آرابینوز

آرابینوز (به انگلیسی: Arabinose) یک آلدوپنتوز است یعنی یک مونوساکارید پنج کربنی که در فرم خطی آن، یک گروه عاملی کربونیل در یک انتها دیده می‌شود. به دلایل متابولیکی و تکاملی، تقریباً همیشه فرم D-مونوساکارید فراوان‌تر و معمول‌تر از L-مونوساکاریدها است. برای مثال در مورد گلوکز یا گالاکتوز یا گلیسرآلدهید و... همیشه فرم D- گلوکوز و... فراوان‌تر و معمول‌تر هستند. ولی این موضوع در مورد آرابینوز صدق نمی‌کند و فرم L-آرابینوز معمول‌تر و فراوان‌تر از D-آرابینوز است. اپران L-آرابینوز نیز یکی از اپران‌های بسیار مهم در زیست‌فناوری و زیست مهندسی به شمار می‌رود.

آرابینوز
نام‌گذاری آیوپاک Arabinose
دیگر نام‌ها Pectinose
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	147-81-9 Y, 10323-20-3 (D) Y, 5328-37-0 (L) Y
پاب‌کم	5460291
کم‌اسپایدر	59687 Y
EC-number	205-699-8
ChEBI	CHEBI:46983 Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1 Image 2
SMILES O=C[C@@H](O)[C@H](O)[C@H](O)CO C([C@H]([C@H]([C@@H](C=O)O)O)O)O
InChI InChI=1S/C5H10O5/c6-1-3(8)5(10)4(9)2-7/h1,3-5,7-10H,2H2/t3-,4-,5+/m1/s1 Y Key: PYMYPHUHKUWMLA-WDCZJNDASA-N Y InChI=1/C5H10O5/c6-1-3(8)5(10)4(9)2-7/h1,3-5,7-10H,2H2/t3-,4-,5+/m1/s1 Key: PYMYPHUHKUWMLA-WDCZJNDABW
خصوصیات[1]
فرمول مولکولی	C5H10O5
جرم مولی	۱۵۰٫۱۳ g mol−1
شکل ظاهری	Colorless crystals as prisms or needles
چگالی	1.585 g/cm3 (20 ºC)
انحلال‌پذیری در آب	Soluble
خطرات
لوزی آتش	1 1 0
ترکیبات مرتبط
مرتبط با aldopentoses	ریبوز گزیلوز لیگزوز
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

ساختار آرابینوز

آرابینوز یک آلدوپنتوز است به این معنی که یک قند پنج کربنی دارای یک گروه آلدهید می‌باشد. در فرم خطی آرابینوز، به جز گروه هیدروکسیل روی کربن شماره ۲، گروه‌های هیدروکسیل سایر کربن‌های آرابینوز در یک سمت هستند. بر این اساس آرابینوز به عنوان اپیمر C2 ریبوز و اپیمر C3 لیگزوز در نظر گرفته می‌شود.

در بحث فرم‌های حلقوی نیز آرابینوز هم مثل سایر مونوساکاریدها دارای ۴ ایزومر حلقوی می‌باشد. دو مورد از ان‌ها آرابینوفورانوز (آلفا و بتا) و دو مورد آرابینوپیرانوز (آلفا و بتا) می‌باشند که در شکل زیر تصویر آن‌ها را می‌بینید.^[2]

D-Arabinose
α-D-Arabinofuranose	β-D-Arabinofuranose
α-D-Arabinopyranose	β-D-Arabinopyranose

نامگذاری آرابینوز

واژهٔ آرابینوز از صمغ عربی می‌آید که اولین بار قند آرابینوز از این ماده استخراج شده‌است.

مصارف آرابینوز

از آرابینوز در برخی از محیط‌های کشت باکتریها استفاده می‌شود.

منابع

• دانشنامه مدرسه

1. Weast, Robert C., ed. (1981). CRC Handbook of Chemistry and Physics (62nd ed.). Boca Raton, FL: CRC Press. p. C-110. ISBN 0-8493-0462-8.
2. دانشنامه مدرسه