رویداد تاریخی منجر به تشکیل مرز بین کره شمالی و جنوبی From Wikipedia, the free encyclopedia
تقسیم شبهجزیره کره به کرهٔ شمالی و کرهٔ جنوبی از پیروزی متفقین و تسلیم ژاپن در جنگ دوم جهانی در سال ۱۹۴۵ و پایان ۳۵ سال استعمار و سلطهٔ امپراتوری ژاپن بر کره نشأت گرفت. در طرحی که قریب به اتفاق کرهایها با آن مخالف بودند، ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی توافق کردند که قیمومت موقت کشور را از محل مدار ۳۸ درجه، برعهده گیرند. هدف از طرح قیمومیت کمک به ایجاد یک دولت موقت کرهای بود که «در موعدی مقرر مستقل و آزاد» شود.[1] اما اگرچه تاریخ برگزاری انتخابات هم مشخص شده بود، اتحاد جماهیر شوروی از همکاری با برنامههای سازمان ملل متحد برای برگزاری انتخابات آزاد و عمومی در دو کره سر باز زد و در نتیجهٔ آن، یک دولت کمونیست تحت حمایت اتحاد جماهیر شوروی بهطور دائم در شمال تأسیس شد و یک دولت طرفدار غرب در جنوب.[2] دو ابرقدرت از رهبران متفاوتی جانبداری کردند. دو دولت مجزا در کشور برقرار شد که هر یک مدعی زمامداری تمام شبهجزیره بودند.
در نتیجهٔ جنگ کره (۱۹۵۳–۱۹۵۰) دو کرهٔ مجزا بر جا ماند که از زمان جنگ سرد تا امروز پابرجاست. کرهٔ شمالی یک دولت کمونیستیست، هرچند آخرین موارد به کار بردن واژهٔ کمونیسم از قانون اساسی این کشور در سال ۲۰۰۹ حذف شد، که اغلب آن را استالینیست و انزواگرا توصیف میکنند. اقتصاد کرهٔ شمالی در ابتدا از رشد قابل توجهی برخوردار بود، اما در دههٔ ۹۰ (بر خلاف همسایهٔ کمونیست خود جمهوری خلق چین) سقوط کرد. کرهٔ جنوبی پس از چند دهه حکومت استبدادی اکنون به یک دولت دموکراتیک لیبرال و کاپیتالیست تبدیل شدهاست.
از دههٔ ۱۹۹۰، با لیبرالتر شدن دولتهای کرهٔ جنوبی و مرگ بنیانگذار کرهٔ شمالی کیم ایل سونگ و جانشینی پسرش کیم جونگ ایل، دو طرف گامهای نمادین کوچکی برای الحاق احتمالی دو کره برداشتهاند.[3] هماکنون این احساس در کرهٔ جنوبی رایج است که حضور نظامی آمریکا مانع از اتحاد دو کره میشود.[4]
در ابتدای سال ۲۰۱۸ (۱۰ دی ۱۳۹۶) دو کره (کرهٔ شمالی - کرهٔ جنوبی) نخستین دور مذاکرات جدی خود را در روستای مرزی بین دو کشور آغاز نمودند. اگر چه دولت ایالات متحده اعلان نمود که این مذاکرات را به رسمیت نمیشناسد، اما دو کره بهطور جدی مذاکرات را آغاز و به آن خوشبین بودهاند. همچنین در تاریخ ۲۷ آوریل ۲۰۱۸ دیدار تاریخی رهبران دو کره برگزار شد. رهبر کرهٔ شمالی و رئیسجمهوری کرهٔ جنوبی در منطقهٔ غیرنظامی شده بین دو کره دیدار کردند و نشست صبحگاهی آنها به پایان رسید.
با پایان جنگ روسیه و ژاپن در سال ۱۹۰۵ و طبق پیمان ۱۹۰۵ ژاپن و کره، کره تحتالحمایهٔ ژاپن، پیمان ۱۹۰۷ ژاپن و کره از اداره امور داخلی محروم شد و پیمان ۱۹۱۰ ژاپن و کره به این کشور ضمیمه شد.
در نوامبر ۱۹۴۳، فرانکلین روزولت، وینستون چرچیل و چیانگ کایشک در کنفرانس قاهره با یکدیگر دیدار کرده تا در مورد سرنوشت کشورهای مستعمره ژاپن تصمیم بگیرند. نتیجه این بود که تمام کشورهایی که ژاپن به زور مستعمرهٔ خود ساخته بود باید از سلطهٔ ژاپن خارج شوند. در بیانیهای که پس از این کنفرانس منتشر شد برای نخستین بار به نام کره اشاره شد. سران قدرتمند اظهار کردند «اسارت مردم کره از نظر ما دور نشده و ما مصمم هستیم تا در زمانی مقرر کره به کشوری آزاد و مستقل تبدیل شود.»
عبارت «در زمان مقرر»، به مذاق کرهایهای ملیگرا که خواستار استقلال فوری کره بودند خوش نیامد. احتمالاً روزولت به رهبر شوروی، جوزف استالین، گفته بود که سه یا چهار سال تا استقلال کامل کره زمان لازم است. استالین زمان کوتاهتری را مطلوب میدانست. به هر حال، پس از پیروزی قریبالوقوع متفقین بر ژاپن بحث دربارهٔ کره بار دیگر از سر گرفتهشد.
در ماه اوت ۱۹۴۵ که نغمههایی از پایان جنگ شنیده میشد، همچنان اجماعی دربارهٔ سرنوشت کره در میان متفقین وجود نداشت. بسیاری از کرهایها برنامههای خود را برای آیندهٔ کره داشتند، که البته اشغال مجدد کره به دست نیروهای خارجی جزء این برنامهها نبود. پس از بمباران اتمی هیروشیما در ۶ اوت ۱۹۴۵، ارتش شوروی با توافقی که در در کنفرانس پوتسدام میان ژوزف استالین و هری ترومن شکل گرفته بود، به منچوری حمله کرد.
رهبران آمریکا نگران بودند که تمام شبهجزیره به اشغال نیروهای شوروی درآید و از اشغال احتمالی ژاپن در پی آن بیم داشتند. نیروهای شوروی زودتر از آمریکاییها به کره رسیدند اما طبق توافق خود تنها بخش شمالی کشور را اشغال کردند و پشت مدار ۳۸ درجه متوقف شدند.
در تاریخ دهم اوت ۱۹۴۵، دو افسر جوان آمریکایی، دین راسک و چارلز بونستیل، مأمور شدند تا محدودهٔ اشغال آمریکا را مشخص کنند. آنها که باید در اسرع وقت این کار را به انجام میرساندند و آمادگی قبلی نیز نداشتند یک نقشهٔ نشنال جئوگرافیک را باز کردند و مدار ۳۸ درجه را روی آن معلوم کردند. علت انتخاب آنها این بود که این مدار تقریباً کشور را به دو نیمهٔ مساوی تقسیم میکرد و پایتخت، سئول، را هم در قلمروی آمریکا قرار میداد. آنها نمیدانستند که چهل سال پیش از آن روسیه و ژاپن برای تقسیم کره میان خودشان همین خط را انتخاب کرده بودند. راسک بعدتر گفت که اگر از این موضوع آگاه بود به احتمال زیادی مرز دیگری را انتخاب میکرد. با این حال، این تصمیم عجولانه به دولت پس از جنگ ژاپن ابلاغ شد.
ژنرال آبه نوبویوکی، آخرین ژنرال و فرماندار کل کره، از ابتدای اوت ۱۹۴۵ با چند تن از کرهایهای بانفوذ در ارتباط بود تا مقدمات انتقال قدرت را آماده کند. در ۱۵ اوت ۱۹۴۵، یوه وون هیونگ، یک سیاستمدار معتدل دست چپی، پذیرفت که مسئولیت را برعهده بگیرد. وظیفهٔ او تشکیل یک کشور جدید بود و تلاش فراوانی هم کرد تا ساختارهای دولتی لازم را ایجاد کند. در ۶ سپتامبر ۱۹۴۵ کنگرهٔ نمایندگان در سئول تشکیل جلسه داد. پایهٔ یک دولت مدرن کرهای تنها سه هفته پس از تسلیم ژاپن گذاشته شد. بیشتر اعضای دولت دست چپی بودند. بسیاری از کسانی که در زمان سلطهٔ ژاپن با قدرت بیگانه مبارزه میکردند، با دیدگاههای کمونیسم در مورد امپریالیسم و استعمارگرایی همسو بودند.
در ۷ سپتامبر ۱۹۴۵، ژنرال مکآرتور اعلام کرد که سپهبد جان آرو هاج ادارهٔ امور کره را برعهده خواهد داشت. روز بعد هاج و نیروهایش در بندر اینچئون پیاده شدند. دولت موقت کره یک هیئت نمایندگی را به همراه سه مترجم فرستاد اما هاج حاضر به دیدار با آنان نشد. به این ترتیب آمریکاییها جمهوری مردم کره یا دولت موقت کره را به رسمیت نشناختند. آنها سینگمان ری، یک کرهای ضدکمونیسم را که پس از دههها تبعید در آمریکا به کره بازگشته بود گزینهٔ مناسبی برای ادارهٔ کشور میدانستند چون دوست آمریکاییها محسوب میشد. دولت کرهٔ جنوبی، تحت نظارت ری، چند عملیات نظامی علیه شورشیان دست چپی که با دولت درگیر نبرد مسلحانه شده بودند انجام داد. در چند سال بعد بین ۳۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در جریان جنگ علیه شورشیان چپگرا کشته شدند.
در اوت ۱۹۴۸، سینگمان ری اولین رئیسجمهور کرهٔ جنوبی شد و نیروهای آمریکایی شبهجزیره را ترک کردند.
در طول ماه اوت کرهایها شاخههای بسیج مردمی را برای کمیتهٔ مقدمات استقلال کره (CPKI، 조선건국준비위원회) را سازماندهی کردند. ارتش شوروی اجازهٔ ادامهٔ فعالیت این کمیتهها را میداد چون روابط دوستانهای با شوروی داشتند، اما در تلاش بود که این کمیتههای مستقل را متمرکز کند. بعدتر دامنهٔ این کمیتههای موقت به سراسر کشور کشیده شد و کمونیستها در پستهای کلیدی قرار داده شدند. در ماه مارس ۱۹۴۶، اصلاحات ارضی آغاز شد و طی آن زمینهای ژاپنیها و ملاکان همپیمان آنان تقسیم و به کشاورزان فقیر داده شد. کمپین عظیم سازماندهی بسیاری از شهروندان و کشاورزان تنگدست در کمیتههای مردمی در سراسر کشور سلطهٔ طبقهٔ زمینداران قدیمی را شکست. زمینداران تنها مجاز بودند همان قدر زمین داشته باند که شهروندان فقیری که زمانی زمینهای آنها را اجاره میکردند، تا برابری بیشتری در توزیع زمین به دست بیاید. اصلاحات ارضی در کرهٔ شمالی نسبت به چین یا ویتنام با خشونت کمتری ممکن شد. منابع رسمی آمریکا نوشتند «رهبران سابق روستاها به عنوان یک نیروی سیاسی، از هر لحاظ بدون جنگ و خونریزی از صحنه کنار رفتند، اما مراقبت فوقالعادهای انجام میشد که از بازگشت آنها به قدرت جلوگیری شود.» طرح اصلاحات ارضی در میان کشاورزان محبوبیت بسیار داشت اما سبب شد بسیاری از زمینداران و مباشران سابق به جنوب بگریزند، برخی از آنها پستهایی در دولت جدید کره جنوبی به دست آوردند. به نقل از دولت نظامی آمریکا، ۶۰۰٬۰۰۰ نفر از کره شمالی به کره جنوبی پناهنده شدند.
صنایع مهم ملی شدند. شرایط اقتصادی در شمال تقریباً به همان دشواری جنوب بود، چرا که ژاپنیها کشاورزی را در جنوب و صنایع سنگین را در شمال متمرکز کرده بودند.
در فوریهٔ ۱۹۴۶ یک دولت موقت به نام کمیتهٔ موقت مردم کرهٔ شمالی به رهبری کیم ایل سونگ تأسیس شد. کیم ایل سونگ در آخرین سالهای جنگ، زیر نظر نیروهای نظامی شوروی، در منچوری آموزش دیده بود. درگیری و کشمکشها بر سر قدرت در سطوح بالای دولت در پیونگیانگ بالا گرفته بود و افراد مختلف برای تصاحب پست در قدرت در دولت جدید چنگ و دندان نشان میدادند. در سطح محلی، کمیتههای مردمی آشکارا به زمینداران و مباشران حمله میکردند و زمینها و اموالشان را مصادره میکردند. بسیاری از این افراد ناپدید شدند یا ترور شدند. در همین استانها و با همکاری با کمیتههای مردمی بود که رهبر آیندهٔ کره، کیم ایل سونگ توانست نظامی با حمایت مردم به وجود آورد که او را از رقبای سیاسیاش در پیونگیانگ پیش انداخت و به قدرت رساند. نیروهای شوروی در سال ۱۹۴۸ کرهٔ شمالی را ترک کردند. [نیازمند منبع]
با بیشتر شدن بیاعتمادی میان دو همپیمان سابق، آمریکا و شوروی، هیچ توافقی دربارهٔ شیوهٔ آشتی دادن دو دولت موقتی رقیب صورت نگرفت. آمریکا مسئله را در پاییز ۱۹۴۷ در سازمان ملل مطرح کرد. اتحاد جماهیر شوروی با دخالت سازمان ملل مخالفت کرد.
سازمان ملل در نوامبر ۱۹۴۷ قطعنامهای منتشر کرد که باید انتخابات آزاد برگزار شود و نیروهای خارجی کشور را ترک کنند و کمیسیونی برای کره در سازمان ملل تشکیل شود. شوروی اگر چه حق وتو داشت رأیگیری را بایکوت کرد و قطعنامه را لازمالاجرا ندانست. در آوریل ۱۹۴۸، کنفرانسی با حضور سازمانهایی از کرهٔ شمالی و جنوبی در پیونگیانگ برگزار شد.
در ماه مه همان سال یک انتخابات سراسری در کرهٔ جنوبی برگزار شد. سینگمان ری، علیرغم این که احزاب چپ انتخابات را تحریم کرده بودند، انتخاب شد. در ۱۵ اوت «جمهوری کره» بهطور رسمی قدرت را از ارتش آمریکا تحویل گرفت. در شمال «جمهوری دموکراتیک مردم کره» در نهم سپتامبر با نخستوزیری کیم ایل سونگ اعلام وجود کرد.
تقسیم کره، پس از بیش از یک هزاره اتحاد، به نظر هر دو رژیم غیرقابلقبول و موقتی میآمد. از سال ۱۹۴۸ تا آغاز جنگ کره در ۲۵ ژوئن ۱۹۵۰، نیروهای مسلح هر دو طرف در مجموعهای از درگیریهای خونین در مرز دو کشور شرکت جستند. در سال ۱۹۵۰، این درگیریها با حملهٔ کرهٔ شمالی به کرهٔ جنوبی بهطور چشمگیری تشدید شد و در نهایت به جنگ کره انجامید. سه سال بعد دو کره با امضای آتشبس[5] به خصومتها پایان دادند و تقسیم کره دائمی شد. دو طرف توافق کردند که یک محدودهٔ حائل ۴ کیلومتری در میان دو کشور به وجود بیاید که هیچیک از دو کشور به آن وارد نشوند. این منطقه را منطقهٔ غیرنظامی یا دیامزد (DMZ) مینامند.
همانطور که در متن آتشبس جنگ کره قید شدهبود، کنفرانسی در ژنو در سال ۱۹۵۴ برای طرح مسئلهٔ کره تشکیل شد. با وجود تلاش بسیاری از کشورهایی که در کنفرانس حاضر بودند، این کنفرانس بدون صدور قطعنامهای برای اتحاد کره پایان گرفت.
به موجب این آتشبس، یک «کمیسیون نظارت از کشورهای بیطرف» (NNSC) تشکیل شد که وظیفهٔ آن نظارت بر اجرای مفاد مورد توافق دو طرف در آتشبس بود. از سال ۱۹۵۳، افرادی از نیروهای مسلح سوئیس و سوئد[6] اعضای این کمیسیون نظارت هستند که در نزدیکی منطقهٔ غیرنظامی دیامزد مستقر است.
پس از تقسیم کره، دو کشور بارها، و بیشتر کره شمالی، در سرتاسر طول مرز، به یکدیگر حمله و به خاک هم تجاوز کردند، البته دولت کره شمالی هرگز مسئولیت مستقیم این رخدادها را نپذیرفت. در فاصلهٔ سالهای ۱۹۵۴ تا ۱۹۹۲، در مجموع ۳۶۹۳ مأمور مسلح کره شمالی به خاک کره جنوبی نفوذ کردند، که ۲۰٪ این تعداد بین سالهای ۱۹۶۷ و ۱۹۶۸ بودهاست. بر اساس گزارش روزنامهٔ هرالد کره در تاریخ ۵ ژانویهٔ ۲۰۱۱، از ماه ژوئیهٔ ۱۹۵۳ کره شمالی ۲۲۱ بار از مفاد آتشبس تخطی کردهاست. از این تعداد ۲۶ مورد حملهٔ نظامی بودهاست.[7]برخی از این رخدادها عبارتند از:
بین سالهای ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۹، مجموعهای از حوادث در مرز زمینی دو کشور و در منطقهٔ دیامزد رخ داد. حوادث پس از سال ۱۹۶۹ به این شرح است:
.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.