تاریخچه روشنفکری
From Wikipedia, the free encyclopedia
تاریخچه روشنفکری (به انگلیسی: Intellectual history) همچنین «تاریخچه ایدهها») مطالعه تاریخ اندیشه بشر و روشنفکران است یعنی افرادی که مفهومسازی و بحث میکنند، در مورد آن مینویسند و به ایدهها اهمیت میدهند. پیشفرض پژوهشی تاریخچه روشنفکری آنست که ایدهها جدا از اندیشمندانی رشد نمیکنند که آن ایدهها را مفهومسازی و به کار میگیرند؛ بنابراین مورخ روشنفکری، اندیشهها را در دو زمینه مطالعه میکند:
- به عنوان گزارههای انتزاعی برای کاربرد انتقادی؛
- از نظر فرهنگ، زندگی و تاریخ مشخص.[1]
بهعنوان حوزهای برای پژوهش روشنفکری، تاریخ ایدهها «(به آلمانی: Kulturgeschichte)» (تاریخ فرهنگی) و «(به آلمانی: Geistesgeschichte)» (تاریخ فکری) از رشتههای اروپایی شکل گرفت که مورخان ممکن است از آن تاریخچه روشنفکری جهانی را مراد کنند که بیانگر همسانیها و روابط متقابل تاریخ تفکر انتقادی در هر جامعه است.[2][3] به همین ترتیب، تاریخ خواندن، و تاریخ کتاب، در مورد جنبههای مادی تولید کتاب (طراحی، ساخت، توزیع) از تاریخ ایدهها شکل گرفتهاست.
دغدغه روشنفکران تاریخچه روشنفکری، مطالعه انتقادی اندیشههای بیان شده در متون تولیدی توسط روشنفکران است. تفاوت جالب تاریخچه روشنفکری با سایر اشکال تاریخ فرهنگی که به بررسی اشکال دیداری و غیرکلامی شواهد میپردازند، در تولید دانش، مفهوم «روشنفکر» بهعنوان شهروند سیاسی جامعه عمومی از سده نوزدهم برمیگردد و مرد یا زنی را مشخص میکند که بهطور حرفهای با تفکر انتقادی که قابل اجرا است درگیر است. بهبود جامعه با این وجود، هر کسی که افکار خود را بر روی کاغذ بررسی کند، میتواند موضوع تاریخ فکری باشد. به عنوان مثال، «پنیر و کرمها» (۱۹۷۶)، کارلو گینتسبورگ در مورد آسیابان ایتالیایی سده شانزدهم منوکیو (۱۵۳۲–۱۵۹۹) و کیهانشناسی، در ژانر تاریخ فکری (و همچنین تاریخ فرهنگی، تاریخ ذهنیتها و خرد تاریخ) قرار میگیرد.[4]