برگزار نمود که با وقوع انقلاب اسلامی راه و روش مدرسه یا مرکز مطالعات تغییر کرد.
با وقوع انقلاب اسلامی و مصادره اموال بخش خصوصی که نخبه های اقتصادی کشور بودند دوران تغییر ماهیت این مدرسه عالی مدیریت نیز تغییر کرد و آخرین دوره مدیریت نیز قبل از انقلاب فرهنگی و بسته شدن دانشگاهها برگزار شد.
حبیب لاجوردی در ۳مرداد ۱۴۰۰ در سن ۸۳ سالگی در واشینگتن، دی.سی. درگذشت.[5]
لاجوردی در سال ۱۳۵۹ به پیشنهاد یکی از استادان دانشگاه هاروارد اقدام به نوشتن طرح اولیه پروژه تاریخ شفاهی ایران کرد و در شهریور ۱۳۶۰ این طرح به صورت اجرایی در مرکز پژوهش‌های خاورمیانه دانشگاه هاروارد شروع به کار کرد.
او به اتفاق همکاران خود در این پروژه با ۱۳۴ نفر که در تاریخ معاصر ایران ناظر یا بازیگر در رویدادهای تاریخی بین سال‌های ۱۲۹۹ الی ۱۳۶۰ بودند مصاحبه کرد، این پروژه نزدیک به ۱۰ سال به طول انجامید.
مصاحبه‌های زیر از مجموعه تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد در ایران به کوشش حبیب لاجوردی نشر یافته‌است:
از میان کتاب‌های فوق خاطرات سلطان حمید میرزا قاجار، ریچارد فرای و دنیس رایت به زبان انگلیسی بوده‌است که به فارسی ترجمه شده و همچنین خاطرات فاطمه پاکروان نیز به زبان انگلیسی توسط the Center for Middle Eastern Studies of Harvard University نشر یافته‌است که به زبان فارسی ترجمه نشده‌است.[6]
خاطرات محمد یگانه و کریم سنجابی و مهندس جعفر شریف‌امامی، سپهبد محسن مبصر نیز از سوی the Center for Middle Eastern Studies of Harvard University انتشار نیافته‌است احتمالاً ناشران به صورت مستقیم از کتابخانه دانشگاه هاروارد جهت نشر آن استفاده کرده‌اند.[6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
