اینترنت در ایران
تکنولوژی اینترنت در ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
از آنجا که از دید طراحان پروتکل دروازهای مرزی اینترنت مجموعهای از سامانههای خودگردان است،[1] اینترنت در ایران را از نظر فنی میتوان مجموعه سامانههای خودگردان ایرانی و با مدیریت ایرانی تعریف کرد.[2] اما این عبارت در این مقاله به تمام جنبههای مرتبط به ایجاد، توسعه و استفاده از شبکههای رایانهای تحت مجموعه پروتکل اینترنت در ایران که آن را از اینترنت به معنای عام مشخص و متمایز میکند و شامل امور فنی، ساختارهای حقوقی و اداری، دسترسی، خدمات، کاربری و نیز آثار و چالشهای ناشی از آن میشود نیز اطلاق میگردد. تجربه کاربری کاربران اینترنت در ایران و وبگاههایی که در ایران پربازدیدتر هستند به صورت متقابل به ساختار و ماهیت اینترنت ایران شکل داده و از آن تأثیر میپذیرند.
اینترنت در ایران در سطح جامعه اکثراً محدود به وبگردی و ارتباطات راهدور و در دانشگاهها تحقیقات علمی است و تجارت الکترونیک به علت نبود زیرساختها و قوانین لازم در سطح محدودی ارائه میگردد. اما تحقیقات جدید نشان میدهد که تجارت الکترونیکی و وبگاههای تجاری ایران در سطح منطقه پربازدیدتر از کشورهای همسایه هستند.[2] برای کارهای دیگری مثل رزرو اینترنتی هتلها، بلیتهای چارتری و تورها، خانه معلم برای فرهنگیان، بلیت قطارهای نوروزی، بلیت هواپیماها و کشتیها، ثبت نام اینترنتی و استفاده از ایمیل نیز از اینترنت استفاده میشود.
در سال ۱۹۹۳ (معادل ۱۳۷۲ هجری خورشیدی)، ایران به اینترنت متصل شد.[3] از آن زمان، تعداد کاربران اینترنت در ایران روند فزایندهای داشتهاست. اما بر اساس آمار ۲۰۱۸، ایران به لحاظ سرعت اینترنت در دسترسی برای کاربران خانگی، در بین ۲۰۷ کشور در جایگاه ۱۱۸ قرار داشت.[4] طبق آمار اسپیدتست در سال ۲۰۱۹ سرعت اینترنت موبایل ایران در رده ۵۶ و سرعت اینترنت ثابت ایران در رده ۱۳۰ جهان قرار دارد.[5]
اینترنت در ایران از فیلترینگ اعمالشده توسط نهادهای دولتی و هم از فیلترینگ معکوس اعمالشده توسط شرکتهای وابسته به کشورهایی که ایران را تحریم کردهاند، دارای تغییراتی است. در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ اینترنت ایران تا چندین روز بهطور کامل مسدود شد و در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ اختلال و فیلترینگهای شدیدی بر روی آن اعمال شد.