الکساندر یکم، امپراتور روسیه
دهمین امپراتور روسیه (۱۸۰۱–۱۸۲۵) / From Wikipedia, the free encyclopedia
الکساندر یکم تزار روسیه بود که از سال ۱۸۰۱ تا ۱۸۲۵ میلادی به قدرت رسید و یکی از شخصیتهای برجسته تاریخ روسیه به شمار میرود. او پس از ترور پدرش، پاول یکم، به قدرت رسید و در دوره زمامداری خود با چالشهای متعددی مواجه شد. الکساندر یکم به عنوان فردی با دیدگاههای متضاد شناخته میشد؛ از یک سو، او به اصلاحات لیبرالی علاقهمند بود و از سوی دیگر، به سیاستهای محافظهکارانه و ارتجاعی تمایل داشت.
الکساندر یکم، امپراتور روسیه | |||||
---|---|---|---|---|---|
سلطنت | ۲۴ مارس ۱۸۰۱–۱ دسامبر ۱۸۲۵ | ||||
۱۵ سپتامبر ۱۸۰۱ | |||||
پیشین | پاول یکم | ||||
جانشین | نیکلای یکم | ||||
زاده | ۱۶ دسامبر ۱۸۸۸ سن پترزبورگ، امپراتوری روسیه | ||||
درگذشته | الگو:مرگ و سن۱۹۳۴ تاگانروگ، امپراتوری روسیه | ||||
آرامگاه | کلیسای جامع پتر و پل | ||||
| |||||
خاندان | رومانوف | ||||
پدر | پاول یکم | ||||
مادر | ماریا فئودورفنا | ||||
امضاء |
یکی از برجستهترین اقدامات الکساندر یکم، مقابله با تهاجم ناپلئون بناپارت به روسیه در سال ۱۸۱۲ بود. او با هدایت نیروی نظامی روسیه موفق شد ارتش ناپلئون را در جنگهای مختلف از جمله نبرد بورودینو و سرانجام در نبرد تاریخی عقبنشینی ناپلئون از مسکو شکست دهد. این پیروزی باعث افزایش نفوذ الکساندر در سطح بینالمللی و تقویت موقعیت روسیه در اروپا شد.
پس از شکست ناپلئون، الکساندر یکم نقش کلیدی در تشکیل اتحادیه مقدس، که شامل روسیه، اتریش، و پروس بود، ایفا کرد. این اتحادیه با هدف حفظ نظم و تعادل قدرت در اروپا و مقابله با جنبشهای انقلابی و ملیگرایانه شکل گرفت. الکساندر یکم به دلیل تلاشهایش برای ایجاد صلح و همکاری بینالمللی، به عنوان «الکساندر متحد» شناخته شد.
با این حال، دوران حکومت او نیز با چالشهای داخلی همراه بود. تلاشهای او برای اجرای اصلاحات اقتصادی و اجتماعی با مقاومت نخبگان و ارتجاعیون روبرو شد و در نهایت به شکست انجامید. او همچنین با نارضایتیهای اجتماعی و شورشهای مختلف در داخل کشور مواجه شد که نشاندهنده مشکلات و ناهنجاریهای ساختاری جامعه روسیه در آن زمان بود.
الکساندر یکم در سال ۱۸۲۵ در شرایطی مبهم درگذشت. برخی شایعات حاکی از آن است که او از قدرت کنارهگیری کرده و به زندگی زاهدانهای روی آورده بود. با مرگ او، دوران جدیدی برای روسیه آغاز شد که به واسطه آن اصلاحات و تغییرات بیشتری در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور به وجود آمد. .
الکساندر اول (۱۶ دسامبر ۱۸۸۸–۹ اکتبر ۱۹۳۴)، به عنوان الکساندر متحد نیز شناخته میشود، پادشاه صربها، کرواتها و اسلوونیها از ۱۶ اوت ۱۹۲۱ تا ۳ اکتبر ۱۹۲۹ و پادشاه یوگسلاوی از ۳ اکتبر ۱۹۲۹ تا زمان ترورش در سال ۱۹۳۴ بود. ۱۳ سال سلطنت او، طولانیترین سلطنت در میان سه پادشاه پادشاهی یوگسلاوی است. الکساندر در Cetinje، مونتهنگرو به دنیا آمد، و دومین پسر پیتر و زورکا کاراجورجویچ بود. سلسله کاراجورجویچ ۳۰ سال قبل از قدرت در صربستان کنار گذاشته شدهبود و الکساندر زندگی اولیه خود را در تبعید همراه با پدرش در مونتهنگرو و سپس در سوئیس گذراند. پس از آن به روسیه نقل مکان کرد و در سپاه امپراتوری پیج ثبتنام کرد. پس از یک کودتا و قتل پادشاه الکساندر اول اوبرنوویچ در سال ۱۹۰۳، پدرش پادشاه صربستان شد. در سال ۱۹۰۹، برادر بزرگ الکساندر، جورج، از ادعای خود برای تاج و تخت انصراف داد و الکساندر را وارث آشکار کرد. الکساندر در طول جنگهای بالکان خود را به عنوان یک فرمانده متمایز کرد و ارتش صربستان را به پیروزی بر عثمانیها و بلغارها رساند. در سال ۱۹۱۴، او شاهزاده نایب السلطنه صربستان شد. در طول جنگ جهانی اول، او فرماندهی اسمی ارتش سلطنتی صربستان را بر عهده داشت. در سال ۱۹۱۸، الکساندر بر اتحاد صربستان و استانهای اتریش سابق بوسنی، کرواسی و اسلوونی به پادشاهی صربها، کرواتها و اسلوونیاییها نظارت کرد. او پس از مرگ پدرش در سال ۱۹۲۱ به تاج و تخت نشست. دوره طولانی بحران سیاسی به دنبال داشت که با ترور رهبر کروات استیپان رادیچ به اوج خود رسید. در پاسخ، الکساندر قانون اساسی ویدوودان را در سال ۱۹۲۹ لغو کرد، پارلمان را لغو کرد، نام کشور را به پادشاهی یوگسلاوی تغییر داد و یک دیکتاتوری سلطنتی برقرار کرد. قانون اساسی ۱۹۳۱ حکومت شخصی الکساندر را رسمیت بخشید و وضعیت یوگسلاوی را به عنوان یک کشور واحد تأیید کرد و جمعیت غیر صرب را تشدید کرد. تنشهای سیاسی و اقتصادی با شیوع رکود بزرگ، که کشور عمدتاً روستایی را ویران کرد، تشدید شد. الکساندر در امور خارجی از پیمان بالکان با یونان، رومانی و ترکیه حمایت کرد و در پی بهبود روابط با بلغارستان بود. در سال ۱۹۳۴، الکساندر سفری دولتی به فرانسه را آغاز کرد تا از آنتنت کوچک در برابر بدخواهی مجارستانی و طرحهای امپریالیستی ایتالیا حمایت کند. در طی توقفی در مارسی، وی توسط ولادو چرنوزمسکی، یکی از اعضای سازمان انقلابی مقدونیه داخلی طرفدار بلغارستان، که از اوستاشه کروات به رهبری آنته پاولیچ کمک دریافت کرد، ترور شد. لوئی بارتو وزیر خارجه فرانسه نیز در این حمله جان باخت. الکساندر توسط پسر یازده ساله اش، پیتر دوم، در زمان نائبنشینی پسر عموی اولش شاهزاده پل، جانشین او شد.