![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Orion_constellation_map.svg/langfa-640px-Orion_constellation_map.svg.png&w=640&q=50)
ابطالجوزا
ستارهای در صورت فلکی شکارچی / From Wikipedia, the free encyclopedia
اِبطالجوزا یا شَبانشانه[1] (در پارسی میانه: بَشْن[2]) (به انگلیسی: Betelgeuse) یا آلفای شکارچی ( Orionis به اختصار alpha Ori یا Ori) نخستین ستارهٔ پرنور صورت فلکی شکارچی و بهطور میانگین دهمین ستارهٔ درخشان آسمان شب است.[3]
اطلاعات اجمالی اطلاعات رصدی مبدأ J2000.0 اعتدال J2000.0, صورت فلکی ...
ابطالجوزا واقع در صورت فلکی شکارچی (دایرهٔ سرخ) | |
اطلاعات رصدی مبدأ J2000.0 اعتدال J2000.0 | |
---|---|
صورت فلکی | شکارچی |
آوا | /ˈbɛtəldʒuːz, ˈbiːtəl-, -dʒuːs/[4][5] |
بُعد | 05h 55m 10.30536s[6] |
میل | 25.4304″ 24′ +07°[6] |
مشخصات | |
مرحلهٔ تکامل | ابرغول سرخ |
نوع طیف | M1–M2 Ia–ab[7] |
قدر ظاهری (V) | +0.50[8](0.0–1.6[9]) |
قدر ظاهری (J) | −3.00[10] |
قدر ظاهری (K) | −4.05[10] |
شاخص رنگ U−B | +2.06[8] |
شاخص رنگ B−V | +1.85[8] |
نوع متغیر | SRc[11] |
اخترسنجی | |
سرعت شعاعی (Rv) | ۲۱٫۹۱[12] ک.م./ث |
حرکت خاص (μ) | بعد: ۷۰۰۱۲۶۴۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۲۶٫۴۲±۰٫۲۵[13] mas/yr میل: ۷۰۰۰۹۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۹٫۶۰±۰٫۱۲[13] mas/yr |
اختلافمنظر (π) | ۴٫۵۱ ± ۰٫۸۰[13] mas |
فاصله | حدود ۷۰۰ سال نوری (حدود ۲۲۰ پارسک) |
قدر مطلق (MV) | −۵٫۸۵[14] |
جزئیات | |
جرم | ۷۰۰۱۱۱۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۱۱٫۶+۵٫۰ −۳٫۹[15] M☉ |
شعاع | ۷۰۰۲۸۸۷۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۸۸۷±۲۰۳,[16] ۷۰۰۲۹۵۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۹۵۵±۲۱۷[15] R☉ |
درخشندگی | ۷۰۰۴۹۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۹۰,۰۰۰ – ۷۰۰۵۱۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۱۵۰,۰۰۰[17] L☉ |
گرانش سطحی (log g) | −۰٫۵[18] cgs |
درجه حرارت | ۷۰۰۳۳۵۹۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۳,۵۹۰[15] کلوین |
فلزینگی [Fe/H] | ۰٫۰۵[19] dex |
چرخش | ۷۰۰۱۳۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۳۶±۸[20] years |
سرعت چرخش (v sin i) | ۷۰۰۰۵۴۷۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۵٫۴۷±۰٫۲۵[20] ک.م./ث |
سن | ۸٫۰–۸٫۵[16] میلیون سال |
نامگذاریهای دیگر | |
Betelgeuse, α Ori, 58 Ori, HR 2061, BD+7°1055, HD 39801, FK5 224, HIP 27989, SAO 113271, GC 7451, CCDM J05552+0724AP, AAVSO ۰۵۴۹+۰۷ | |
ارجاعات پایگاههای داده | |
سیمباد | اطلاعات |
بستن
این ستاره، یک اَبَرغول سرخ متغیر با دورهای چندصد روزه است. ابطالجوزا ستارهٔ غولپیکری است که قطر آن در حدود یک میلیارد و شش صد میلیون کیلومتر است، یعنی تقریباً بیش از هزار و صد برابر قطر خورشید که یک میلیون و سیصد هزار کیلومتر است.[21]
واژهٔ ابطالجوزا عربی است و معنی واژگانی آن «کتف میانی» یا همان «میانشانه» است.
مجموعهای از پنج ستاره که بالاتر از شبانشانه قرار دارند، «ستارگان گرز» هستند که نمایانگر گرزی در دست راست شکارچیاند. قدر ظاهری این پنج ستاره کمتر از شبانشانه است.[22]