جنگ کوزوو

جنگ کوزوو درگیری مسلحانه‌ای در منطقه کوزوو بود که از ۲۸ فوریه ۱۹۹۸ تا ۱۱ ژوئن ۱۹۹۹ جریان داشت. در این جنگ ارتش جمهوری فدرال یوگسلاوی (که در آن هنگام شامل صربستان و مونته‌نگرو می‌شد) و پیش از جنگ کوزوو را در اختیار داشت در یک سو و گروه‌های شورشی آلبانیایی‌تبار کوزوو با نام ارتش آزادیبخش کوزوو در سوی دیگر قرار داشتند. شورشیان کوزوو از ۲۴ مارس ۱۹۹۹ از پشتیبانی هوایی ناتو برخوردار شدند و در مقاطعی از جنگ پشتیبانی زمینی ارتش آلبانی را هم داشتند.

جنگ کوزوو
بخشی از جنگ یوگسلاوی
در جهت ساعت گرد ستاد فرماندهی کل یوگسلاوی توسط بمباران ناتو آسیب دیده - خودرو زاستاوا کورال مدفون شده در زیر آوار در حمله جنگنده‌های ناتو - مراسم یادبود فرماندهان محلی ارتش آزادی‌بخش کوزوو - یک جنگنده F-15 نیروی هوایی آمریکا در حال بلند شدن از پایگاه هوایی اویانو
تاریخ ۲۸ فوریه ۱۹۹۸–۱۱ ژوئن ۱۹۹۹ (یک سال و سه ماه و سه هفته و سه روز) موقعیت کوزوو و یوگسلاوی و آلبانی نتایج قرار داد کورمانوف سربازان یوگسلاوی از کوزوو خارج شدند قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت بمباران یوگسلاوی توسط ناتو مداخله نظامی ناتو پایان یافت جدایی اقتصادی و سیاسی کوزوو از یوگسلاوی. قیمومیت سازمان ملل بر کوزوو
طرف‌های درگیر
ارتش آزادی‌بخش کوزوو نیروهای مسلح جمهوری کوزوو  ناتو  بلژیک  کانادا  جمهوری چک[1]  دانمارک  فرانسه  آلمان  مجارستان  ایتالیا  لوکزامبورگ[1]  هلند  نروژ[2]  لهستان  پرتغال  اسپانیا  ترکیه[3]  بریتانیا  ایالات متحده آمریکا درگیری مرزی  آلبانی[4][5]	صربستان و مونته‌نگرو
فرماندهان و رهبران
آدام یشاری † هاشم تاچی بلال سیلا † حمزه یاشیری  † سلیمان سلیمی † راموش هردیناچ آگیم چکو ابراهیم روگووا †[6] [7] وسلی کلارک بیل کلینتون رجب میدانی	اسلوبودان میلوشویچ دراگولیجوب اجدانیچ نبوشا پاکوویچ ولاستمیر بوردویچ[8] ولاادمیر لازاوریچ[9] سرتن لوکیچ
قوا
۹٬۰۰۰ – ۲۰٬۰۰۰ ارتش آزادی‌بخش کوزوو ۳٬۰۰۰ نیروهای مسلح جمهوری کوزوو ۱٬۱۱۱ جنگنده بیش از ۳۰ کشتی جنگی و زیردریایی حدود ۵۰٬۰۰۰ تا ۶۰٬۰۰۰ سرباز	۸۵٬۰۰۰ سرباز[10] (۴۰٬۰۰۰ نفر در کوزوو)[11] ۲۰٬۰۰۰ پلیس ۱۰۰ پایگاه موشک سام[11] ۱٬۴۰۰ توپخانه (زمینی و ضدهوایی)[11] ۲۴۰ هواپیما[11] ۲٬۰۳۲ خودرو نظامی و تانک[11] تعداد نامعلومی نیروی داوطلب روسی[12][13]
تلفات و خسارات
۱٬۵۰۰ شورشی کشته شدند (از نظر ارتش آزادی‌بخش کوزوو)[14] ۲نفر خارج از جنگ[15] ۳ سرباز اسیر شدند[16] ۲ جنگنده سقوط کرد[17][18] دو بالگرد ای اچ آپاچی ۶۴ و ای وی ۸ بی سقوط کردند[19] ۳ جنگده آسیب دیدند[20][21] ۴۷ پهپاد سقوط کرد[22] تعداد نامشخصی از افسران اداره امنیت خارجی کشته شدند[23]	طبق نظر ارتش آزادی‌بخش کوزوو: بیش از ۳۰۰ سرباز طبق نظر ارتش یوگسلاوی[24] طبق نظر ناتو: ۱٬۰۳۱–۱٬۲۰۰ کشته شدند[persian-alpha 1] ۱۴ تانک از بین رفت[29] ۱۸ نفربر زره پوش [30] ۲۰ توپخانه نابود شد[30] ۱۲۱ جنگده و هلیکوپتر از بین رفتند[31]
/ ۴۸۹–۵۲۸ غیرنظامی در حملات ناتو در یوگسلاوی کشته شدند (according to Human Rights Watch)[32] ۳خبرنگار چینی در بمب‌گزاری سفارت آمریکا در بلگراد کشته شدند

ارتش آزادیبخش کوزوو در سال ۱۹۹۱ تأسیس شد و از سال ۹۵ عملیات‌های نظامی خود را علیه پلیس صربستان آغاز کرد. در ژوئن ۱۹۹۶ مسئولیت خرابکاری با هدف قرار دادن اداره‌های پلیس کوزوو را در جریان ناآرامی کوزوو بر عهده گرفت.^[33][34] در سال ۱۹۹۷, این سازمان مقادیر زیادی سلاح را از آلبانی قاچاق کرد. این اسلحه‌ها در پی یک شورش، از پلیس و ارتش آن کشور غارت شده بودند. در اوایل سال ۱۹۹۸، افزایش قدرت شورشیان جدایی‌خواه کوزوویی و گسترش حملات آن‌ها به مقامات یوگسلاو در کوزوو منجر به افزایش حضور نیروهای عادی و شبه نظامی صرب از سوی اسلوبودان میلوسویچ رئیس‌جمهور یوگسلاوی شد که متعاقباً کارزاری انتقامی را با هدف قرار دادن سمپات‌های ارتش آزادیبخش کوزوو و مخالفان سیاسی پی گرفتند؛^[35] این کارزار به کشته شدن ۱۵۰۰ تا ۲۰۰ غیرنظامی و مبارز ارتش آزادیبخش کوزوو انجامید.^[36][37] پس از اینکه درخواست‌های جامعه بین‌المللی برای پایان درگیری‌ها مورد قبول دولت یوگسلاوی واقع نشد، ناتو تصمیم به مداخله مستقیم نظامی در حمایت از آلبانیایی‌تبارها گرفت. این نخستین جنگ ناتو در طول تاریخ حیات این سازمان نظامی بود. ناتو عملیات خود را یک «جنگ انسان‌دوستانه» توصیف می‌کرد اما انتقادهایی هم از آن صورت گرفت، چراکه هیچ‌یک از اعضای ناتو مورد حمله قرار نگرفته بودند و مجوزی از شورای امنیت سازمان ملل برای این مداخله اخذ نشد.

در ۱۱ ژوئن ۱۹۹۹ یوگسلاوی پذیرفت که از کوزوو عقب‌نشینی کند و شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه ۱۲۴۴ یک حکومت موقت به سرپرستی سازمان ملل را در کوزوو ایجاد کرد که در عمل به معنی جدایی این منطقه از یوگسلاوی بود.

زمینه جنگ

در فوریه ۱۹۹۸ پلیس صربستان برای سرکوب ارتش آزادی‌بخش کوزوو وارد عمل شد. این گروه کنترل منطقه درنیکا را در دست گرفته و از آن برای سربازگیری استفاده می‌کرد اما با وجود نام پرطمطراقش تنها چندصد جنگجو در هسته مرکزی خود داشت. پلیس صربستان با آگاهی از این ضعف به جای استفاده از واحدهای ضد چریکی دارای آموزش حرفه‌ای در ابعاد گسترده تنها با پلیس محلی و نیروهای ارتش فدرال به پایگاه‌های ارتش آزادی‌بخش کوزوو حمله‌ور شد. هدف صرب‌ها این بود تا از اهمیت یافتن این گروه جلوگیری کنند اما نتیجه عملی استفاده از سربازان عادی خسارت بسیار و کشتار غیرنظامیان بود که موجب جلب توجه همگانی و شهرت ارتش آزادی‌بخش کوزو شد. سربازان عادی تنها تاکتیک «زمین سوخته» را می‌شناختند و به سوی هر مظنونی شلیک می‌کردند. عملیات پلیس دولتی برای از بین بردن یک خانواده کشاورز مسلح کمتر از ده نفره بیش از ۴۸ ساعت طول کشید و موجب مرگ بیش از ۴۰ غیرنظامی از جمله زن و کودک شد. انتشار خبر این ماجرا باعث شد تا بسیاری از جوانان آلبانیایی چه در کوزوو و چه در کشورهای اروپایی کار خود را رها کرده و به پایگاه‌های مخفی ارتش آزادی‌بخش کوزوو روانه شوند. به‌طوری‌که چند ماه بعد این ارتش از ۳۰ هزار جنگجو برخوردار بود هرچند بیشتر آن‌ها افراد عادی بودند که تنها سلاح شخصی، معمولاً کلاشنیکف، با خود داشتند. ساختار غیرمتمرکز، آماتور و مخفیانه این نیروها باعث می‌شد تا بیشتر به تفنگ‌های شخصی متکی بوده و بجز آن فقط به انواع ابتدایی آرپی‌جی و تعداد کمی خمپاره‌های کالیبر کوچک مسلح باشند و البته در کمال تعجب مین‌های زمینی نیز مورد استفاده وسیع آن‌ها قرار گرفت.

در اوایل تابستان ۹۸ تلاش ارتش آزادی‌بخش برای تصرف یک شهر بزرگ ناکام ماند و پس از آن نیروهای یوگسلاوی عملیات نهایی خود را برای نابودی آن‌ها آغاز کردند. ضعف فرماندهی و سازماندهی جنگی و فقدان پشتیبانی و تاکتیک‌های خام نیروهای آماتور ارتش آزادی‌بخش باعث شد تا صرب‌ها کار دشواری در شکست آن‌ها نداشته باشند اما خشونت بیش از اندازه نیروهای دولتی ارتش آزادی‌بخش و استقلال‌طلبان کوزوو را از نابودی کامل نجات داد. ارتش یوگسلاوی به جای آن‌که فقط جنگجویان مخالف را سرکوب کند روستاهایی را که پایگاه احتمالی جدایی‌خواهان بود از بین می‌برد و حدود ۱۰۰ هزار نفر را آواره ساخت. زنگ خطر پاکسازی قومی مشابه نسل‌کشی جنگ بوسنی جامعه بین‌المللی را به حرکت درآورد و تهدید ناتو به بمباران صرب‌ها اسلوبودان میلوشویچ رهبر وقت صرب‌ها را مجبور کرد تا با ریچارد هالبروک نماینده آمریکا در مورد توقف عملیات‌های نظامی به توافق برسد. این آتش‌بس تا زمستان دوام آورد اما در واقع هم برای صرب‌ها و هم برای آلبانیایی‌های کوزوو فرصتی برای بازسازی قوا بود.^[38]

جستارهای وابسته

• جنگ‌های استقلال

منابع

1. "The Balkans/Allied Force: Statistics". planken.org. Archived from the original on 19 June 2013. Retrieved 2012-02-28.
2. "Norske jagerfly på vingene i går". Tux1.aftenposten.no. Archived from the original on 19 January 2012. Retrieved 2012-05-06.
3. "Turkish Air Force". Hvkk.tsk.tr. Archived from the original on 13 May 2009. Retrieved 2009-03-24.
4. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/318217.stm
5. http://www.independent.co.uk/news/war-in-the-balkans-serbs-enter-albania-and-burn-village-1087030.html
6. http://botasot.info/kosova/402753/strategjia-e-rugoves-solli-lirine-dhe-krijoje-legjenden-adem-jashari/
7. http://indeksonline.net/?FaqeID=2&LajmID=95694
8. "BBC News – Serbian Vlastimir Djordjevic jailed over Kosovo murders". BBC News. 2011-02-24. Retrieved 2012-05-06.
9. "Serbia charges police officers with 1999 Kosovo murders". SETimes.com. 2006-04-28. Retrieved 2012-05-06.
10. Kosovo Map The Guardian
11. "NATO Operation Allied Force". Defense.gov. Archived from the original on 28 February 2010. Retrieved 2012-02-28.
12. "Fighting for a foreign land". BBC News. 1999-05-20. Retrieved 2012-02-28.
13. "Russian volunteer's account of Kosovo". The Russia Journal. 1999-07-05. Archived from the original on 26 December 2011. Retrieved 2012-02-28.
14. Daalder & O'Hanlon 2000، p. 151
15. "Two die in Apache crash". BBC News. 1999-05-05. Retrieved 2012-05-06.
16. John Pike. "Operation Allied Force". Globalsecurity.org. Retrieved 2012-02-28.
17. "How to Take Down an F-117". Strategypage.com. 2005-11-21. Retrieved 2012-05-06.
18. "Holloman commander recalls being shot down in Serbia". F-16.net. February 7, 2007. Retrieved 2012-05-06.
19. "Nato loses two planes". BBC News. 1999-05-02. Retrieved 2012-05-06.
20. "A-10 Thunderbolt II". Ejection-history.org.uk. Archived from the original on 19 January 2012. Retrieved 2012-02-20.
21. "[http://nl.newsbank.com/nojavascript.html F-117 damage said attributed to full moon". Atlanta Journal-Constitution. 1999-05-06. p. A14]. Retrieved 2012-02-20. {{cite news}}: External link in |title= (help)
22. Andrei Kislyakov (October 9, 2007). "Unmanned Aerial Vehicles Increase In Numbers". Radardaily.com. RIA Novosti. Retrieved 2012-02-28.
23. http://www.theguardian.com/world/2014/nov/07/kosovo-hitman-inquiry-eulex-hashim-thaci
24. Robert Fisk (21 June 1999). "Serb army 'unscathed by Nato', KLA 'killed more Serbs than Nato did'". The Independent. London. Archived from the original on 25 January 2014. Retrieved 13 March 2013.
25. "Serbia marks anniversary of NATO bombing". B92. Archived from the original on 19 June 2011. Retrieved 2012-05-06.
26. Bideleux, Robert; Jeffries, Ian (2006). The Balkans: A Post-Communist History. Routledge. p. 558. ISBN 978-0-203-96911-3.
27. Chambers II, John Whiteclay (1999). The Oxford Companion to American Military History. Oxford University Press. p. 375. ISBN 978-0-19-507198-6.
28. Coopersmith, Jonathan; Launius, Roger D. (2003). Taking Off: A Century of Manned Flight. American Institute of Aeronautics and Astronautics. p. 54. ISBN 978-1-56347-610-5.
29. Andrew Cockburn (3 April 2011). "The limits of air power". Los Angeles Times. Retrieved 3 March 2013.
30. Macdonald 2007, pp. 99.
31. Bacevich & Cohen 2001, p. 22
32. The Crisis in Kosovo – Human Rights Watch 2000
33. "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 2. Background". www.hrw.org. Retrieved 2020-08-07.
34. Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld | Chronology for Kosovo Albanians in Yugoslavia". Refworld (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-07.
35. Mincheva & Gurr 2013, p.  27–28
36. "Under Orders: War Crimes in Kosovo (March–June 1999)". Human Rights Watch. 12 June 1999. Retrieved 25 February 2013.
37. Judah (2009). The Serbs. Yale University Press. ISBN 978-0-300-15826-7.
38. «The KLA: braced to defend and control». web.archive.org. ۲۰۰۰-۰۳-۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۰۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۲.

• Kosovo War. Answers.com. The New Dictionary of Cultural Literacy, Third Edition, Houghton Mifflin Company, 2002. http://www.answers.com/topic/kosovo-war, accessed February 19, 2015.
• Wikipedia contributors, "Kosovo War," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kosovo_War&oldid=647766215 (accessed February 19, 2015).

1. Serbia claims that 1,031 Yugoslav soldiers and policemen were killed by NATO bombing.^[25] NATO initially claimed that 5,000 Yugoslav servicemen had been killed and 10,000 had been wounded during the NATO air campaign.^[26][27] NATO has since revised this estimation to 1,200 Yugoslav soldiers and policemen killed.^[28]