جبهه النصره

جبهه النصره (به عربی: جبهة النصرة) معروف به جبهه فتح شام (به عربی: جبهة فتح الشام) پس از ژوئیه ۲۰۱۶، یک سازمان جهادی سلفی بود که علیه نیروهای دولتی سوریه در جنگ داخلی سوریه مبارزه می‌کرد. این گروه شاخه القاعده در سوریه بوده^[39] و هدف آن تأسیس یک کشور اسلامی در سوریه بود.^[40]

Al-Nusra Front
جبهه النصره
پرچم جبهه النصره (ژانویه ۲۰۱۲ – ژوئیه ۲۰۱۶) پرچم جبهه فتح شام (ژوئیه ۲۰۱۶ – ژانویه ۲۰۱۷)
رهبران	ابومحمد جولانی (فرد رده بالا)[1] ابو عبدالله الشامی (عضو ارشد) احمد سلامه مبروک † (عضو ارشد) ابوهاجر الحمصی † (فرمانده نظامی رده بالا)[2] ابو عمر ترکستانی  † (فرمانده نظامی رده بالا)[3]
تاریخ فعالیت	۲۳ ژانویه ۲۰۱۲[4] – ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷[5]
مقر	دیرالزور، استان دیرالزور، (۲۰۱۲–۲۰۱۴)[6][7] حارم، استان ادلب، (فوریه–نوامبر ۲۰۱۴)[8] سلقین، استان ادلب، (نوامبر ۲۰۱۴ – مارس ۲۰۱۵)[9] ادلب، استان ادلب، سوریه (مارس ۲۰۱۵ – ژانویه ۲۰۱۷)[10]
مناطق فعالیت	سوریه (در درجه اول در شمال غربی سوریه، اطراف استان ادلب و حلب)  لبنان[11](۲۰۱۳–۲۰۱۷)
ایدئولوژی	سلفی وهابیت[12][13] جهادگرایی سلفی[14][15] (نوعی بنیادگرایی اسلامی[16])
بخشی از	القاعده مجلس شورای مجاهدین شرقی (۲۰۱۴–۲۰۱۵)[17] جیش‌الفتح (۲۰۱۵–۲۰۱۷)[18]
متحدان	متحدان دولتی  قطر[19][20] متحدان غیردولتی جندالاقصی امارت قفقاز حزب ترکستان اسلامی Ajnad al-Kavkaz[21] Malhama Tactical[22][23] Ashida'a Mujahideen Brigade[24] جبهه انصارالدین[25] انصار الاسلام[26] ارتش آزاد سوریه (۲۰۱۲–۲۰۱۳)[27][28]
مخالفان	مخالفان دولتی  سوریه  لبنان  ایران  روسیه  ترکیه[29]  عراق  ایالات متحده آمریکا مخالفان غیردولتی نیروهای دموکراتیک سوریه یگان‌های مدافع خلق جیش الثوار ارتش آزاد سوریه احرار الشام بریگارد صقور الشام گروه‌های شیعه حزب‌الله لبنان[30] کتائب حزب‌الله عصائب اهل حق بریگارد عباس کتائب سید الشهداء[31] حرکت حزب‌الله النجبا[32] حوثی‌ها[33] دولت اسلامی و گروه‌های وابسته به آن دولت اسلامی عراق و شام[34] تیپ شهدای یرموک[35] جیش الجهاد[36] نهضت مثنی اسلامی
درگیری‌ها و جنگ‌ها	جنگ داخلی سوریه جنگ حلب (۲۰۱۲ - ۲۰۱۶) محاصره نبل و الزهراء عملیات الشباح 2013 Latakia offensive[25] Inter-rebel conflict during the Syrian Civil War حمله به ادلب ۲۰۱۴ al-Nusra Front–Syria Revolutionaries Front conflict[37] حمله به ادلب ۲۰۱۵ Second Battle of Idlib[18] محاصره الفوعه و کفریا Battle of Bosra (2015)[38] نبرد جسر الشغور ۲۰۱۵ نبرد کمپ یرموک (۲۰۱۵) تهاجم به قلمون (مه ۲۰۱۵) نبرد زبدانی (۲۰۱۵) تهاجم به حما ۲۰۱۵ تهاجم به شمال حلب (۲۰۱۶) درگیری‌های استان ادلب (۲۰۱۷) جنگ سال (۲۰۱۴) مداخله نظامی علیه داعش مداخله آمریکا در جنگ داخلی سوریه مداخله روسیه در جنگ داخلی سوریه

واشینگتن‌پست در نوامبر ۲۰۱۲، جبهه النصره را «تهاجمی‌ترین و موفق‌ترین» گروه شورشی توصیف کرد.^[41] در دسامبر ۲۰۱۲، وزارت امور خارجه ایالات‌متحده این گروه را در فهرست سازمان تروریستی قرار داد.^[42] و در آوریل ۲۰۱۳ النصره به شاخه رسمی القاعده در سوریه تبدیل شد.^[43]

در مارس ۲۰۱۵، این گروه به همراه دیگر گروه‌های جهادی جیش‌الفتح را تشکیل داد.^[44] در ژوئیه سال ۲۰۱۶، جبهه النصره به‌طور رسمی نام جبهه فتح شام را بر خود برگزیده‌بود.^[45] و اعلام کرده بود که از القاعده جدا شده‌است.^[46] به گفته ابومحمد جولانی رهبر این گروه، این جدایی برای آنچه وی آن را «انقلاب سوریه» می‌نامد، انجام شده‌بود. اگرچه رهبر این گروه اعلام کرد که به القاعده وابسته نیست، ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا این گروه را شاخه‌ای از القاعده، و سازمانی که باید در مورد آن نگران بود دانست.^[47]

در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷، به دنبال درگیری‌های شدید با احرار الشام و دیگر گروه‌های شورشی، جبهه فتح شام با چهار گروه دیگر ادغام شد و به هیئت تحریر شام تبدیل شد.^[48] با این حال، تحریر الشام هر نوع وابستگی به القاعده را انکار کرده‌است و در بیانیه‌ای خود را «گروهی مستقل و عدم وابسته به سازمان‌های دیگر» معرفی کرده‌است.^[49]

نام

از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ نام کامل جبهه النصره «جبهه پیروزی برای مردم شام توسط مجاهدین شام در زمینه‌های جهاد» (به عربی: جبهة النصرة لأهل الشام من مجاهدی الشام في ساست الجهاد) بود.^[50]

پیشینه

شکل‌گیری

جبهه النصره در حین جنگ داخلی سوریه در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۲ تشکیلش را اعلام کرد این گروه یکی از نیروهای شورشی در سوریه به حساب می‌آید ارتش سوریه با این گروه به مقابله پرداخته‌است.^[51]

جنگ جبهه النصره با داعش

جبهه النصره در ژانویه ۲۰۱۴ به گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام (داعش) اعلام جنگ کرد با این حال داعش موفق شد جبهه النصره را از شهر سوریه‌ای رقه بیرون براند^[52] و در همان ماه در جنگی بین این دو در دیرالزور صدها تن از آن‌ها کشته شدند و هزاران شهروند بی‌خانمان شدند در فوریه ۲۰۱۴ ایمن الظواهری رهبر القاعده هر گونه انتساب داعش به القاعده را رد کرد.^[53]

جیش الفتح

النصره در ۲۴ مارس ۲۰۱۵ ائتلافی به نام جیش الفتح را تشکیل داد که در حدود ۷ گروه اسلامگرا با یکدیگر ادغام شدند (که مهمترین آن‌ها احرار الشام است) جیش الفتح اتاق عملیاتی گروه‌های اسلامگرا در شمال سوریه است این شورا از زمان شکل‌گیری خود موفقیت‌های چشمگیری را به دست آورد.^[54] در ۲۸ مارس ۲۰۱۵ بخش‌هایی از استان ادلب را تصرف کرد و در مه ۲۰۱۵ با تصرف شهرستان اریحا این استان را به اولین استانی تبدیل کرد که به‌طور کامل در اختیار اپوزیسیون سوریه قرار دارد همچنین جیش الفتح در کوهستان قلمون درگیر جنگ با نیروهای اسد و حزب‌الله لبنان و داعش شد بعدها خبر رسید که در اکتبر ۲۰۱۵ جند الاقصی یکی از هفت گروه عضو جیش الفتح از این شورا جدا شده‌است.^[55]

تصرف پایگاه هوایی تفتناز

در تاریخ ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ میلادی، پیکارجویان مخالف بشار اسد به رهبری پیکارجویان جهادی احرارالشام و جبهه النصره،^[56] موفق شدند تا پایگاه نظامی تَفِتناز را به تصرف نظامی خود درآورند.^[57] که به گفته ارتش آزاد سوریه، بیشتر حملات هوایی ارتش بشار اسد به مناطق مسکونی تحت کنترل شورشیان در شمال، از این فرودگاه صورت می‌گرفته‌است.^[58]

تصرف شهر شداده

در ادامه جنگ داخلی سوریه، پیکارجویان اسلام‌گرای عضو جبهه النصره، موفق شدند تا در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۱۳ میلادی، کنترل شهر شداده را از دست نیروهای دولتی درآورند.^[59]

تلاش برای تصرف حلب

در ۳ ژوئیه ۲۰۱۵ جبهةالنصره و یکی از متحدانش (انصار شریعت) اعلام کردند حملاتی را ترتیب داده‌اند تا بتوانند حلب را تصرف کنند.^[60] نیروی هوایی ارتش سوریه نیز برای دفع عملیات جبهةالنصره، شهرستان اریحا را بمباران کردند. در این بمباران دستکم ۲۵ تن از اعضای جبهةالنصره و همچنین یکی از رهبران جبهةالنصره کشته شدند. در همان زمان، نیروهای دولت اسلامی نیز تلاش کردند تا شهر حلب را تصرف کنند اما نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا به آن‌ها حمله هوایی کردند.^[61]

ربودن رهبر گروه مخالف رژیم اسد

نیروهای جبهه النصره در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵ رهبر گروه مخالف رژیم اسد را که تحت حمایت آمریکا بود ربودند تا اینکه ائتلاف ملی به رهبری آمریکا به مواضع گروه‌های تندرو حمله هوایی کرد.^[62]

مخالفت جبهه النصره با توافق پیش آمده در ریاض

جبهه النصره در دسامبر ۲۰۱۵ اعلام کرد توافقی که مخالفان اسد در ریاض کرده‌اند یک توطئه بوده و آنان نمی‌توانند توافقشان را عملی کنند همچنین ابومحمد جولانی در مصاحبه تلویزیونی با شبکه اورینت نیوز گفت که چنین دیدارها و کنفرانس‌هایی را باید به شکست کشاند وی همچنین ابراز تردید کرده که سران گروه‌های مخالف که در ریاض بودند کنترلی بر جنگجویانشان داشته باشند. .^[63]

حمله به کردستان سوریه

از زمان شروع جنگ داخلی سوریه گروه‌های اسلامگرا از جمله:داعش و جبهه نصرت بارها به کردستان سوریه حمله‌ور شدند و تعدادی را کشتند

درگیری با حزب اتحاد دموکراتیک سوریه

در سال ۲۰۱۳ نیروهای جبهه النصره با حزب اتحاد دموکراتیک (سوریه) در سری کانی درگیر شدند در این درگیری پیش‌مرگها از مواضع خود عقب‌نشینی نکرده و موفق شدند سریکانی را تصرف کنند نیروهای جبهه النصره نیز در تل ابیض ۳ تن از کردهای سوریه را سوزاندند.

فراخوان جبهه النصره برای چپاول اموال کردها

در ژوئیه سال ۲۰۱۳ میلادی، جبهه النصره وابسته به القاعده در شهرستان تل ابیض از بلندگوی مساجد این شهر، فراخوان داد و از همگان خواست که کردها را قتل‌عام کنند و اموال آن‌ها را به چپاول ببرند.^[64] از سوی دیگر برخی خبرها نشان می‌دهد که نیروهای جبهه النصره با جبهه الاکراد در برخی از روستاهای واقع در کانتون عفرین نیز درگیر شده‌اند.^[65]

قرائت جهادی

گفته می‌شود که داوطلبان شرکت در صفوف جبهه نصرت بایستی سنتی‌ترین و محافظه‌کارترین قرائت از اسلام را پذیرفته باشند: اعضای جبهه نصرت سیگار نمی‌کشند، نوشیدنی‌های الکلی نمی‌نوشند و شلوار جین به تن نمی‌کنند.^[66]

هدف این جبهه، «تأسیس یک حکومت اسلامی در سوریه» است.^[67][68]

تعیین به عنوان یک سازمان تروریستی

کشورها و سازمانهای زیر جبهه النصره را به عنوان یک سازمان تروریستی ذکر کرده‌اند:

کشور	تاریخ	منابع
ایران	۳ ژانویه ۲۰۱۲	[69]
ایالات متحده آمریکا	۱۰ دسامبر ۲۰۱۲	[70]
شورای امنیت سازمان ملل متحد	مه ۲۰۱۳	[71][72]
فرانسه	۳۰ مه ۲۰۱۳	[73]
استرالیا	۲۸ ژوئن ۲۰۱۳	[74]
بریتانیا	۱۹ ژوئیه ۲۰۱۳	[75][76]
کانادا	۷ نوامبر ۲۰۱۳	[77]
عربستان سعودی	۷ مارس ۲۰۱۴	[78]
نیوزلند	۱۴ مه ۲۰۱۴	[79]
امارات متحده عربی	۱۹ مه ۲۰۱۴	[80]
ترکیه	۲ ژوئن ۲۰۱۴	[72][81]
روسیه	۲۹ دسامبر ۲۰۱۴	[82][83][84]
آذربایجان
ژاپن		[85]

حمایت بیرونی

اقلاً یک دولت عرب^[86] قطر را به کمک به النصره متهم کرده‌است.^[87] بنا بر هفته نامه الاهرام, «سعودی‌ها و قطری‌ها در حال فراهم آوردن بودجه برای ۴۰ درصد از نیازهای ائتلاف جیش الفتح هستند.»^[88]

ارتباطات بین النصره و نیروهای اسرائیلی در بلندی‌های جولان بارها مستند شده گرچه مقصود از ملاقات‌ها نامعلوم است.^[89] برخی رزمندگان زخمی النصره در اسرائیل درمان شده و به جنگ برگشته‌اند. رئیس سابق موساد، در مصاحبه با الجزیره تلویحاً وقوع چنان اقداماتی را تأیید کرد.^[90][91]

حمایت دولت بریتانیا

در ژوئیۀ ۲۰۲۱ سایت دیلی ماوریک افشا کرد که حکومت بریتانیا در طول ۵ سال به گروه‌های تندروی اسلامی از جمله جبهه‌النصره کمک مالی می‌کرده‌است. مبلغ این کمک‌ها ۳۵۰ میلیون پوند استرلینگ برابر با ۴۷۷ میلیون دلار اعلام شده‌است.^{[92] [93]}

جستارهای وابسته

• جنگ داخلی سوریه
• جهادی سلفی

منابع

1. "TIME Exclusive: Meet the Islamist Militants Fighting Alongside Syria's Rebels". Time. 26 July 2012. Retrieved 29 November 2012.
2. "Air strike kills top commander of former Nusra group in Syria". Reuters. 9 September 2016. Archived from the original on 29 September 2018. Retrieved 7 May 2020.
3. Caleb Weiss (14 February 2017). "Uighur jihadist fought in Afghanistan, killed in Syria". Long War Journal. Retrieved 22 February 2017.
4. "Interview with Official of Jabhat al-Nusra, Syria's Islamist Militia Group". Time. 25 December 2012. Retrieved 29 November 2013.
5. "Syria Islamist factions, including former al Qaeda branch, join forces - statement". Thomson Reuters Foundation. 28 January 2017. Archived from the original on 2 February 2017. Retrieved 1 February 2017.
6. "Syria: ISIS tightens grip, Nusra takes losses". Al-Monitor. 2 May 2014. Retrieved 9 June 2015.
7. Abdallah Suleiman Ali (12 February 2014). "ISIS losing ground in Syria to Jabhat al-Nusra". Al-Monitor. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 14 February 2014.
8. Nick Paton Walsh and Laura Smith-Spark (6 November 2014). "Report: Airstrikes target another Islamist group in Syria". CNN. Retrieved 24 May 2018.
9. "Syria's Qaeda leader killed in explosion". ARA News. Archived from the original on 8 March 2015. Retrieved 6 March 2015.
10. "An internal struggle: Al Qaeda's Syrian affiliate is grappling with its identity". Brookings Institution. 31 May 2015. Retrieved 1 June 2015.
11. "Al Nusra Front claims Lebanon suicide attack". Al Jazeera. 11 January 2015. Retrieved 12 January 2015.
12. Ghanmi, Elyès; Punzet, Agnieszka (11 June 2013). "The involvement of Salafism/Wahhabism in the support and supply of arms to rebel groups around the world" (PDF). European Parliament.
13. Hudson, Valerie (30 June 2015). The Hillary Doctrine. Columbia University. p. 154. ISBN 978-0-231-53910-4. Retrieved 15 January 2016.
14. "Jabhat al-Nusra". Australian National Security. 28 June 2013. Archived from the original on 21 September 2014. Retrieved 23 April 2015.
15. "Jabhat al-Nusra, A Strategic Briefing" (PDF). Quilliam Foundation. Archived from the original (PDF) on 28 March 2015. Retrieved 23 April 2015.
16. "Al-Nusra Front". 2012. Retrieved 24 May 2018.
17. "New Syrian jihadist body formed to fight ISIS". Al Monitor. 28 May 2014. Archived from the original on 6 June 2014. Retrieved 3 June 2014.
18. "Rebels launch full-on assault of Idlib city". Syria Direct. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 25 March 2015.
19. Nawaf Obaid (15 August 2018). "Trump Will Regret Changing His Mind About Qatar". Foreign Policy. Retrieved 25 August 2018.
20. "Qatar 'maybe' supported al-Qaeda in Syria, says former PM". Middle East Eye. 30 October 2017. Retrieved 25 August 2018.
21. "Abu Bakr Shishani Now Fighting Alongside Ajnad al-Kavkaz in Latakia". 9 February 2016. Archived from the original on 27 February 2016. Retrieved 7 May 2020.
22. "Malhama Tactical (@MalhamaT) - Twitter".
23. "Malhama Tactical".
24. "Izat Savetheplanet on Twitter". Retrieved 24 November 2016.
25. "Former Guantanamo detainee killed while leading jihadist group in Syria". Long War Journal. 4 April 2014. Retrieved 21 May 2014.
26. Aymenn Jawad Al-Tamimi (11 May 2014). "Key Updates on Iraq's Sunni Insurgent Groups". Brown Moses Blog. Retrieved 24 May 2018.
27. "Free Syrian Army commander praises Al Nusrah Front as 'brothers' | FDD's Long War Journal". www.longwarjournal.org. 30 March 2013.
28. "من هی جبهة النصرة الجهادیة آلتی تقاتل مع الجیش السوری الحر؟". مراقبون - فرانس 24.
29. Jones, Dorian (4 June 2014). "Turkey Designates Al-Nusra Front as a Terrorist Organization" (به انگلیسی). VOA News. Retrieved 6 March 2020.
30. Mortada, Radwan (19 May 2014). "Hezbollah fighters and the "jihadis" Mad, drugged, homicidal, and hungry". al-Akhbar English. Archived from the original on 7 July 2014. Retrieved 9 June 2014.
31. "Kata'ib Sayyid al-Shuhada | Mapping Militant Organizations". web.stanford.edu.
32. "::. صفحه مورد نظر یافت نشد .. ::". www.alalamtv.net. Archived from the original on 18 May 2020. Retrieved 7 May 2020.
33. "Archived copy". Archived from the original on 20 June 2018. Retrieved 22 June 2018.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
34. "Jabhat al-Nusra launches war against IS in Qalamoun". CNN. 15 May 2015. Archived from the original on 14 May 2015. Retrieved 15 May 2015.
35. "Jabhat al-Nusra, IS clash in Daraa". 16 December 2014. Archived from the original on 26 January 2015. Retrieved 24 May 2018.
36. "Rebels fight ISIS-linked group near Israeli-occupied Golan". AFP. 28 April 2015. Retrieved 9 May 2015.
37. "Al-Qaeda defeats Syrian moderate rebels in Idlib". ARA News. 2 November 2014. Archived from the original on 30 اكتبر 2017. Retrieved 12 November 2014. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
38. "Jabhat al-Nusra looks for battlefield breakout". As-Safir. 29 March 2015. Archived from the original on 31 March 2015. Retrieved 29 March 2015.
42. "Terrorist Designations of the al-Nusrah Front as an Alias for al-Qa'ida in Iraq". U.S. Department of State. Archived from the original on 4 February 2017. Retrieved 8 June 2018.
44. Hubbard, Ben (1 October 2015). "A Look at the Army of Conquest, a Prominent Rebel Alliance in Syria". The New York Times. Archived from the original on 4 October 2015. Retrieved 9 June 2018.
45. "Syrian Nusra Front announces split from al-Qaeda". BBC News. 28 July 2016. Archived from the original on 30 July 2016. Retrieved 28 July 2016.
46. "Al-Nusra leader Jolani announces split from al-Qaeda". Al Jazeera. 28 July 2016. Retrieved 28 July 2016.
47. "Syrian branch of Al Qaeda rebrands in effort to escape foreign air strikes". ABC News. 29 July 2016.
48. Joscelyn, Thomas (28 January 2017). "Al Qaeda and allies announce 'new entity' in Syria". Long War Journal. Archived from the original on 28 January 2017. Retrieved 9 June 2018.
49. Joscelyn, Thomas (10 February 2017). "Hay'at Tahrir al Sham leader calls for 'unity' in Syrian insurgency". Long War Journal. Archived from the original on 16 February 2017. Retrieved 11 February 2017.
50. Charles Lister (24 July 2016). "Profiling Jabhat al-Nusra" (PDF). The Brookings Project on U.S. Relations with the Islamic World.
51. بشار اسد: یکی از عوامل آوارگی مردم سوریه تحریم‌های غرب است، بی‌بی سی فارسی
52. "Syria And Iraq Al Qaeda Merger Annulment Announced By Ayman Al Zawahri". Huffingtonpost.com. 10 June 2013. Retrieved 2013-12-08.
53. Ghaith Abdul-Ahad in Shadadi, eastern Syria (10 July 2013). "Syria's al-Nusra Front – ruthless, organised and taking control | World news". London: The Guardian. Retrieved 2013-12-08.
54. Syria rebels in south emerge as West's last hope as moderates crushed elsewhere بایگانی‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۱۴ توسط Wayback Machine Reuters. 30 May 2015
55. «Stratfor: The World's Leading Geopolitical Intelligence Platform». worldview.stratfor.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۳.
56. Rebels 'take control of key north Syria airbase', BBC News
57. فرودگاه استراتژیک سوریه در تصرف شورشیان، دویچه وله فارسی
58. درگیری شدید میان ارتش آزاد سوریه و نیروهای نظامی اسد در فرودگاه تفتناز بایگانی‌شده در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، العربیه فارسی
59. تسخیر یک شهرنفت‌خیز سوریه توسط اسلام‌گرایان، بی‌بی‌سی فارسی
60. بشار اسد: بهار عربی سبب آشوب بوده‌است، بی‌بی‌سی فارسی
61. «بمب‌های بشکه‌ای حلب را در 'وحشت' فرو برده است». BBC News فارسی. ۲۰۱۴-۰۴-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۳.
62. MacFarquhar، Neil (۲۰۱۳-۰۳-۰۱). «Syrian Rebel Leader Deals With Ties to Other Side» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۳.
63. «واکنش جبهه النصره به نشست مخالفان سوریه در ریاض». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۶.
64. «"جبهه‌النصر" برای کشتن و چپاول اموال کردها در سوریه فراخوان داد». آژانس خبری تحلیلی زریان. ۳۰ تیر ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۴ آبان ۱۳۹۵.
65. «اختصاص سهم 17 درصدی بودجه به اقلیم کردستان مشروط است». kurdpress. ۲۰۱۸-۱۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۳.
66. «"جبهه نصرت، شاخه القاعده ‌در سوریه است" – DW – ۱۳۹۱/۱۰/۲۴». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۳.
67. Jabhat al-Nusra: A Strategic Briefing بایگانی‌شده در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine، بنیاد کوئیلیام
68. «جبهه نصرت سوریه: هدف مبارزه، دموکراسی نیست». BBC News فارسی. ۲۰۱۳-۰۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۳.
69. "Jabhat al-Nusra | Australian National Security". Nationalsecurity.gov.au. Archived from the original on 21 September 2014. Retrieved 18 August 2014.
70. "U.S. Places Militant Syrian Rebel Group on List of Terrorist Organizations". The New York Times. 10 December 2012. Retrieved 4 March 2015.
71. "UN blacklists Syria's al-Nusra Front". Al Jazeera. 31 May 2013. Retrieved 2 September 2015.
72. "Turkey lists al-Nusra Front as terrorist organization". Hürriyet Daily News. 3 June 2014. Retrieved 3 September 2015.
73. ‘Liste unique de gels’ بایگانی‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine. République Française, Trésor Direction Générale, Sanctions financières internationales. Published 28 August 2015. Retrieved 3 September 2015. (Click on 'liste consolidée de gel d'avoirs'; then click on 'liste unique':) "Nr. 314: Al-Nusrah Front. [translated:] Designated by the regulation (European Union) nr. 583/2014 of 28 May 2014. Previously, Al-Nusrah was inscribed on the list, between 30 May 2013 and 13 May 2014, in its quality of alias of Al-Qaida in Iraq. Category: terrorism. Rule: Resolution 1989."
74. "Australian Government lists anti-Assad Syrian group as terrorist organisation - ABC News (Australian Broadcasting Corporation)". Australian Broadcasting Corporation. 29 June 2013. Retrieved 15 November 2013.
75. List of Proscribed organisations UK government, 27 March 2015. Retrieved 2 September 2015. Page 6: "The Government laid an Order, in July 2013, which provided that the al-Nusrah Front (ANF) and Jabhat al-Nusrah li-ahl al Sham should be treated as alternative names for the organization which is already proscribed under the name Al Qa'ida."
76. "Britain bans Syria's al-Qaida-linked Nusra Front on terrorism grounds". Fox News Channel. 19 July 2013. Retrieved 15 November 2013.
77. "Public Safety Canada. Currently listed entities". Publicsafety.gc.ca. 20 November 2014. Retrieved 3 September 2015.
78. "Saudi Arabia lists terrorist groups - Xinhua | English.news.cn". Xinhua News Agency. 8 March 2014. Retrieved 18 August 2014.
79. (List of) "Designated individuals and organisations" in New Zealand as "terrorist entities". police.govt.nz, (presumably) 26 November 2014. Retrieved 2 September 2015. See page 135: "associated with Al-Qaeda"; page 151: Al-Nusrah Front, "Listed on 14 May 2014".
80. "UAE to try nine for recruiting militants to fight in Syria: agency". Reuters. 19 May 2014. Archived from the original on 1 اكتبر 2015. Retrieved 18 August 2014. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
81. Dorian Jones (4 June 2014). "Turkey Designates Al-Nusra Front as a Terrorist Organization". Voice of America. Archived from the original on 14 October 2015. Retrieved 18 August 2014.
82. "Russia calls on all states to put Islamic State, Jabhat al-Nusra on terrorist lists". Russian News Agency "TASS". Archived from the original on 29 May 2016. Retrieved 29 December 2014.
83. "Russia seeks UN ban on oil trade with terrorists in Syria". En.alalam.ir. 2 July 2014. Retrieved 18 August 2014.
84. "UN threatens sanctions on anyone trading oil with ISIS terrorists – RT News". Russia: RT. 29 July 2014. Retrieved 18 August 2014.
85. "ヌスラ戦線（現「タハリール・アル・シャーム機構」〈HTS〉） | 国際テロリズム要覧（Web版） | 公安調査庁". www.moj.go.jp.
86. David Blair and Richard Spencer (20 September 2014). "How Qatar is funding the rise of Islamist extremists". Telegraph.co.uk. Retrieved 28 November 2015.
87. How Qatar seized control of the Syrian revolution Financial Times, 17 May 2013
88. "Gulf allies and 'Army of Conquest". Al-Ahram Weekly. 28 May 2015. Archived from the original on 15 April 2019. Retrieved 5 June 2017.
89. "The Enemy Of My Friend Is My Friend: Israel Accepts Billions From The US, But Maintains Ties With Al-Nusra". 2016-08-04. Retrieved 2016-08-10.
90. "Report: Israel treating al-Qaida fighters wounded in Syria civil war". 2015-03-15. Retrieved 2016-08-10.
91. "Ex-Mossad head on Israel medical aid to al-Nusra Front". 2016-05-31. Retrieved 2016-08-10.
92. Curtis, Mark (2021-07-20). "Revealed: The UK has spent £350-million promoting regime change in Syria". Daily Maverick (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-23.
93. آژانس خبری فرات: انگلیس در زمان حملۀ النصره به عفرین به این گروه تروریستی پول داده است (به فارسی)، نوشته‌شده در ۲۵ ژوئیۀ ۲۰۲۱؛ بازدید در ۲۸ ژوئیۀ ۲۰۲۱.

پیوند به بیرون

• First ever broadcast interview with Abu Mohammed al-Joulani
• Combating al-Qaeda in Syria: A Strategy for the Next Administration
• Al Nusrah Front | FDD's Long War Journal
• Sanafi al Nasr | FDD's Long War Journal