ایوان کرخه
اثر ثبتشده در فهرست آثار ملی ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
ایوان کرخه آثار شهری از دوره ساسانیان است و در زمان شاپور دوم ساسانی (۳۷۹–۳۰۹)ساخته شدهاست. این بنا در ۲۰ کیلومتری شمال غربی شوش[1]، در غرب رود کرخه در جاده دهلران قرار دارد و کاملترین و بزرگترین شهر مدفون شده ساسانی است.[نیازمند منبع]
شهر باستانی ایوان کرخه | |
---|---|
![]() نمایی از ایوان کرخه | |
نام | شهر باستانی ایوان کرخه |
کشور | ایران |
استان | خوزستان |
شهرستان | شوش |
اطلاعات اثر | |
نامهای دیگر | کوت گاپون |
کاربری | شهر |
دیرینگی | بیش از ۱۶ قرن |
دورهٔ ساخت اثر | ساسانیان |
بانی اثر | شاپور دوم |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۴۷ |
تاریخ ثبت ملی | ۱۳۱۰ |
روی نقشه ایران
۳۲٫۳۹۵۱°شمالی ۴۸٫۲۳۰۴°شرقی / 32.3951; 48.2304 |
در حال حاضر فقط بخش اندکی از بنا باقیماندهاست. به موازات دیوار، بنای بلند ۵۵ متری وجود دارد که در آن سه اتاق قابل تمیز هستند: در مرکز، یک سرسرای مربع به ضلع ۷متر که در شمال و جنوب با دو سرسرای مستطیل (۹متر*۱۷متر) همجوار است. در روی دیوار شرقی، تنها دیوار حفاظت شده تا امروز حرکت قوسهای عرضی به عرض ۶۰/۱ متر با فاصله ۷۲/۱ تا ۵۸/۱ متر مشهود است. در فاصله بین قوسها، دیوار دارای پنجرههای باریکی است که پایه آنها اندکی بالاتر از پاکار قوسها است. ساختمان به وسیلهٔ آجر به اضلاع ۲۸ تا ۳۲ سانتیمتر با ملات گچ ساخته شدهاست.
باستانشناس، سید محمدتقی مصطفوی در سال نهم شماره هفتم و هشتم مجلهٔ آموزش و پرورش تحت عنوان (ایوان کرخه) این گونه میگوید:
«در سمت مشرق محوطه کاخ به فاصله تقریباً سیصد متری گوشه جنوب شرقی آن ساختمان طویل آجری موجود بوده که امروز نصف بیشتر آن از بین رفته و نیمه کمتر آن سرپا ماندهاست. از روی نیمه باقیمانده این کاخ ویران چنین دستگیر میشود که ساختمان بطول ۴۶ متر و پهنای ۵۰/۱۴ متر بر فراز باروی شرقی این محوطه وجود داشته و با در نظر گرفتن طاق هلالی آجری و سایر مشخصات بنا معلوم میگردد که تالار با شکوهی را تشکیل میدادهاست که از درون آن میتوانستهاند جریان آب کرخه و جلگه پهناور خوزستان را تا چندین فرسخ بنگرند. در نقشهای که از این بنا تهیه گردید قسمتهای موجود بوسیله خطوط کامل و قسمتهای از بین رفته و روزنه با خطوط بریده نشان داده شدهاست و بطوریکه ملاحظه میگردد تالار این کاخ در وسط رو به هر جانب یک درب داشته و در طول تالار نیز از هر جانب ۸ روزنه درون آنرا روشن میکردهاست.»